ضرورت احیای زیست شبانه «مسجد نصیرالملک»

خبرگزاری آنا ـ زهره سعیدی: مسجد نصیرالملک معروف به مسجد صورتی شهر شیراز، استان فارس یکی از معروف‌ترین معماری‌های مساجد ایران را دارد. از مهمترین مشخصه‌های این مسجد تجلی رنگ روزگاه دراین مسجد که به دلیل طراحی بنای زیبای آن صبحگاهان انعکاس نور‌ها روی زمین، در و دیوار‌ها آن را به جلوه‌گاهی معروفی و خالصانه تبدیل می‌کند که هر بیننده‌ای را جذب خود می‌کند. استاد محمد حسن معمار، استاد کاشی پز و استاد محمدحسینی نقاش شیرازی بر روی این بنا کار کرده‌اند.

این بنا دارای یک مسجد بزرگ، امامزاده با گنبد و صحن وسیع، دو ایوان روبه روی هم، دو شبستان، یک سردر ورودی زیبا و یک رواق است.

اسماعیل حسام پور کارشناس طرح‌های مرمت و احیای بنا‌ها و بافت‌های تاریخی درباره این مسجد می‌گوید: سازنده این مسجد حسن علی نصیرالملک از پسرام قوام است که از سال سال ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۹ نیز ساختش به طول انجامیده و حدود دوازده سال هم توسط حسن معمار سازنده و معمار باغ ارم، معماری‌اش زمان برده است. به دلیل استفاده از رنگ‌های صورتی و کاشی‌کاری‌های معروف این مسجد به مسجد صورتی معروف شده است.

وی می‌گوید که قدمت امامزاده این مجموعه بیش از خود بنا است چرا که پیش از ساخت این مکان یک قبرستان با امامزاده بوده، پس از آن دستور می‌دهند که امامزاده باقی بماند چون ارادت خاصی بدان داشتند و جزو بنا شود.

 حسام پور درباره بخش گاوچاه این مجموعه می گوید: یک چاه آب بزرگ این مکان داشته چرا که آن زمان خانه‌ها چاه نداشتند، آب سر یک ساعتی باز می‌شده و بنابراین از طریق گاوی که حرکت می‌کرده، حوض پر از آب می‌شده و اطراف منزل نیز اهالی که چاه نداشتند از آب استفاده می‌کردند و علاوه بر آن فواره‌های وسط حوض نیز کار می‌کردند. گاوچاه به تابستان نشین وصل بوده که یک فضای ایوان طوری داشته و گاوچاه پشت آن بوده و دانش آموزان نیز در بخشی از مسجد که در قالب مکتب خانه بوده، آنجا تحصیل می‌کردند و گویا وقف نامه‌اش نیز موجود است.

وی درباره تابستان نشین این مجموعه می‌گوید: تابستان نشین بخشی با ویژگی‌های خاص بوده، نور خورشید کمتر می‌خورده،‌تهویه زیاد بوده و هوا خنک می‌شده که روبه رویش برعکس آن بوده و اتفاقا آیه والشمس و والضحی نیز بر آن نوشته شده بوده، یعنی جایی که نور خورشید از ابتدای صبح بدان می‌خورده و دریچه‌های بزرگ بدون سایه بام باز بودند مخصوصا در زمستان به طور کامل تا انتهای شبستان نور داشته که این بخش به زمستان نشین معروف است و توسط عبدالعلی قدرت ساخته شده است.

اما مجموعه مسجد ماحصل زحمت‌های اساتید بزرگی چون استاد مهدی گل برای کاشی کاری بود که او بعد از آن به عراق رفته و در حرم امام علی نیز کارهای مشابهی انجام دادند و کاشی کاریها هم توسط مسعود شیشه‌گر مرمت شده است.

حسام پور می‌گوید که دو سالی می‌شود نورپردازی شبانه این مجموعه انجام شده اما به دلائلی هنوز افتتاح نشده است، سیزده الگوی  نورپردازی شبانه در مسجد صورت گرفته تا زیست شبانه در بافت احیا شود، مسئولین اگر همت کنند ما هم می‌توانیم از بافت شبانه استفاده کنیم منتها تا به حال بدلیل تامین نشدن امنیت بافت و زیست شب هنوز این اتفاق صورت نگرفته است. در حال حاضر بیشتر گردشگران بین ساعت‌های هفت تا ده صبح به مسجد می‌آیند تا نورپردازی را تماشا کنند چون پس از آن دیگر نور کم میشود. اگر این بافت شبانه و نورپردازی‌ها مجوز دریافت کند، قطعا در گردشگری این منطقه بافت تاریخی نیز اثرگذار خواهد بود.

انتهای پیام/

زهره سعیدی