آیا آبله میمون کشنده و خطرناک است؟ / «ام پاکس» هنوز به ایران نرسیده است

آمیتیس رمضانی متخصص عفونی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، در پاسخ به این سؤال که آیا در رابطه با آبله میمون هم اپیدمی دیگری درراه است یا خیر؟ اظهار کرد: در حال حاضر در مورد اپیدمی این بیماری و این‌که آیا شبیه به کرونا است یا خیر، نمی‌توان صحبت کرد و امیدواریم که شرایط پاندمی کرونا دیگر تکرار نشود.  بیماری ام پاکس یا همان آبله میمون در کشور‌های آفریقایی شیوع یافته است. این بیماری در سال ۱۹۷۰ شناخته‌شده و در سال ۲۰۲۲ دوباره شدت گرفت. اکنون پس از گذشت چند سال آبله میمون با جهش شدید، سرایت و قدرت انتقال و کشندگی بیشتر بازگشته است.

وی ادامه داد: کرونا یک ویروس تنفسی است به همین دلیل انتقال آن به‌راحتی و با سرعت بیشتری نسبت به آبله میمون انجام می‌شود درحالی‌که راه انتقال بیماری آبله میمون تماس مستقیم با تاول‌ها و ضایعات پوستی است. ترشحات داخل ضایعات آبله میمون عفونی بوده و اگر شخصی با آنها تماس داشته باشد می‌تواند مبتلابه بیماری آبله میمون شود. آبله میمون در ظاهر مانند آبله‌مرغان است.

این متخصص عفونی به مدت زمان سرایت آبله میمون اشاره کرد و افزود: معمولاً یک یا دو روز قبل از بروز علائمی مانند تب، سردرد، بی‌حالی و بدن‌درد تا زمانی که تاول‌ها و ضایعات پوستی خشک‌شده و از بین بروند، بیمار می‌تواند انتقال‌دهنده این ویروس باشد.

تنفس راه اصلی انتقال آبله میمون نیست

رمضانی مطرح کرد: راه اصلی انتقال آبله میمون رابطه جنسی و تماس با ضایعات است. در انتقال این بیماری موضوع تنفس هم مطرح است، اما فرد بیمار باید به حدی به فرد سالم نزدیک باشد که ترشحات دهان او بر روی صورت طرف مقابل ریخته شود تا از این طریق بیماری سرایت داشته باشد؛ بنابراین تنفس راه اصلی انتقال این بیماری نیست. از سوی دیگر خوردن گوشت حیوانی که به این بیماری نیز آلوده است، هرچند با احتمال کمتر، اما می‌تواند عاملی برای انتقال بیماری آبله میمون باشد.

وی تأکید کرد: البته ممکن است وسایل شخصی فرد بیمار مانند ملحفه، مسواک، حوله و رخت خواب هم  به این ویروس آلوده‌ و این بیماری را به فرد دیگری انتقال دهند.

یک مورد ابتلا به آبله میمون در کشور پاکستان

این متخصص عفونی در پاسخ به این سؤال که آیا آبله میمون در کشور‌های همسایه مشاهده‌شده است گفت: بله یک مورد ابتلا در کشور پاکستان وجود داشته که فرد بیمار در اثر مسافرت به آبله میمونی مبتلا شده بود. اما جای نگرانی وجود ندارد، زیرا این بیماری مانند کرونا از طریق تنفس سرایت بالایی ندارد خوشبختانه در ایران هیچ ابتلایی به سویه جدید آبله میمون وجود نداشته است. معمولاً علائم بیماری آبله میمون مانند همه بیماری‌های دیگر با تب، بدن‌درد، سردرد و بی‌حالی است.

رمضانی تأکید کرد: به دلیل دخالت انسان در برخی موارد مانند جنگل‌زدایی، ورود به زیستگاه حیوانات و نفوذ به محل زندگی آنها و تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، گرم شدن کره زمین بیماری‌های عفونی به‌خصوص بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوان افزایش یافته است. زمانی که یک بیماری جدید شیوع پیدا می‌کند علاوه بر این‌که مسئولین نقش مهمی در پیشگیری از گسترش آن دارند مردم نیز باید آموزش‌دیده و بدانند که چگونه از خود مراقبت کنند و با ایجاد بیماری‌های جدید اضطراب نگیرند و خودشان را کنترل کنند . مردم در این شرایط فقط به توصیه پزشکان در راستای پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی توجه کنند.

آیا آبله میمون کشنده و خطرناک است؟

وی در پاسخ به این سؤال که آیا بیماری آبله میمون کشنده و خطرناک است تأکید:  در سال ۲۰۲۲ که آبله میمون سروصدا برپا کرد حدود یک درصد کشندگی داشت و بیماری بسیار خفیف بود؛ اما آبله میمونی که امسال در آفریقا شیوع یافته است کشندگی بیشتر و به اصطلاح نوع جهش‌یافته آبله میمون است. شدت بیماری، انتقال بیماری و سرایت آن برای نوع جهش‌یافته آبله میمون حدود ۱۰ درصد است.

این متخصص عفونی بیان کرد: آبله میمون برای کسانی که سگ و گربه یا انواع پرنده‌ها را در خانه‌هایشان دارند تهدیدی ندارد. زیرا این بیماری با توجه به اسم آن در میمون‌ها بیشتر است که خوشبختانه در ایران میمون به‌عنوان حیوان خانگی نگه‌داری نمی‌شود.

تزریق دز یادآور برای آبله میمون الزامی است؟

رمضانی گفت: آبله میمون دو واکسن دارد که یکی همان واکسنی است که برای آبله در کودکی تزریق‌شده و دیگری مختص همان آبله میمون است. نیازی به تزریق دز یادآور نیست و همان واکسنی که در کودکی دریافت شده است کفایت می‌کند. تزریق دز یادآور برای کشور‌هایی است که ابتلا در آنها رو به افزایش است.