آنا گزارش می‌دهد؛
ماندگارانی که چهره در نقاب خاک کشیدند/ این هنر است که می‌ماند
روزهای پایان سال فرصت خوبی است برای مرور آنچه گذشت و یادکردن از رفتگان و در خاک خفتگان؛ در این بین، نام و یاد هنرمندان فقیدی که سال‌ها برای مردم خاطره‌سازی کردند از ذهن‌ها پاک نخواهد شد.
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ونوس بهنود ـ در سالی که بر ما رفت، چهره‌های هنری بسیاری رخ در نقاب خاک کشیدند. پیشکسوتانی که هنرشان یادگار این خطه برای آیندگان خواهد بود.
شاید بتوان گفت یکی از سال‌های تلخ جامعه هنری ایران در ۱۴۰۲ رقم خورد. کارگردان‌ها، بازیگران و دوبلور‌هایی که هر یک سرمایه معنوی این دیار محسوب می‌شدند، اغلب به دلیل کهولت سن به دیار باقی شتافتند. ترک هر کدامشان، زخمی بود بر قلب مردم این سرزمین؛ اما یادشان همواره گرامی است و آثاری که بر جای گذاشته‌اند، میراثی است ارزشمند و ماندگار که در تاریخ این خطه به یادگار خواهد ماند. اکنون در این گزارش مروری به کارنامه هنری این عزیزان خواهیم داشت.
داریوش مهرجویی
متولد آذر ۱۳۱۸ و از کارگردانان بنام سینمای ایران است که فیلم‌های مطرحی همچون «هامون»، «دایره مینا»، «گاو»، «اجاره‌نشین‌ها»، «سارا»، «پری»، «لیلا»، «مهمان مامان» و «سنتوری» را ساخته است. او از بنیان‌گذارانِ کانونِ سینماگرانِ پیشرو، یکی از فیلم‌سازان برجستهٔ ایران و از چهره‌های اصلی موج نوی سینمای ایران به‌شمار می‌رود.
مهرجویی علاوه بر فعالیت در سینما، به نوشتن رمان و ترجمه نیز می‌پرداخت. براساس نتایج یک نظرسنجی در ۱۳۸۳، مهرجویی با آفریدن هفت شخصیت، بیشترین شخصیت سینمایی ماندگار را در سینمای ایران خلق کرده‌است. جایزهٔ صدف طلایی بهترین فیلم جشنواره فیلم سن‌سباستین، سه جایزه ذکر ویژه و جایزه بخش نگاه نو و جایزه فیپرشی از جشنواره فیلم برلین، جایزه فیپرشی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز و جایزه هوگو نقره‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو و همچنین جایزه شوالیه ادب و هنر فرانسه در طول فعالیت هنری‌اش به وی اهدا شد.
وی به همراه همسرش وحیده محمّدی‌فر (فیلمنامه‌نویس) شب ۲۲ مهر ۱۴۰۲ در خانهٔ ویلایی خود در مشکین‌دشت کشته شدند و دخترشان جسد آنها را کشف کرد.
کیومرث پوراحمد
کیومرث پوراحمد کارگران، فیلمنامه‌نویس، تدوینگر و تهیه‌کننده برجسته کشور، آذر ۱۳۲۸ در نجف‌آباد اصفهان زاده شد. وی یکی از مهم‌ترین فیلم‌سازان نسل پس از انقلاب بود که در دهه‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ چندین فیلم و سریال ساخت. در کارنامه هنری او آثار ماندگاری همچون سریال‌های «قصه‌های مجید» و «سرنخ» و فیلم‌های سینمایی همچون «به خاطر‌هانیه»، «خواهران غریب»، «شب یلدا» و «اتوبوس شب» دیده می‌شود که برای خواهران غریب (۱۳۷۴) برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر شد.
وی ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ در سن ۷۳ سالگی درگذشت.
رضا حداد
رضا حداد نویسنده و کارگردان تئاتر متولد تیر ۱۳۴۸ بود. وی دانش‌آموخته کارگردانی تئاتر از دانشگاه هنر و معماری بود که تجربه بازیگری در نمایش «باغ مرگ» به کارگردانی سیامک احصایی را در سال ۸۹ داشت.
حداد بنیان‌گذار تماشاخانه آفتاب و دبیر نخستین دوره جشن کارگردان بود. سرپرستی گروه سایه و گروه تئاتر آفتاب ازجمله فعالیت‌های او بود و نمایش‌های «مکاشفه در باب یک مهمانی خاموش»، «آمدیم، نبودید، رفتیم» و «کابوس‌های خنده‌دار برای شب، چند تایی هم برای روز» از جمله آثاری است که کارگردانی کرده است.
وی ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ به دلیل ایست قلبی در منزلش و در ۵۴ سالگی از دنیا رفت.
ابراهیم گلستان
سید ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان نویسنده و فیلم‌ساز ایرانی بود که نخست فعالیت خود را ۱۳۲۳ شروع کرد و در ۱۳۲۷ اولین کتابش با نام «آذر، ماه آخر پاییز» چاپ شد. از مهم‌ترین آثار نوشتاری او باید به «مد و مه»، «خروس» و «گفته‌ها» اشاره کرد. او کارگردانی را از ۱۳۳۶ با از «قطره تا دریا» شروع کرد. فیلم‌های «خشت و آینه»، «اسرار گنج دره جنی» و «یک آتش» که برای آن برنده جایزه ونیز شد، ماحصل تلاش‌های او در زمینه کارگردانی هستند. جایزه ونیز نخستین جایزه بین‌المللی برای یک کارگردان ایرانی به‌شمار می‌رود. سبک ویژه آثار مکتوب داستانی گلستان در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجه دانسته شده‌است. وی یکی از شخصیت‌های پیشگام در موج نوی سینمای ایران محسوب می‌شد.
گلستان ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ در خانه خود در جنوب انگلستان بر اثر ایست قلبی درگذشت.
اکبر قدمی
اکبر قدمی که فروردین ۱۳۳۰ متولد شده بود، بازیگری را در ۱۳۵۶ با سریال تلویزیونی «تلاش» آغاز کرد. در «رؤیای خیس»، «جایی برای زندگی»، «برگ برنده»، «لانه عقاب‌ها»، «مرد عوضی»، «ارابه مرگ»، «طوفان»، «شیخ مفید»، «حسرت»، «روز شیطان»، «مجسمه»، «مسافران»، «تحفه‌ها» و… به ایفای نقش پرداخته بود؛ و سریال‌های، چون «شهریار» و «مرد هزار چهره» و… را هم در کارنامه هنری‌اش دارد.
وی در آمریکا به سر می‌برد و ۲۶ مهر ۱۴۰۲ به دیار باقی شتافت.
آتیلا پسیانی
آتیلا پسیانی بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون ایرانی متولد ١٠ اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران بود. وی فرزند جمیله شیخی هنرپیشه سینما، تلویزیون و تئاتر ایران و همسر فاطمه نقوی بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر بود. پسیانی در ۱۳۴۶ در ۱۰ سالگی به همراه مادرش در تمرین تئاتر نمایش «حکومت زمان‌خان» اثر میرزا آقا تبریزی حضور یافت و با بازیگری آشنا شد. در طول بیش از چهار دهه فعالیت، یکی از پرکارترین بازیگران ایرانی به‌شمار می‌رفت و در بیش از ۴۰ نمایش، حدود ۸۰ فیلم، و بیش از ۷۰ مجموعه حضور یافت. پسیانی فارغ‌التحصیل کارگردانی و بازیگری تئاتر از دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران بود و یکی از پیشگامان تئاتر تجربی در ایران دانسته می‌شود که با تأسیس گروه تئاتر بازی، جریان‌سازی مطلوبی در تئاتر ایران و روند پیشرفت آن رقم زد.
وی ۱۴ مهر ۱۴۰۲ بر اثر بیماری سرطان در فرانسه درگذشت.
فردوس کاویانی
فردوس کاویانی متولد ۳ مهر ۱۳۲۰ در کرمان بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر است و دانش‌آموخته رشته بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران بود که در ۱۳۵۰ فارغ‌التحصیل شد. وی بازیگری را از ۱۳۴۰ در تئاتر آغاز کرد و نخستین حضور خود در سینما را با فیلم «تجاوز» در ۱۳۴۹ تجربه کرد.
از دیگر نقش‌آفرینی‌های وی بازی در مجموعه‌های تلویزیونی «پشت کوه‌های بلند»، «تفنگ سرپر» و «همسران» بود. وی برای بازی در فیلم‌های «در مسیر تندباد» (۱۳۶۷) و «جنگجوی پیروز» (۱۳۷۷) نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.
وی ۹ مهر ۱۴۰۲ بر اثر بیماری پارکینسون فوت کرد.
آرش میراحمدی
آرش میراحمدی متولد ۴ تیر ۱۳۵۰ در فراشبند استان فارس و فارغ‌التحصیل لیسانس رشته هنر‌های نمایشی از دانشکده هنر‌های زیبایی دانشگاه تهران بود که علاوه بر بازیگری، کار نویسندگی و کارگردانی هم می‌کرد. وی کار هنری را با برنامه نوروز ۷۲ با علی عمرانی و مهران مدیری آغاز کرد. از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به بازیگری در «خنده بازار»، «محله گل و بلبل» و «بچه‌محل» اشاره کرد.
وی سرانجام به دلیل سرطان لوزالمعده ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ از دنیا رفت.
فریماه فرجامی
فریماه فرجامی متولد ۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۱ در تهران است. هنرپیشه سنیما و تلویزیون، دانش‌آموخته دانشکده هنر‌های دراماتیک بود و فعالیت هنری خود را با رادیو از ۱۳۵۵ با گویندگی نمایش‌های رادیویی و بازی در نمایش تلویزیونی «آدمک مومی» فعالیت هنری خود را آغاز کرد. در ۱۳۵۹ با فیلم «گفت هر سه نفرشان» به کارگردانی غلامعلی عرفان وارد عرصهٔ سینما شد و با فیلم‌های «تیغ و ابریشمِ» مسعود کیمیایی و «اجاره‌نشین‌ها»ی داریوش مهرجویی بود که شناخته شد او برای بازی در «سرب» (۱۳۶۷) ساخته مسعود کیمیایی، دیپلم افتخار جشنوارهٔ فیلم فجر را کسب کرد و برای بازی در نقش اصلی «پردهٔ آخر» (۱۳۶۹)، برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن شد. وی در مجموعه‌های تلویزیونی «پهلوانان نمی‌میرند» (۱۳۷۶) و «ولایت عشق «(۱۳۷۹) نیز به ایفای نقش پرداخته‌بود.
آخرین کار این بازیگر «لامینور» از داریوش مهرجویی است. وی در دو ماه پایانی عمر دچار سکته مغزی شد و پس از بهبود نسبی، درمان را تحت نظر پزشک در خانه ادامه داد. اما دوباره براثر سکته در بیمارستان بستری شد و چند روز در کما به سر برد.
او سرانجام ۹ تیر ۱۴۰۲ در سن ۷۱ سالگی درگذشت.
حمیدرضا مرادی
حمیدرضا مرادی متولد تیر ۱۳۵۶، بازیگر و چهره پرداز ایرانی بود. این هنرپیشه اولین تجربه خود را با فیلم «ماهی» اثر زنده‌یاد کامبوزیا پرتوی داشت و سپس در «پاتال و آرزو‌های کوچک» بازی کرد. او به عنوان بازیگر نوجوان در فیلم‌هایی همچون «سکوت»، «مدرسه پیرمردها»، «دره شاپرک‌ها»، «مستأجر» و «عبور از تله» حضور پیدا کرد و در سن بزرگسالی ایفای نقش‌هایی در مجموعه‌های تلویزیونی «کیمیا» و «دل‌دار» داشت. وی در پروژه‌های «جلال‌الدین» و «محمد رسول‌الله» فعالیت چهره‌پردازی کرده بود.
این بازیگر آبان ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی رهسپار دیار باقی شد.
فخری خوروش
فخری خوروش زاده خرداد ۱۳۰۸ از بازیگران زن پیشکسوت ایران بود. نخستین تجربه بازیگری او، حضور در نمایش «دست‌های آلوده» اثر ژان پل سارتر بود که مورد استقبال قرار گرفت. وی نخستین فعالیت خود در سینما را از ۱۳۳۴ با بازی در فیلم «برای تو» ساخته صادق بهرامی آغاز کرد. در سینمای پیش از انقلاب در فیلم‌های «لات جوانمرد»، «آقای‌هالو»، «خورشید در مرداب»، «شازده احتجاب»، «شطرنج باد» و «سوته‌دلان» حضور داشت. سپس پس از انقلاب در آثاری همچون سریال‌های «باغ گیلاس»، «امام علی»، «پهلوانان نمی‌میرند» و «روشن‌تر از خاموشی» درخشید. در ۲۰۱۸، خودزندگی‌نامه‌ای از او با نام «زندگی روی صحنه» به چاپ رسید.
وی ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ در بیمارستانی در لس آنجلس درگذشت.
بیتا فرهی
بیتا لهارخانی که او را با نام هنری بیتا فرهی او را می‌شناسیم، متولد فروردین ۱۳۳۷ و فارغ‌التحصیل رشته هنر از مدرسه هنر جان پاورس آمریکا بود. بیتا فرهی در ۱۳۵۷ برای ادامه تحصیلات به امریکا رفت و در کالیفرنیا مشغول به تحصیل شد و در ۱۳۶۰ به ایران برگشت. وی نخستین بار توسط ناصر چشم‌آذر به زنده‌یاد مهرجویی معرفی و پس از تست بازیگری برای نقش مهشید در فیلم «هامون» انتخاب می‌شود. ایفای نقش در هامون، دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن را از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای او به ارمغان آورد. فرهی در سال‌های بعد کار خود را با کارگردانانی، چون احمدرضا درویش، بهمن فرمان‌آرا، مسعود کیمیایی و رخشان بنی‌اعتماد ادامه داد و سه بار دیگر برای بازی در «کیمیا» (۱۳۷۳)، «خانه‌ای روی آب» (۱۳۸۰) و «خون‌بازی» (۱۳۸۵) نامزد سیمرغ بلورین جشنوارهٔ فجر شد. زنده یاد فرهی در سریال‌های «ولایت عشق»، «طلسم‌شدگان»، «سرزمین مادری «و «ایراندخت» حضور پیدا کرد.
فرهی ۴ آذر ۱۴۰۲ به علت عارضه قلبی و ریوی در بیمارستان دی تهران در ۶۵ سالگی درگذشت.
پروانه معصومی
سکینه کبودرآهنگی که با نام پروانه معصومی شناخته شده است، ۱۱ اسفند ۱۳۲۳ به دنیا آمد. تحصیلات خود را در دانشکدهٔ زبان‌های خارجی دانشگاه ملی ایران به پایان رساند و بازیگری را از ۱۳۵۰ با فیلم «بیتا» شروع کرد و سپس با فیلم «رگبار» بهرام بیضایی به شهرت رسید.
زنده‌یاد پروانه معصومی قبل از انقلاب در فیلم‌های معروفی همچون «غریبه و مه» و «کلاغ» حضور پیدا کرد که آثار موفقی بودند. سپس بعد از ۱۳۵۷ در سینما نقشی موثر داشت و برای فیلم‌های «گل‌های داوودی»، «جهیزیه‌ای برای رباب» و «شکوه زندگی» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر شد.
این بازیگر ۶ آذر ۱۴۰۲ بر اثر روماتیسم مفصلی، پارگی روده و ورود عفونت به ریه و خون درگذشت.
اسماعیل سلطانیان
اسماعیل سلطانیان متولد فروردین ۱۳۳۳ بود. وی دانش‌آموخته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنر‌های دراماتیک بود. از ۱۳۴۹ و تئاتر فعالیت خود را شروع کرد و در ۱۳۶۳ نخستین بار با فیلم «شکار شکارچی» جلوی دوربین رفت. از جمله نقش‌آفرینی‌های معروف این بازیگر فیلم‌های «بایسیکل‌ران»، «کافه ترانزیت»، سریال‌های «حکایت میرزا یحیی»، «یوسف پیامبر»، «ستایش» و «وضعیت سفید» هستند. این هنرمنند به خاطر بازی در فیلم «بایسیکل‌ران» ساخته محسن مخملباف نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد از هفتمین جشنواره فیلم فجر شد.
این بازیگر توانمند ۲۴ خرداد ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی در سن ۶۹ سالگی درگذشت.
خسرو امیرصادقی
زنده‌یاد خسرو امیرصادقی آذر ۱۳۲۹ چشم به جهان گشود و در ۱۲ سالگی بر روی صحنه تئاتر رفت. وی فعالیت سینمایی خود را بعد از انقلاب با بازی در فیلم سرنوشت‌سازان به کارگردانی جهانگیر جهانگیری در ۱۳۵۷ آغاز کرد. پس از آن در فیلم‌های زیادی به‌عنوان بازیگر، تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار همچون «میرزا کوچک خان»، «سردار جنگل»، «مسافران مهتاب» و «رانده شده» حضور پیدا کرد. اما شهرتی که مرحوم امیرصادقی توانست کسب کند، به ایفای نقش کوتاه او در سری پنجم و ششم «پایتخت» مربوط بود.
امیرصادقی ۲۳ تیر ۱۴۰۲ بر اثر بیماری ریوی درگذشت.
حسام محمودی
حسام محمودی متولد یکم فروردین ۱۳۶۵ بود. وی هنرپیشه و دانش‌آموخته رشته حقوق قضائی و فوق لیسانس کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس بود. بازیگری را با فیلم «خسته نباشید!» (۱۳۹۱) آغاز کرد و با مجموعهٔ «لحظه گرگ و میش» (۱۳۹۷) به شهرت رسید. آخرین نقش‌آفرینی او در سریال «رحیل» (۱۴۰۲) بود که در میانه تولید آن درگذشت و نقشش ناتمام ماند و آخرین نقش‌آفرینی کامل محمودی بازی در سریال «سوران» (۱۴۰۲) در نقش رستگار بود که چند روز قبل از درگذشت ناگهانی‌اش به اتمام رسیده بود و حدود یک ماه بعد از درگذشت وی از شبکه یک پخش شد.
وی ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ در سن ۳۷ سالگی به علت ایست قلبی درگذشت.
بهاره حسینی
بهاره حسینی متولد فروردین ۱۳۵۹ بود. وی از ۱۳۹۱ وارد حرفه سینما شد. سریال «دل»، «رحمان ۱۴۰۰»، «سیب ترش» و… از جمله فیلم‌ها و سریال‌هایی بود که او در مقام منشی صحنه کار کرده بود و سابقه همکاری با کارگردانان مشهور سینما و تلویزیون ایران را در کارنامه هنری خود داشت.
حسینی ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ در سن ۴۳ سالگی بر اثر بیماری سرطان از دنیا رفت.
حمید منوچهری
حمید منوچهری دی ۱۳۲۰ متولد شد و گوینده، صداپیشه و بازیگر ایرانی بود. وی نخستین بار فعالیت هنری خود را از سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۷ شروع کرد و تا ۱۳۳۷ توانست وارد کار دوبله شود. در ۱۳۴۲ وارد رادیو ایران شد و چندین برنامه معروف رادیویی را اداره کرد. این هنرمند به حرفه بازیگری نیز مشغول بود. در ۱۳۵۶ فیلم شبکه صفر را بازی کرد و در فیلم‌های «مشت و تفنگ شکسته»، «شیطان صفتان»، «مأموریت»، «چهره دوم»، «سقوط»، «جغدها» و مجموعه تلویزیونی «یکی از این روزها»، «داستان یک زندگی» و «معمای شاه» نیز حضور فعال داشته‌است. زنده یاد حمید منوچهری از ۱۳۶۳ مدیریت دوبلاژ را برعهده داشت.
وی ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ در بیمارستان شهرام تهران به‌علت شکستگی لگن و عارضه ریوی در ۸۱ سالگی درگذشت.
پرویز ربیعی
دوبلور باسابقه و پیشکسوت و گوینده نقش‌های مکمل متولد شهریور ۱۳۱۸ بود و طی بیش از چهار دهه حضورش در دوبله، نقش‌های زیادی را گفته که از تعدد و تنوع زیادی برخوردار است. از جمله نقش‌های به یاد ماندنی او می‌توان از گویندگی‌اش به جای استیو مک کویین در «دزدی سنت لویی» یا گویندگی‌اش در دوبله فیلم «هفت دلاور» نام برد.
ربیعی دوبلور شخصیت کائوچیو در «جنگجویان کوهستان» بود و در مجموعه‌هایی، چون «آقای نجار»، «پدر پسر شجاع» و «فرار از زندان» نیز گویندگی کرده است. «مردی برای تمام فصول»، «رومئو و ژولیت»، «بوچ‌کسیدی و ساندنس کید»، «شبکه» و … از دیگر آثاری هستند که ربیعی در دوبله آنها حضور داشته است. وی از سال ۱۳۶۸ گوینده رادیو هم بوده و در برنامه «صبح جمعه با شما» نیز گویندگی کرده‌است.
وی ۵ اسفند ۱۴۰۲ بر اثر سکته قلبی در منزلش درگذشت.
علی‌محمد اشکبوس
علی محمد اشکبوس متولد اردیبهشت ۱۳۲۴ است که فعالیت خود را در حرفه گویندگی از ۱۳۴۰ و در سن ۱۸ سالگی آغاز کرد. علاوه بر کار دوبله و گویندگی در نگارش دیالوگ هم دستیار مدیران دوبلاژ بود. از صداپیشگی‌های اشکبوس می‌توان به سریال «مدار صفر درجه» و انیمیشن‌های «هاچ زنبور عسل» و «فوتبالیست‌ها»، «قیصر»، «داش آکل»، «رضا موتوری» و «حسن کچل» اشاره کرد. علاوه بر گویندگی در تنظیم و نوشتن دیالوگ‌ها، به عنوان دستیار مدیر دوبلاژ و بازنویس فعالیت داشت.
اشکبوس ۲۳ تیر ۱۴۰۲ در پی بیماری درگذشت.
ناصر طهماسب
ناصر طهماسب در ۱۳۱۸ متولد شد و فعالیت در دوبله را به صورت حرفه‌ای از ۱۳۴۰ آغاز کرد. وی برادر ایرج طهماسب است. مهارت در ارائه تیپ‌های جدی و کمدی و لهجه‌های مختلف از ویژگی‌های او بود. صدای طهماسب یادآور نقش‌آفرینی بازیگرانی مانند هارولد لوید، جک نیکلسون، جیمز استوارت، کری گرانت، همفری بوگارت، هنری فوندا، استیو مک‌کوئین، گری کوپر، جین هکمن، آنتونی پرکینز، پیتر سلرز، دیوید جانسن، کوین اسپیسی، ایان ریچاردسون و… بود. افزون بر گویندگی نقش‌های اول، در فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی زیادی به عنوان مدیر دوبلاژ و سرپرست گویندگان فعالیت داشته است.
گویندگی به‌جای جک نیکلسون در «دیوانه از قفس پرید»، ریچارد دریفوس در «دختر خداحافظی»، داستین هافمن در «پاپیون»، لزلی هاوارد در «بربادرفته»، جانی سکا در «محمد رسول‌الله» و جهانگیر فروهر در «سوته‌دلان» نمونه‌هایی از آثار ماندگار او در دوبله است. همچنین به‌یادماندنی‌ترین نقش‌هایی که او گویندگی آنها را در مجموعه‌های تلویزیونی به عهده داشته‌است عبارتند از: جاناتان گرت در «در برابر باد»، فرمانده کسلر در «ارتش سری»، آقاجان با بازی نصرت کریمی در «دایی‌جان ناپلئون» اثر ناصر تقوایی، ابوالفتح با بازی علی نصیریان در «هزاردستان» اثر علی حاتمی و یوگی در کارتون «یوگی و دوستان».
وی یکم دی ۱۴۰۲ بر اثر سکته مغزی درگذشت.
یادشان گرامی و اندیشه‌شان چراغ راهمان باد.
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
