دنیای مجلات علمی؛
هفته دوم سپتامبر/ از «از رازهای جزیره ایستر!» تا « تا مسیر جدید درمان بیماری اُسی‌دی»
در این سلسله گزارش مهم‌ترین مجلات علمی روز جهان را مرور خواهیم کرد.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.
نیچر
در جزیره ایستر چه گذشته است؟
جزیره ایستر یکی از منزوی‌ترین مکان‌های مسکونی در جهان به حساب می‌آید. وجود مجسمه‌های عجیب در این جزیره که در اقیانوس آرام و در نزدیکی شیلی قرار گرفته‌اند مدت‌هاست برای محققان موضوعی رازآلود است و منشا تحقیقات بسیاری بوده است. آزمایش‌های رادیوکربنی نشان می‌دهد ساکنان اولیه جزیره ایستر ریشه پلی‌نزیایی داشتند و زمانی که به این جزیره آمدند جزیره مملو از پرنده و درخت بوده است.
محققان سال‌هاست در تلاش‌اند با بررسی‌های باستان‌شناختی در این جزیره به نحوه ساخت این مجسمه‌ها و تغییرات اکوسیستم جزیره پی ببرند. موآیی‌ها یا همان مجسمه‌های جزیره ایستر روی سکوهای بلندی ساخته شدند و برخی از آنها در زیر زمین پیدا شدند. قبل از بازدید اروپایی‌ها یعنی در دهه ۱۶۰۰ این جزیره دچار فروپاشی انسانی شده است و جمعیت زیادی از ساکنان خود را از دست داده است. تاریخ این جزیره داستانی هشداردهنده برای بهره‌برداری بیش از حد بشر از منابع به حساب می‌آید.
بنابر نظریاتی که در این حوزه وجود دارد به نظر می‌رسد ساکنان جزیره قبل از مواجهه با اروپایی ها، جزیره را جنگل‌زدایی کردند و جانوران محلی را از بین بردند تا بتوانند جمعیت رو به رشد را حفظ کنند و ارتقا دهند اما در نتیجه این اتفاقات، اکوسیستم جزیره از بین رفت و دوره‌ای از قحطی و جنگ تا مرز آدم‌خواری رخ داد و در نهایت به فروپاشی جمعیت در دهه ۱۶۰۰ میلادی رسید درست زمانی که ساخت مجسمه‌ها در جزیره به پایان رسید. شماره جدید مجله نیچر اطلاعات تازه‌ای از پژوهش‌های محققان منتشر کرده است که از سیر این تحولات در ایستر پرده‌برداری می‌کند.
نیوساینتیست
درمان OCD از مسیری جدید
بررسی آمارهای جهانی نشان می‌دهد اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی ADHD و OCD روبه‌افزایش است اما علت این موضوع چیست؟ تخمین زده می‌شود که بین 1 تا 3 درصد افراد در سرتاسر جهان مبتلا به OCD هستند. این اختلال معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. همان‌طور که از نامش پیداست، با وسواس‌ها یا افکار مزاحم و اجبار به عادت‌ها خودش را نشان می‌دهد.
در سال‌های اخیر، آزمایش‌ها و تحقیقات متنوعی در این زمینه انجام شده که نشان می‌دهد سازوکارهایی در مغز و بدن وجود دارد که این اختلال را هدایت می‌کنند هم‌چنین تصاویر مفصلی از ژنتیک، شبکه‌های مختلف مغز، سیستم ایمنی و حتی باکتری‌های روده ما را نشان می‌دهد که در این سازوکارها نقش دارند. با این اطلاعات، احتمالا باید منتظر روش‌های درمانی نوینی برای این اختلال‌ها بود.
ساینس
هوش مصنوعی می‌تواند در باورهای غیر علمی افراد تغییری ایجاد کند؟
باورهای اشتباه در زمان فراگیری ویروس کرونا در بین جوامع مختلف نشان داد تفکر علمی آن قدر که لازم بوده، در بین جوامع بین المللی جا نیفتاده است. راه‌حل‌های بالقوه زیادی برای پرداختن به باورهای نادرست درباره علم مطرح است اما هیچ‌کدام تا به امروز اثرگذاری کافی را نداشته اند. مثلا دانشمندان برای گفت‌و‌گوی موثر با مردم جامعه یا راغب نیستند یا بسیار پیچیده و غیر قابل فهم صحبت می‌کنند.
وضعیت آموزش‌های قبل از دانشگاه‌ها معمولا به گونه‌ای است که تمرکز کمتری بر فرآیند تفکر علمی دارد و بیشتر بر فرمول‌ها و اطلاعات علمی تاکید دارد. گروه‌های غیر علمی که ویترین علمی دارند و درباره هرچیزی صحبت می‌کنند در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی رسانه‌های مکتوب و ویدئویی بسیار زیاد شده‌اند. با این حال در عصر حاضر ما شاهد تحولات شگفت‌انگیزی در عرصه یادگیری ماشین و هوش مصنوعی هستیم. Chat GPT امروزه قادر است برای سوالات و باورهای غیرعلمی افراد توضیحات جالبی ارائه دهد و این موضوع نشان می‌دهد که یادگیری ماشینی می‌تواند در گفت‌و‌گو با افراد معتقد به تئوری‌های توطئه بسیار موثر باشد. پرونده این هفته مجله به این موضوع و تاثیراتش بر افراد اختصاص یافته است.
انتهای پیام/
