نقش روسیه و ایران در قطع همکاری نظامی نیامی-واشینگتن چیست؟

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، چندی پیش، سخنگوی شورای نظامی حاکم بر نیجر از لغو فوری توافقنامه نظامی‌ای خبر داد که به نیرو‌های آمریکایی اجازه حضور در این کشور آفریقای غربی را می‌داد.

پیرو این خبر، گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه ارتش آمریکا که در طول یک دهه گذشته بیش از یک میلیارد دلار در نیجر سرمایه‌گذاری کرده بود، در چند ماه آینده بیش از ۱۰۰۰ نیروی خود را از این کشور خارج خواهد کرد.

اکنون «علی لامین زین» نخست‌وزیر نیجر، در مصاحبه با «واشینگتن پست»، آمریکا را مقصر گسست روابط نظامی میان دو کشور معرفی و فاش کرد که تهدید‌های یک مقام دولت واشینگتن، عامل اصلی چشم‌پوشی نیامی از ادامه همکاری متقابل بوده است.

آن‌گونه که از روایت زین برمی‌آید، اختلاف‌ها از ماه میلادی مارس و زمانی بالا گرفت که «مولی فی» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور آفریقا، به نیامی –پایتخت نیجر- سفر کرد تا درباره تمدید حضور نیرو‌های آمریکایی مذاکره کند.

اما، پشت میز مذاکره، این مقام آمریکایی از موضع قدرت شروع به اعمال‌نظر دولت واشینگتن می‌کند و خطاب به علی لامین زین می‌گوید چنانچه نیامی بقای رابطه امنیتی با آمریکا را می‌خواهد، باید از تعامل با روسیه و ایران پرهیز کند.

افزون بر این، فی تهدید می‌کند چنانچه نیجر به دنبال توافق فروش اورانیوم به ایران باشد، با تحریم‌های واشینگتن روبرو خواهد شد.

زین در ادامه این روایت می‌گوید: وقتی صحبت‌های طرف آمریکایی تمام شد، به او گفتم که از مجموع اظهارات شما متوجه ۲ نکته شدم. اول اینکه به اینجا آمده‌اید تا در کشور خودمان ما را تهدید کنید که مسئله قابل قبولی نیست. دوم آنکه به اینجا آمده‌اید که به ما بگویید با چه کسی باید مراوده داشته باشیم که این هم پذیرفتنی نیست. مسئله این است که همه این مطالبات را هم با لحنی تحقیرآمیز و غیرمحترمانه بیان کردید.

به‌طور ویژه، زین درباره شایعه فروش اورانیوم به ایران، به سفر ماه ژانویه خود به تهران اشاره و تأکید کرد که در این خصوص هیچ توافقی میان دو کشور امضا نشده حال‌آنکه اگر پای چنین امضایی در میان بود، آن را مقابل دوربین انجام می‌دادیم و نه زیر میز.

به گزارش آنا، جالب آنکه در تاریخ ۳ مه (۱۴ اردیبهشت)، آمریکایی‌ها اعلام کردند که از یک ماه قبل‌تر، روسیه تعدادی از نیروهایش را در حالی به یکی از پایگاه هوایی نیجر منتقل کرده که هنوز تعداد اندکی از نیرو‌های آمریکایی در این پایگاه حضور دارند.

آن‌گونه که از گزارش‌ها برمی‌آید، نظامیان روس در طرف دیگر پایگاه نیامی، معروف به (پایگاه هوایی ۱۰۱) حضور دارند و نزدیک نیرو‌های آمریکایی نیستند. این پایگاه در کنار فرودگاه بین‌المللی «دیوری هامانی» است، جایی که سایر نیرو‌های بین‌المللی - مانند آلمانی‌ها و ایتالیایی‌ها - نیز در آن مستقر هستند.

در منطقه غرب، آمریکا به نیجر به‌عنوان پایگاه اصلی خود برای نظارت بر فعالیت‌های گروه‌های افراطی مثل داعش متکی است، اما از زمانی که کودتای سال گذشته را در نیجر محکوم کرد، روابطش با دولت نظامی حاکم بر نیجر تیره شد.

نیجر هم به‌نوبه خود برای کمک به مبارزه با افراط‌گرایان که در جنوب این کشور فعالیت دارند، به روسیه روی آورد.

گفته می‌شود روس‌هایی که در پایگاه هوایی ۱۰۱ در فرودگاه بین‌المللی در نیامی مستقرشده‌اند، مربیان نظامی هستند.

اوایل سال جاری مقامات نیجر به آمریکا گفتند که حدود ۶۰ نیروی روس در این کشور مستقر خواهند شد. هرچند که مشخص نیست که این رقم امروز چه قدر دقیق باشد.

همچنین هنوز مشخص نیست که چه تعداد نیروی آمریکایی در پایگاه هوایی ۱۰۱ باقی‌مانده‌اند.

ظاهراً اکثر نیرو‌های آمریکایی در نیجر در یک پایگاه هواپیما‌های بدون سرنشین در شهر مرکزی اغادیز، در حدود ۷۵۰ کیلومتری شمال شرق پایتخت مستقر هستند.