سلامت روان چیست؟ از علائم تا درمان آن

زینب حاج کاظمی دکترای روانشناسی و استاد دانشگاه آزاد، در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا، به مناسبت 18 مهر روز جهانی سلامت روان اظهار کرد: سلامتی فقط نبود بیماری یا ناتوانی نیست. بلکه سلامتی شامل رفاه جسمی، روحی و اجتماعی است.

وی ادامه داد: سلامت روان و سلامت جسم ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند به طوری که سطح سلامت جسمی بالا، باعث سلامت روان بهترمی شود. همچنین نداشتن سلامت روان نیز جسم افراد را به خطر می‌اندازد. به عبارتی دیگر زیستن در شرایطی بهتر که فرد به دنبال آن بتواند در آرامش به توانایی‌های خود پی برده و از پس چالش‌ها و استرس‌های روزانه خود برآید و آن را مدیریت کند نشانه از داشتن سلامت روان است. والدینی که از سلامت روان بالایی برخوردارند حتما فرزندان سالم‌تری خواهند داشت.

وی ادامه داد: سلامت روان ضعیف، می‌تواند منجر به افسردگی، خشم، اضطراب و حتی مصرف موارد مخدر شود. برای حفظ سلامت روان می‌توان در این حوزه مطالعه داشت تا در صورت بروز مشکلات به خود و اطرافیان بهترکمک کنیم. مطالعه در زمینه سلامت روان به درک بهتر از شخصیت خود منجر می‌شود.

این استاد دانشگاه افزود: یکی از فاکتور‌های بسیار مهم در داشتن سلامت روان داشتن روابط بین فردی سالم با دوستان، خانواده و جامعه است. مشارکت در گروه‌های مختلف همچنین داشتن روحیه همکاری و همدلی را در افراد افزایش می‌دهد و باعث درک بهتر از طرف مقابل و تنظیم هیجانات می‌شود.

حاج کاظمی با اشاره به این که افراد در صورت نیاز حتما باید به متخصصان این حوزه و روانشناسان آگاه مراجعه کنند گفت: عوامل متعددی در سلامت روان تاثیرگذار‌ند که به طور کلی می‌توان ان‌ها را به دو دسته فردی و محیطی تقسیم کرد. ژنتیک یکی از عوامل فردی است به طوری که بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که در برخی از اختلالات روان مانند افسردی و اضطراب ژنتیک نقش پر رنگی را داشته است. از دیگر عوامل فردی رژیم‌های غذایی ناسالم، مصرف الکل، نداشتن تحرک کافی و نداشتن ورزش است که می‌تواند تاثیرات منفی در سلامت روان فرد داشته باشد.

وی بیان کرد: از عوامل محیطی مانند استرس‌های مزمن که به دنبال ان افسردگی بیشتر می‌شود، بلایای طبیعی جنگ و تصادفات است که می‌توانند سلامت روان یک فرد را به خطر بیندازند. متاسفانه خشونت‌های خانگی که از سوی والدین و همسران به افراد تحمیل می‌شود یک فاکتور بسیار موثر در به خطر افتادن سلامت روان است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: افرادی که در حوزه عاطفی به مشکل می‌خورند معمولا احساس غم و اندوه و ناامیدی مداوم دارند. این افراد مضطرب یا عصبی هستند. فرد به طور دائم استرس و گوش به زنگی دارد به طوری که حتی با صدا زدن اسم او نیز استرس می‌گیرد. فرد به راحتی پرخاش کرده و به شدت بی انگیزه است.

حاج کاظمی افزود: علائم در حوزه‌های مختلف متفاوت است. برخی در تمرکز و به خاطر اوردن مسائل دچار مشکل هستند. بعضا در تصمیم گیری‌ها ضعیف داشته و غالبا تفکر منفی و افکار خودکشی دارند.

وی گفت: برخی فاکتور‌ها در داشتن سلامت روان بسیار مهم هستند. خواب کافی به خصوص تنظیم ریتم خواب، خواب شب، داشتن تغذیه سالم استفاده از مواد خوراکی با رنگ‌های متعدد، روابط عاطفی سالم می‌توانند در داشتن سلامت روانبسیار کمک کننده باشند. یک عامل بسیار مهم دیگر که در سلامت روان نقش موثری دارد ورزش است. موثر‌ترین ورزش‌ها پیاده روی، شنا و یوگا است.