خط تولید «ستاره» دیگر انحصاری نیست!

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، با نگاهی کلی به تاریخچه صداوسیما نمی‌توان کتمان کرد که در چند دهه گذشته تلویزیون سهمی اساسی در دیده شدن استعداد‌های ناشناخته داشته است. ساختاری که تا سال‌ها تنها تریبونی به حساب می‌آمد که حتی گم‌نام‌ترین چهره‌ها هم با قرار گرفتن در قابش تبدیل به ستاره می‌شدند؛ از یک قاری نوجوانی مثل جواد فروغی گرفته تا ترکیبی از مجریان و برنامه‌سازانی که حالا آنها تبدیل به برند‌های معتبر شده‌اند.

این روند، اما استمرار پیدا نکرد. با روی‌گرداندن مخاطبان از این قاب جادو و البته ظهور بستر‌های تازه برای سرگرم‌سازی و تولید محتوا، آرام‌آرام معادلات تغییر کرد، مسیری که سویه‌های مختلفی به خود دید و نتیجه‌اش شکستن انحصار تلویزیون در خط تولید ستاره بود، قلمرویی که حالا پرچمدارانی تازه از اینستاگرام و یوتیوب تا آپارات پیدا کرده و رقابتی سخت در آن در جریان است.

استمداد سیما از چهره‌های مجازی

حالا فضا‌های متفاوتی در دسترس است که به پشتوانه قدرت‌گیری شبکه‌های مجازی حتی عادی‌ترین افراد به واسطه فعالیت در آنها می‌توانند به سطحی از شهرت دست پیدا کنند. فقط کافی است برنامه سال نوی تلویزیون را به یاد بیاورید، برنامه‌ای که صادق بوقی یکی از چهره‌های فضای مجازی مهمان آن شد تا بار دیگر این گزاره به شکلی جدی‌تر مطرح شود که تلویزیون برای ارتباط با مخاطب وادار است فضای مجازی را به رسمیت بشناسند یا در نمونه‌های دیگری پسربچه‌ای که بریده فیلم‌هایش با عنوان «واگعیه یا کیکه» فراگیر شده بود به تلویزیون آمد تا مهمان برنامه شود. مجتبی شفیعی دیگر چهره فضای مجازی هم به پشتوانه شهرت در همین فضا توانست مسیر ورود خود به دنیای بازیگری را هموار کند.

چهره‌های برخاسته از اینستاگرام و آپارات، حالا تبدیل به ظرفیتی برای تلویزیون شده‌اند تا بلکه اندکی مناسبات خود با مخاطبانش را اصلاح کند. شاید دسترسی به فضا‌هایی همچون اینستاگرام و یوتیوب، به‌واسطه فیلترینگ با دست‌انداز‌هایی مواجه باشد، اما نمونه‌های داخلی به‌خوبی در این فضا، توانسته‌اند سهمی در جریان چهره‌سازی از آن خود کنند.

فرصت ویژه برای متخصصان گمنام

هستند افرادی که با هوشمندی این فضای جدید را تبدیل به فرصتی برای خود و تخصص‌شان کرده‌اند. از خبرنگاران و مجریانی که هر چند در حوزه کاری خود شناخته‌شده بودند، اما با ورود به عرصه تولید محتوای ویدئویی توانستند دایره مخاطبانشان را گسترده‌تر کنند. این فرصت‌شناسی هم در بحث درآمدزایی و هم در ایجاد کسب و کاری تازه مبتنی‌بر دامنه فعالیت‌شان، موثر بوده است. در کنار بستر‌های پرمخاطبی همچون اینستاگرام و یوتیوب یکی از معتبرترین و مطمئن‌ترین بستر‌های داخلی برای این جنس فعالیت‌ها «آپارات» است. فرهاد عشوندی از خبرنگاران باسابقه‌ای است که حالا از این بستر برای تولید برنامه «ستاره‌بازی» استفاده کرده است، برنامه‌ای که قسمت‌های مختلف از آن بالغ‌بر هفتاد هزار بازدید در پی داشته و بریده فیلم‌های آن به سرعت در فضای مجازی فراگیر شده است، نصرالله رادش که چندی پیش در قاب این برنامه قرار گرفت، بخش‌هایی از صحبت‌هایش بیشتر دیده شد از آن جمله بود. یا کمی قبل‌تر امیرعلی نبویان طرف این مصاحبه قرار گرفت و توانست بار دیگر در فضای مجازی مطرح شود.

محمدرضا یزدان‌پرست هم از مجریان سابق تلویزیون است و حالا در قالب فعالیتی فردی، مدتی است که «ای‌کاش» را در فضای مجازی تولید می‌کند. این برنامه گفت‌وگومحور هم جزو ویدئو‌های پربازدید عرضه‌شده در آپارات، طی یک سال گذشته بوده است. منمونه‌هایی از این دست را حالا می‌توان در فضای مجازی بسیار دید. چهره‌های گمنامی که توانسته‌اند طیفی از مخاطبان را با خود همراه کنند.

البته که مسیر رسیدن به شهرت از فضای مجازی همیشه ممکن است آسان و مثبت نباشد. محمدامین کریم پور، یکی از کسانی است که با ساخت کلیپ‌ها کوتاه طنز در اینستاگرام به شهرت رسید و باتوجه به تحصیلاتش (کارگردانی) تصمیم گرفت به دنیای سینمای حرفه‌ای پای بگذارد و نخستین فیلمش را هم ساخت، فیلمی که اتفاقا سر از جشنواره فجر هم درآورد و به اکران عمومی هم رسید. اما این اثر استاندارد‌های لازم برای جلب نظر منتقدان، کارشناسان سینما و مخاطبان عمومی هنر هفتم را نداشت و به عنوان اولین گام، یک شکست در کارنامه کریم‌پور به ثبت رساند.

اما شکست‌های این مدلی می‌تواند مسیر را به جوانانی که قصد ورود به عرصه حرفه‌ای هنر را دارند هموارتر کند. حالا خیلی‌ها می‌توانند مطمئن باشند که برای ساخت یک فیلم بلند سینمایی، صرفا تجربه ساخت کلیپ‌های فضای مجازی جوابگو نیست و شما باید مسیر دیگری را طی کنید. همانطور که در طول سال‌های اخیر بسیاری از چهره‌های موفق فضای مجازی از طرق مختلف (اجرای برنامه‌های گفتگومحور، استندآپ کمدی، بازیگری و...) به جمع حرفه‌ای‌های نفوذ کردند و به چهره‌های تاثیرگذاری هم تبدیل شدند.