بررسی مبارزات ضد استعماری سید جمال‌الدین اسدآبادی در قالب یک مستند

به گزارش  خبرنگار خبرگزاری آنا، مستند «جمال الدین» به کارگردانی امیر روئینی در هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد و از شبکه مستند سیما پخش می‌شود. 

روئینی درباره سوژه فیلم خود به خبرنگار آنا گفت: این فیلم مستند به بازه‌ای از تاریخ اشاره دارد که برای اولین بار شاهد اتحاد مردم هستیم؛ اتحادی که نقطه اشتراک آن اعتقاد مردم است و منجر به پیروزی می‌شود. البته این اتفاق مهم به رهبری سیدجمال‌الدین اسدآبادی محقق می‌شود که تلاش کرد تا هم علما و هم مردم را همسو و با آگاهی‌بخشی آنان را از سوء استفاده ممالک خارجه از جمله انگلیس مطلع کند.

وی ادامه داد: تاکنون مستند‌های زیادی درباره سیدجمال‌الدین اسدآبادی ساخته نشده است و فقط دو اثر چنین سوژه‌ای دارند؛ یکی از آنها کاملا آرشیوی و دیگری تلفیقی از مصاحبه و آرشیو است. دقت داشته باشید سراسر زندگی سید جمال‌الدین مبارزه بوده است و از این نظر می‌توان ۱۰ فیلم از زندگی وی ساخت.

این فیلمساز مستند درباره‌ی فرم روایی اثر خود گفت: با توجه به محدودیت زمانی و تلاش برای این که قصه‌ی جذابی داشته باشیم،باید شخصیت را به درستی معرفی می‌کردیم تا مخاطب بهتر بتواند با او ارتباط برقرار کند. بر این اساس تمرکز قصه را روی یکی از نقاط عطف زندگی سید جمال بردیم و آن هم بحث تحریم توتون و تنباکو بود؛ دقت داشته باشید او در این ماجرا توانست بسیاری از تئوری‌هایی که بیان می‌کرد را به ثمر برساند.

روئینی درباره‌ این که شاید بسیاری از مخاطبان با این سوژه آشنایی کمی داشته باشند و همین موضوع شیوه‌ی روایت را سخت می‌کند، گفت: یکی از سختی‌های تولید فیلم مستند این بود که بسیاری از مخاطبان، سید جمال را تنها در حد گزاره‌ها و اشارات می‌شناختند. بر همین اساس، سعی کردیم از نقطه‌ای وارد شویم که بتوانیم مخاطب را جذب کنیم که این نقطه از داخل خود کشورمان بود. دیدن روز‌های آن سال‌های ایران چه به لحاظ جغرافیا و معماری و چه به لحاظ سیاسی می‌توانست کارگشا باشد؛ بنابراین سعی کردیم با آرشیو قوی، بازسازی‌ها و قصه، جذابیت را در نگاه مخاطب بالا ببریم تا شاید فرصتی به ما بدهد و بتوانیم قصه‌مان را برایش روایت کنیم. به نظرم فیلم‌های دیگری که در این باره ساخته شده است، در حد رفع تکلیف است و در قالب مقایسه با این فیلم قرار نمی‌گیرند. تمام تلاش ما این بود که مخاطبان خود را گسترش بدهیم.

وی درباره‌ی مسیر تحقیق و پژوهش این مستند گفت: متاسفانه منابع بسیار محدود و عملا اسناد و مدارک و حتی تصاویر موجود نبود. ما به همه جا سر زدیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم راهی جز بازسازی نداریم. تمام مستند‌هایی که با همین موضوع ساخته شده متشکل از چند عکس سید هستند، اما ما به غیر از آن چند قطعه، چند عکس دیگر هم کشف و الباقی را بازسازی کردیم. ما برای تکمیل آرشیو خود با چند کشور وارد مکالمه شدیم تا آرشیو به ما بدهند، اما گلایه ما از کاخ موزه گلستان است که تنها فیلم از دوران مظفرالدین شاه را بدون لوگو و باکیفیت به ما نداد و همان تصاویر را از کشور‌های دیگر خریداری کردیم.

عوامل تولید این مستند عبارتند از: کارگردان: امیر روئینی و علی کوشا، تهیه‌کننده: امیر روئینی، فیلمنامه و تحقیق: امیر روئینی، تدوین: محمد کریم‌پور، نویسنده گفتار متن: امیرمحمد کوچک‌زاده، صداگذار: محمد درگاهی، گفتار متن: فخرالدین صدیق شریف و سعید مقدم‌منش، مدیر فیلمبرداری: رضا دیدار، فیلمبردار: رسول تنهایی، طراح گریم: محسن دارسنج، طراح صحنه و لباس: حمید بخشی، جلوه‌های ویژه بصری: حمید شب‌خیز، مدیر تولید: پرویز کاظم‌لو، دستیار کارگردان: شادی محمدی لوئی، منشی صحنه: پریوش سلطانی، عکاس: محمد جوانشیر و محمد طاهری، گرافیک: مهدی قلی‌زاده، مدیر تدارکات: حسین رحیمی و محصول مرکز مستند سوره.

 مستند «جمال الدین» امشب سه‌شنبه ۲۲ آبان ماه ساعت ۲۱ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش‌های آن فردا چهارشنبه ۲۳ آبان ماه ساعت ۹ صبح و ۲۴ خواهد بود.