فرامرز جعفری در گفت‌وگو با آنا:
ویژگی‌های ترانه‌سرای موفق و ترانه‌های ماندگار/ ترانه‌سرایی شغل نیست، عشق است
فرامرز جعفری ترانه‌سرا و آهنگساز با اشاره به ضعف حمایت‌های مادی و معنوی از شاعران و ترانه‌سرایان در صنعت موسیقی، از این فعالیت به عنوان یک عشق و نه یک حرفه درآمدزا یاد کرد.
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، فرامرز جعفری ترانه‌سرا، شاعر و آهنگساز متولد پنجم شهریور ۱۳۶۳ در تهران است. او که اصالتی لاهیجانی دارد، خیلی زود و از ۱۴ سالگی ترانه‌سرایی را آغاز کرد.
انتشار آلبوم «چی شده» به خوانندگی بابک جهانبخش در سال ۱۳۸۲، اولین تجربه رسمی جعفری در زمینه ترانه‌سرایی بود. «زمزمه»، «تک و تنها» و «نامهربونی» عناوین سه ترانه فرامرز جعفری در این آلبوم بود که توسط شرکت ترانه شرقی منتشر شد. قطعه «سپیده» نیز یکی دیگر از آثار بابک جهانبخش است که با ترانه‌ای از فرامرز جعفری ارائه شد.
فعالیت مهم بعدی او آلبوم «هاج و واج» با خوانندگی مهران احراری در سال ۱۳۸۸ بود که برای اولین بار به عنوان آهنگساز و ترانه‌سرا رقم خورد. قطعات «رویا»، «دنیا» و «باور» با ترانه‌های او و قطعه «قصه» با آهنگسازی و ترانه او در این آلبوم منتشر شد.
علاوه بر این چهره‌ها، جعفری تاکنون برای خوانندگانی همچون آرون افشار، حجت اشرف‌زاده، مهدی مقدم، کوروش صنعتی و... را نیز در کارنامه خود دارد. همچنین اردیبهشت ماه امسال و در جریان سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از مجموعه ترانه‌های فرامرز جعفری با عنوان «زیباترین خیال» در نشر شانی رونمایی به عمل آمد؛ این کتاب شامل ۴۵ ترانه انتخابی جعفری از سال ۱۳۷۸ تاکنون است که تعدادی از آنها توسط خوانندگان ایرانی و تاجیک خوانده شده و تعدادی از آثار هم هنوز خوانده نشده‌اند.
ترانه؛ قالبی با ساختار ساده و همه‌فهم
این شاعر و ترانه‌سرا در گفتگو با خبرنگار آنا درباره تفاوت بین ترانه، شعر و تصنیف عنوان کرد: تعاریفی که از این سه قالب ارائه شده متنوع و چندگانه است. اصولاً «ترانه» ساختار ساده و محاوره‌ای دارد. از نگاه من هر شعری که بشود آن را به صورت آوازی خواند «ترانه» محسوب می‌شود. ترانه، می‌تواند دارای وزن و قافیه باشد و می‌تواند وزن و قافیه هم نداشته باشد. خیلی وقت‌ها ابتدا موسیقی ساخته می‌شود و بعد ترانه نوشته می‌شود، اما در شعر و تصنیف این گونه نیست و قواعد عروضی در آنها رعایت می‌شود.
وی تصریح کرد: ترانه ماندگار، ترانه‌ای است که با صدای خواننده، ریتم و ملودی سازگار باشد. البته مواردی مثل کلام ساده و روان و استفاده از کلماتی که خوانش راحتی داشته باشد نیز در این ماندگار بودن تأثیرگذار خواهد بود.
ویژگی‌های یک ترانه‌سرای موفق
جعفری افزود: اصولاً کسی که بخواهد به صورت حرفه‌ای در «ترانه‌سرایی» موفق باشد، حتماً باید سواد موسیقی را حداقل در حد مقدماتی داشته باشد؛ ریتم را بشناسد. توانایی تحلیل موسیقی و ارزیابی آثار هم از دیگر ویژگی‌های یک ترانه‌سرا است. ترانه‌سرای موفق باید اهل مطالعه بوده و با ادبیات و وقایع تاریخی کشور و فرهنگ مردم آشنا باشد. دایره لغات گسترده و شناخت آرایه‌های ادبی کلاسیک و مدرن هم از مواردی است که می‌تواند به ترانه‌سرا کمک کند.
وی گفت: من علاوه بر ترانه‌سرایی و آهنگسازی، در چند اثر هم به عنوان خوانننده فعالیت داشته‌ام. در سال ۱۳۹۶ و در تولد یک سالگی پسرم «تیام» قطعه «زیباترین خیال» را با خوانندگی، شعر و آهنگسازی خودم منتشر کردم که خدا را شکر با استقبال مواجه شد. «صدات» عنوان قطعه دیگری بود که ترانه و آهنگسازی‌اش به عهده خودم بود و بهمن ماه سال گذشته با تنظیم محمد راوی منتشر شد. در نهایت جدیدترین آهنگی که با ترانه، آهنگ و صدای من منتشر شد «اسم تو» بود که اردیبهشت ماه امسال منتشر شد و تنظیم آن هم به عهده محمد راوی بود.
وقتی در هیاهوی خواننده و تهیه‌کننده، ترانه‌سرا به حاشیه می‌رود
جعفری درباره موانع و مشکلاتی که در ۲۵ سال فعالیت در حوزه ترانه‌سرایی با آنها مواجه شده است نیز عنوان کرد: فقدان حمایت‌های اداری از ترانه‌سرا در دستگاه‌های فرهنگی، رعایت نکردن حقوق معنوی و حق مالکیت بزرگ‌ترین معضل این عرصه است. اگر مثل کشور‌های دیگر، ترانه‌سرا از فروش آثارش منفعت مالی داشته باشد، دغدغه کم‌تر و انگیزه بیشتری پیدا خواهد کرد. در نتیجه، کیفیت ترانه‌ها نیز بهتر خواهد شد. متأسفانه اکنون شرایط به گونه‌ای است که از اثری که همه‌گیر می‌شود فقط شرکت یا تهیه‌کننده موسیقی و یا در نهایت خواننده اثر منتفع می‌شود و ترانه‌سرا معمولاً از این موفقیت نصیبی ندارد.
این ترانه‌سرا گفت: در بین فعالان صنعت موسیقی و برپایی کنسرت‌ها، شاعران و ترانه‌سرایان کمترین درآمد را دارند. خیلی از اوقات حتی نامی هم آنها برده نمی‌شود به همین دلیل هم هست که گاهی از زبان مخاطبان می‌شنویم که می‌گویند: «بله، فلان خواننده وقتی این کار را می‌نوشته چه حس و حالی داشته!» در صورتی که شاید آن خواننده اصلاً موقع سرودن و آماده شدن آن اثر هیچ ارتباطی با ترانه سرا و آهنگساز نداشته است.
وی افزود: شرایط عضویت ترانه‌سرایان در انجمن موسیقی بسیار دشوار است و نیاز به توجه بیشتری از سوی مدیران دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما دارند. چراکه به این صنف کم‌لطفی زیادی شده است. گاهی از من می‌پرسند که ترانه‌سرایی شغل توست؟ در پاسخ به آنها می‌گویم که اگر از ترانه‌سرایان حمایت بیشتری صورت بگیرد و آنها طبق یک قانون مدوّن و مبتنی بر کپی‌رایت درآمد داشته باشند می‌توانیم بگوییم که بله، یک حرفه هنری است. اما با این شرایط فعلی نمی‌توانیم مثل یک شغل به آن نگاه کنیم. من خودم فقط آن را یک کار دل و عشق و علاقه می‌دانم.
«زیباترین خیال»؛ حاصل فعالیت هنری ۲۵ساله
فرامرز جعفری درباره محبوب‌ترین آثار خود نیز گفت: اصولاً سبک محتوایی کار‌های من ترانه‌های عاشقانه است، اما از بین کارهایم ترانه‌هایی که با زنده‌یاد جهان کار کردم و همچنین ترانه «پدر و مادر» با صدای آرون افشار جزو محبوب‌ترین کارهایم است.
وی افزود: اصولاً کم‌کار هستم و سعی می‌کنم با تمرکز بر کارم، بهترین ترانه را به خواننده یا آهنگساز بدهم. سعی کردم این گزیده‌کاری را در انتخاب ترانه‌هایی که در کتاب «زیباترین خیال» آورده‌ام حفظ کنم و بهترین ترانه‌هایم در این کتاب ۱۰۰ صفحه‌ای باشد. فکر می‌کنم نتیجه کار خوب بوده و می‌توانم بگویم «زیباترین خیال» حاصل عمر هنری من از ۲۵ سال پیش تاکنون است.
انتهای پیام/
