مشارکت میان‌رشته‌ای‌ها در حل چالش‌ها/ مسیریابی دانش‌آموختگان علوم انسانی در عرصه علم

خبرگزاری علم و فناوری آنا_ نادیا عابد؛ در دنیای پیچیده امروز و توسعه جهانی شدن و تنوع فرهنگی «علوم انسانی» بیش از هر زمان دیگر اهمیت دارد؛ چرا که در درک بهتر فرهنگ ها، تقویت هویت ملی، نوآوری، خلاقیت و مقابله با چالش‌های مختلف مانند تغییرات آب و هوایی، توسعه مباحث مربوط به اجتماع و ... کمک کننده خواهد بود. 

به بیان دیگر، علوم انسانی پل ارتباطی بین انسان و جامعه است و در شکل دهی به ارزش‌ها و باور‌ها و نگرش ها، اندیشه‌ها و رفتار‌های اجتماعی نقش اساسی دارد؛ با این حال اینگونه به نظر می‌رسد که این علم به اندازه کافی مورد توجه مسئولان قرار نگرفته است، اما حالا آموزش عالی ایران در این حوزه برنامه دیگری دارد و به گفته حسین سیمایی صراف قرار است اتفاقات خوبی در این عرصه برای دانشجویان و دانش آموختگان رخ دهد؛ بنابراین در ادامه به برنامه وزیر علوم دولت چهاردهم در علوم انسانی پرداخته ایم. 

کرامت انسانی را دوباره برمی‌گردانم 

سیمایی صراف معتقد است که وزارت علوم در دولت سیزدهم به خوبی توانسته است چالش‌های آموزش عالی را شناسایی کند و مجلس و مرکز پژوهش‌های مجلس در این مسیر موفق عمل کرده است؛ با وجود اینکه برای رفع چالش‌ها اقداماتی انجام شده، اما همچنان دانشگاه‌ها تصورنامناسبی از وضعیت آموزش عالی دارند. شاید به این دلیل که سوءتفاهمی پیش آمده که پیوند عاطفی با پژوهشگران و جامعه کم یا قطع شده است. 

گرایش‌های سیاسی مختلفی در سطح دانشگاه وجود دارد و اگر ایران آباد، متعالی و اسلامی و توسعه می‌خواهیم و اهدافمان یکی است، پس ایرادی ندارد که راه‌ها مختلف باشد، برای اینکه ذهن‌ها و دل‌ها به یکدیگر نزدیک شوند باید با حفظ احترام گفت‌وگو کنیم و از مونولوگ و تگ گویی خارج شویم

از لحاظ عملی، فعالیت‌های خوبی صورت گرفته و با وجود مضیقه‌های اقتصادی اقدامات مناسبی هم انجام خواهد شد. اما، متاسفانه این کار‌های خوب شنیده نمی‌شود؛ چرا که احساس و برداشت خوبی از ما ندارند و امیدوار هستیم این سوءتفاهم برداشته شود تا با شکل گیری یک انسجام منظم همه با هم به آبادتر و پیشرفته‌تر کردن کشور کمک کنیم. 

اگر بتوانیم در این دوره به این تفاهم برسیم که پژوهشگران را درک، احترام و تکریم می‌کنیم؛ چرا که پیشرفت کشور در گروی پیشرفت علم است، اما تا زمانی که عالمان در صدر ننشینند آن پیشرفت صورت نمی‌گیرد؛ بنابراین اولویت بنده برگرداندن نشاط، امید، احترام و کرامت انسان است و این از خلال یک گفت‌وگو و درک متقابل صورت می‌گیرد. 

سیمایی صراف می‌گوید که در کشور ایران آموزش‌ها مهارت محور نیستند، یک دانش آموخته حتی در رشته‌های فنی و مهندسی حتی فارغ التحصیل ماهر نیست و نمی‌تواند سریع مشغول به کار شود. این وضعیت در علوم انسانی بدتر است، یعنی فردی که بر اساس علاقه در روانشناسی، حقوق و فلسفه ادامه تحصیل می‌دهد، پس از دانش آموختگی احساس می‌کند نمی‌تواند کاری انجام دهد. در صورتی که علوم انسانی در دنیا در خدمت جامعه است و دیگر دغدغه شغل ندارد، بلکه متناسب با دانش خود شغل دارد و به راحتی می‌تواند فن خود را در جامعه برای استفاده عموم به نمایش بگذارد. 

کاری می‌کنم تا علوم انسانی جایگاه خود را پیدا کند

امیدوار هستم بتوانیم علوم انسانی را کاربردی‌تر کنیم، به صورتی که دانش آموختگان کشور پس از دریافت مدرک کارشناسی نگران کار و معیشت خود نباشند، برخی از واحد‌ها و رشته‌های این علم منسوخ شده و نیاز است که رشته‌های جدید و میان رشته ای‌ها را راه اندازی کنیم و دنیا به سمت بینارشته‌ای رفته است؛ چرا که چالش‌ها و مسائل دیگر با استفاده از یک رشته و چند رشته به صورت جدا حل نخواهد شد، بلکه میان رشته ای‌ها کمک کننده خواهند بود. 

در این دوره، ضمن اینکه از اهمیت رشته‌های فنی و مهندسی و کشاورزی و گرایش غیر علوم انسانی نه تنها کم نمی‌کنیم بلکه تقویت خواهیم کرد، کاری می‌کنیم تا علوم انسانی جایگاه خود را پیدا کند. متاسفانه، هم اکنون داوطلبان رشته‌های علوم انسانی و علوم پایه ۲۰۰ هزار نفر و رشته‌های تجربی ۶۵۰ هزار نفر است که اگر دقت کنیم می‌بینیم پس از دوره زمانی کوتاه مدت در گرایش علوم تجربی چه مقدار دانش آموخته و در گروه‌های انسانی و پایه چه میزان دانش آموخته داریم و تقریبا به ورشکستگی خواهیم رسید.

جامعه دانشگاهی بر محور «گفت‌وگو» حرکت کند  

آینده بدی که در انتظار ماست مستلزم این است و می‌طلب، پیشاپیش برای آن با کمک مسئولان فکر و اندیشه داشته باشیم. 
با توجه به اینکه سکاندار وزارت علوم هستید، چف پیامی برای جامعه دانشگاهی دارید؟ شعار آقای رئیس جمهور وفاق ملی است و از همه مخاطبان دانشگاهی استدعا می‌کنم این شعار را در محیط‌های دانشگاهی عملیاتی کنند، گرایش‌های سیاسی مختلفی در سطح دانشگاه وجود دارد و اگر ایران آباد، متعالی و اسلامی و توسعه می‌خواهیم و اهدافمان یکی است، پس ایرادی ندارد که راه‌ها مختلف باشد، برای اینکه ذهن‌ها و دل‌ها به یکدیگر نزدیک شوند باید با حفظ احترام گفت‌وگو کنیم و از مونولوگ و تگ گویی خارج شویم. 

دنیا به سمت بینارشته‌ای رفته است؛ چرا که چالش‌ها و مسائل دیگر با استفاده از یک رشته و چند رشته به صورت جدا حل نخواهد شد، بلکه میان رشته ای‌ها کمک کننده خواهند بود

سعی می‌کنم دانشگاهیان و پژوهشگاهیان را درک کنم؛ چرا که کرامت آنها برای بنده یک اولویت است و هیچ تبعیض و تفاوتی ندارند و رشته‌ای بر رشته دیگر برتری ندارد. استاد و دانشجو همه یک انسان هستند و البته به دلیل کرامت‌های اکتسابی ممکن است جایگاه‌های متفاوتی پیدا کنند، خواهش می‌کنم کمی مهلت دهند و به اهمیت گفت‌وگو توجه کنند و دور آینده را در این محور قرار دهند؛ چرا که دانشگاه بهتر مکان برای حل مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. دانشگاه فقط یک محیط برای یادگیری اطلاعات نیست، بلکه محیط علمی و فرهنگی است و در صورتی که بتواند جایگاه واقعی خود را پیدا کند و باور داشته باشد جامعه از او تاثیر می‌پذیرد به تبع آن جامعه ما هم یک جامعه اخلاقی، فرهنگی و توسعه یافته خواهد شد.

انتهای پیام/

نادیا عابد