اعلام شرایط و نحوه داوری در جشنواره ملی مشاعره علوی

اشرف سلطانی‌نیا مسئول دبیرخانه جشنواره ملی مشاعره علوی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با تأکید بر اینکه داوری این جشنواره همانند دوره‌های پیشین توسط استادان گروه ادبیات انجام می‌شود به تشریح شاخص‌های داوری پرداخت و اظهار کرد: مرحله نهایی و ملی این جشنواره حداقل توسط سه داور از استادان و پژوهشگران با سابقه استان در رشته زبان و ادبیات فارسی با مدرک تحصیلی دکتری مورد داوری قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: داوری مشاعره در لحظه انجام می‌شود و بدیهی است شکل خوانش و نحوه پاسخگویی مشاعره کننده مورد داوری قرار می‌گیرد و این یک داوری سخت و حساس بوده؛ بنابراین هرگونه اعتراض در همان لحظه باید انجام شود.

مسئول دبیرخانه جشنواره ملی مشاعره علوی از سری برنامه‌های جشنواره سراسری امامت و مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه برابر ماهیت جشنواره، اشعار خوانش شده در جشنواره باید با موضوع و محتوای علوی باشد، بیان کرد: مشخصاً اولین قانون در مشاعره این است که هر شرکت‌کننده بیتی کامل از یک شعر که با آخرین حرف شعر شرکت‌کننده نفر قبل، شروع می‌شود را بخواند.

سلطانی‌نیا با بیان اینکه مشاعره کنندگان بر اساس شرایط، تعداد افراد شرکت‌کننده و سن آنان به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند، عنوان کرد: نفرات برتر هر گروه با انجام سه دور مشاعره عادی، سرعتی و کلمات مشروط به دور بعد راه می‌یابند و این روال در مراحل بعد نیز تا مشخص شدن نفرات برتر، ادامه می‌یابد؛ البته باید توجه داشت که در صورت برابر بودن شرایط شرکت‌کنندگان، یک نفر که بالاترین امتیاز مثبت یا کمترین نمره منفی را دریافت کرده به بخش نهایی راه خواهد یافت.

وی درباره نحوه انجام بخش مشروط توضیح داد: کلماتی موضوعی و مفهومی متناسب باشخصیت، سیره و سخنان مولا علی(ع) در گلدان قرار می‌گیرد و به قید قرعه از گلدان خارج و شرکت‌کننده شعری با آن کلمه را خواهد خواند. در هر دو بخش گروهی و مراحل نیمه‌نهایی و نهایی چنانچه بیش از یک نفر دارای امتیاز مشترک باشند، نفر برتر با انجام مشاعره مشروط نفر برتر مشخص می‌شود؛ بنابراین شرکت‌کنندگان باید به این بخش نیز توجه داشته و با آمادگی و اشراف کامل پای در صحنه مشاعره بگذارند.

مسئول دبیرخانه جشنواره ملی مشاعره علوی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر با بیان اینکه زمان مشاعره هر گروه مشاعره کننده، توسط داوران مشخص می‌شود، گفت: مکث و تعلل طولانی توسط مشاعره کننده در هنگام خواندن شعر، کسر امتیاز دارد. زمان مکث در هر بخش توسط داوران در ابتدای مسابقه اعلام و در صورت خواندن شعر بیش از زمان تعیین شده امتیاز نخواندن شعر لحاظ خواهد شد.

سلطانی‌نیا ادامه داد: معمولاً در دو بخش عادی و سرعتی مشاعره، مدت‌زمان مجاز تأمل و مکث، پنج ثانیه برای مشاعره عادی و دو ثانیه برای مشاعره سرعتی مجاز بوده و زمان مکث در بخش مشروط حداکثر ۱۵ ثانیه است. خواندن اشعار تکراری در هر دو بخش مشاعره عادی و سرعتی غیرمجاز بوده و موجب امتیاز منفی شده و فقط در بخش مشروط، خوانش اشعار تکراری مجاز خواهد بود.

وی درباره حروف با تلفظ یکسان و کم تکرار در اشعار بیان کرد: حروف هم تلفظ مانند (ز، ض، ظ)، (س، ص، ث)، (ت و ط)، (غ و ق) یکسان محسوب شده و می‌توانند به جای هم به کاربرده شوند. همچنین به دلیل کمیاب بودن اشعاری که با حرف (ژ) آغاز می‌شوند، شرکت‌کنندگان می‌توانند با تأیید داوران، شعری با حرف (ج) خوانش کنند.

مسئول دبیرخانه جشنواره ملی مشاعره علوی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر با تأکید بر اینکه در خوانش اشعار باید به وزن شعر‌ها و اعراب کلمات شعر دقت شود و اشتباه در این زمینه کسر امتیاز دارد، تشریح کرد: مشاعره کننده باید با صدای بلند و واضح اقدام به خواندن شعر کند به طوری که داوران و نفر بعدی قادر به شنیدن صدای وی باشند و امکان تشخیص حرف آخر بیت برای نفر بعد امکان‌پذیر باشد در غیر این صورت به وی تذکر داده می‌شود در صورت تکرار و تعمدی بودن، کسر امتیاز به همراه دارد؛ البته اگر به دلیل لهجه یا شرایط جسمانی حروف پایانی شرکت‌کننده واضح نباشد، داور حرف آخر را اعلام می‌کند و این افراد به دلیل شرایط خاص از این قانون مستثنا هستند.

سلطانی‌نیا با بیان اینکه خواندن شعر سپید در بخش مشاعره مشروط ممنوع است، مطرح کرد: در مشاعره عادی و سرعتی خواندن شعر سپید و نو به شرطی که یک بند آن از نظر مفهومی کامل باشد مانعی ندارد؛ اما به هر حال هر نفر بیشتر از ۲ بار نمی‌تواند شعر سپید یا نو بخواند.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه جابجایی مصرع و کلمه در بیت شعر کسر امتیاز دارد، افزود: تکرار استفاده از اشعاری که حرف آخر آنها از حروف کم کاربرد و پرکاربرد بیش از تعداد تعیین شده توسط مشاعره کننده به‌صورت متوالی باشد، باعث کسر امتیاز می‌شود.

وی توضیح داد: به‌منظور ایجاد نظم و انضباط در انجام مراحل، بیان پرسش‌های غیرضروری پیش از خواندن شعر مجاز نبوده و به این افراد تذکر داده و در صورت تکرار کسر امتیاز لحاظ می‌شود. همچنین هر شخص مشاعره کننده می‌تواند به جای خودش صحبت کند؛ بنابراین از صحبت کردن به نمایندگی از بقیه در هنگام انجام مشاعره جدا خودداری کنند.

به گزارش آنا، جشنواره مشاعره علوی استان بوشهر که به همت دانشگاه آزاد اسلامی و مشارکت نهاد‌های فرهنگی و اجرایی این استان برگزار می‌شود از سلسله برنامه‌های جشنواره امامت و مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی است که مهلت ثبت‌نام آن تا پنجم دی ماه و تاریخ برگزاری آن بیستم دی ماه است.

چهارمین جشنواره علمی، فرهنگی و هنری امامت و مهدویت به میزبانی ۶۲ واحد استانی دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور از ۱۳ رجب تا نیمه شعبان برگزار می‌شود، علاقه‌مندان برای ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر به سایت جشنواره به نشانی emamat.iau.ir/fa مراجعه کنند.