در گفت‌وگو با آنا؛
فریدون صدیقی: روزنامه‌نگار خوب بی‌قرار است
استاد پیشکسوت روزنامه‌نگاری از تغییر کارکردهای رسانه و وظایف و توانایی‌های روزنامه‌نگاران می‌گوید.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ظهور و قدرت گرفتن رسانه‌های جدید و پررنگ شدن جایگاه شبکه‌های اجتماعی در زندگی مردم، شرایط را برای رسانه‌های خبری به ویژه مطبوعات، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های نوشتاری سخت کرده است. بسیاری از روزنامه‌نگاران قدیمی رو به فضای مجازی آوردند و خودشان را با شرایط جدید به‌روز کردند و برخی هم همچنان با سیستم قدیمی کار می‌کنند، سیستمی که باید دیر یا زود تغییر کند، وگرنه شرایط کار در این حوزه بسیار دشوار خواهد شد.
نبود امنیت شغلی در کار روزنامه‌نگاری از آن دست مسائلی است که بسیاری از اهالی رسانه با آن درگیر هستند و در طول سال‌های فعالیت‌شان بار‌ها آن را لمس کردند. به بهانه همین مسئله با فریدون صدیقی، استاد شناخته شده این حوزه و از نام‌های بزرگ تاریخ روزنامه‌نگاری کشورمان گفتگو کردیم، کسی که در طول سال‌های فعالیتش در این عرصه در راه‌اندازی بسیاری از روزنامه‌ها نقش اساسی داشت و بسیاری از دوستداران این حوزه به واسطه خواندن گزارش‌ها، مصاحبه‌ها و کتاب‌های او به این حوزه علاقه‌مند شدند.
بحران امنیت شغلی در رسانه‌ها
فریدون صدیقی با تأکید بر این مسئله که در فضای رسانه‌ای به‌خصوص رسانه‌های نوشتاری با بحران امنیت شغلی مواجه هستیم، گفت: این بحران به این دلیل به وجود آمده که فضای رسانه‌ای تغییر کرده است و رسانه‌های رسمی مرجعیت خود را از دست دادند و دیگر کسی به دنبال روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها نمی‌رود. طبیعتاً به همین دلیل هم به جز شاغلان در حرفه روزنامه‌نگاری، تمام کسانی که این رشته را دنبال می‌کنند و در مراکز آموزشی و کارگاه‌های مربوط به آن شرکت می‌کنند نیز بلاتکلیف هستند.
وی افزود: البته این بلاتکلیفی فقط مختص تحصیل کرده‌های حوزه روزنامه نگاری و روزنامه نگار‌ها نیست. امروز در بسیاری از رشته‌های دیگر این مشکل وجود دارد و بسیاری از فارغ‌التحصیلان ما در رشته‌های مختلف نمی‌دانند که پس از اتمام تحصیل برای ورود به بازار کار باید چه فعالیتی انجام دهند.
این استاد رسانه در رابطه با این مسئله که روزنامه‌نگاران چطور می‌توانند در فضای رسانه‌ای جدید پیشرفت کنند هم گفت: ما باید بدانیم در شرایطی که شکل و شمایل پیام‌رسانی به مخاطب تغییر کرده است، چه روشی از خود ارائه دهیم. اولین نکته در رابطه با پیام رسانی و ارتباط با مخاطب این است که مبانی روزنامه‌نگاری را فراموش نکنیم. شما وقتی می‌خواهید مصاحبه کنید یا گزارشی را تهیه کنید چه به صورت تصویری و چه نوشتاری باید مبانی را بدانید، چیزی که روزنامه‌نگاران واقعی با آن آشنا هستند و می‌توانند با این شناخت قدم بزرگی در هر فضای رسانه‌ای بردارند.
وی اضافه کرد: برای فعالیت حرفه‌ای در همه فضا‌های رسانه‌ای آشنایی با تکنیک‌ها یک ضرورت است. نکته دوم این است که شما باید جنم روزنامه نگاری داشته باشید. روزنامه نگار خوب که غیرمنتظره، غیرقابل پیشبینی، بی‌قرار و فضول است! و غریزه و قدرت استدلال دارد. اگر شما این ویژگی‌ها را داشته باشید برار کار کردن در هیچ رسانه‌ای مشکل ندارید.
صدیقی با اشاره به مشکلات موجود در برابر رسانه‌ها در سال‌های اخیر گفت: در حال حاضر مشکل اساسی رسانه‌ها این است که بسیاری از آنها حتی نمی‌توانند در چارچوب قانون مطبوعات کار کنند، چون در بسیاری از موارد همان قانون نیز نادیده گرفته می‌شود و به همین دلیل نیز دامنه خط قرمز‌ها تنگ و تنگ‌تر می‌شود.
استاد پیشکسوت روزنامه‌نگاری در رابطه با بهترین روش جذب مخاطب در فضای رسانه‌ای حال حاضر گفت: شما اگر موضوع و محتوایی داشته باشید که به نیاز مخاخطب پاسخ دهد، مهم نیست که در چه ساختار و مدیایی آن را ارائه می‌کنید. مثلاً در مورد ماجرای مربوط به شرکتی که با قول فروش تلفن همراه از چند هزار نفر کلاهبرداری کرد (به عنوان موضوع روز) از آن سوژه‌هایی است که امروزه توانایی جذب مخاطب دارد، اما رسانه‌های رسمی نمی‌توانند این اتفاق را درون کاوی کنند و موضوع را بررسی کنند تا ببینند که مثلا مدیرعامل این شرکت چه کسی بوده و از کجا به اینجا رسیده است.
در این شرایط که خیلی از رسانه‌های رسمی به دلیل محدودیت نمی‌توانند حرف اصلی را بزنند، برخی صفحه‌ها در فضای مجازی به صورت غیرحرفه‌ای (از نظر ساختار‌های خبری و گزارشی) به این موضوع پرداختند ولی با این وجود توانستند اطلاعاتی هرچند اندک در اختیار مخاطب خود قرار دهند و دیده شوند. متاسفانه با این روش و سیستم رسانه‌های رسمی ما ضعیف‌تر از قبل می‌شوند.
فریدون صدیقی در پایان سخنانش در پاسخ به این پرسش که آیا در شرایط فعلی کار روزنامه‌نگاری به جوانان علاقه‌مند به این حرفه توصیه می‌کند وارد این عرصه شوند یا خیر؟ توضیح داد: این پرسش نیاز به پاسخ مفصلی دارد. ما یک رشته تحصیلی را در دانشگاه انتخاب می‌کنیم که پس از فارغ التحصیلی در آن بتوانیم وارد بازار کار شویم. اما در حال حاضر صد‌ها رشته تحصیلی در دانشگاه‌های کشورمان وجود دارد که دانشجویان آن رشته پس از پایان تحصیل بازار کار ندارند.
وی افزود: در کل من به کسی نمی‌توانم بگویم روزنامه نگاری بخواند، چون بازار کاری وجود ندارد، اتفاقا معتقدم اگر کسی ویژگی‌هایی که کمی قبل‌تر به آنها اشاره کردم را در خود دارد و نگران درآمد کم ماهانه در این حوزه نیست، این رشته را بخواند. البته اینکه اساتید روزنامه‌نگاری در دانشگاه‌های مختلف می‌توانند نیاز روز این حرفه را آموزش دهند یا خیر بحث دیگری است که باتوجه به دانشگاه و اساتید متفاوت است. پس در پاسخ به این پرسش شما باید بگویم که من نمی‌توانم کسی را قانع کنم که این رشته را انتخاب نکند.
انتهای پیام/
