هزار و یک اما و اگرِ عرضه خودرو در بورس

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا، پس از انتشار اخبار و گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر بازگشت خودرو به بورس کالا با توجه به عملکرد عجیب این طرح در دوره‌های قبل، این سوال مطرح است که آیا کشتی شکسته بازار خودرو را به سمت درستی می‌بریم؟

حالا برای مصرف کنندگان و حتی دلالان بازار خودرو سوالی مطرح است که با عرضه خودرو‌های داخلی از طریق بورس کالا، بازار این کالا دستخوش چه تغییراتی خواهد شد.

در این زمینه مسیح فرزانه کارشناس صنعت خودرو به خبرنگار اقتصادی آنا گفت: در زمان وزیر صمت گذشته تصمیمات خلق الساعه‌ای مانند عرضه خودرو در بورس و سامانه یکپارچه ابداع شد؛ اما اگر بخواهیم بین بد و بدتر انتخاب کنیم، عرضه خودرو در بورس گزینه بد است و قاعدتاً بهتر از فروش به واسطه سامانه یکپارچه!

کارشناس صنعت خودرو خاطرنشان کرد: هیچ جای دنیا نمی‌بینیم که خودرو در بورس عرضه شود؛ چراکه بورس محلی برای عرضه کالای خرد با مقیاس بالاست. به عنوان مثال در بورس فرانکفورت که یک بازار سرمایه مرجع در دنیاست، هیچ موقع نمی‌بینیم که یک شرکت خودروسازی آلمانی فلان مدل از خودرو‌های خود را عرضه کند.

فرزانه تصریح کرد: در بورس نماد و ارزش سهام یک برند خرید و فروش می‌شود؛ اما محصول هرگز مورد معامله قرار نمی‌گیرد. به هر جهت در دوران تصدی وزیر فعلی صمت نیز این روش‌های اشتباه ادامه داشته و به دوره‌های قبل منتصب شده است؛ اما این عذر و بهانه نیز پذیرفته نیست؛ بلکه باید برای تعییین تکلیف مردم قبول مسئولیت کنیم.

نوسان گیری‌ها و دلال بازی به کمترین حد ممکن می‌رسد؟

این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: در هر صورت مزیتی که عرضه خودرو در بورس نسبت به فروش با قرعه کشی و سامانه یکپارچه دارد این است که عرضه کننده و خریدار ارتباط مستقیمی با یک دیگر دارند. به همین جهت در این روش قیمت خودرو منطقی‌تر جابه‌جا می‌شود؛ این گونه نوسان گیری‌ها و دلال بازی به کمترین حد ممکن می‌رسد.

وی ادامه داد: اما توجه به این نکته ضروری است که زمانی که در بورس خودرو به تجمیعی به فروش می‌رسد، با شروع و پایان عرضه قیمت‌ها دچار نوسان می‌شود و همین نوسان مبنای معاملات در بازار آزاد قرار می‌گیرد. همچنین تیراژ پایین عرضه نیز پاسخگوی نیاز بازار نیست.

فرزانه گفت: اکنون گمانه‌زنی‌ها در مورد انتقال عرضه خودرو از سامانه یکپارچه به بورس است؛ اما این موضوع هم حائز اهمیت است که حجم شایعات و اخبار در مورد بازار خودرو، خود باعث سردرگمی و آشفتگی بیشتر بازار این صنعت می‌شود. از این رو ما کارشناسان این صنعت همواره تاکید داشته ایم که بازار خودرو به شرایط قبل از تصدی آقای فاطمی امین باز گردد.

تحلیلگر صنعت خودرو اظهار کرد: در قبل از این ابداعات خلق الساعه، خودرو در طرح‌های مختلف و در مناسبت توسط خودرو سازان ارائه می‌شد و در تامین خودرو هیچ مشکلی نبود؛ حتی خود من نیز در یکی از این طرح‌ها اتومبیل خود را خریداری کردم. این روش منطقی بود که خودروساز خودش محصولاتش را ارائه کند؛ چراکه طرح‌هایی مانند عرضه خودرو در بورس و سامانه یکپارچه عملا افزایش تصدی‌گری دولت است.

وی تاکید کرد: به هر جهت عرضه خودرو در بورس بین بد و بدتر روش بد و قاعدتاً بهتر عرضه در سامانه یکپارچه است؛ زیرا کشف قیمت در این روش منطقی‌تر است؛ اما اگر تصور کنیم که با این اتفاق بازار خودرو سامان می‌گیرد یا قیمت‌ها رو به کاهش می‌رود سخت در اشتباه هستیم.

بورس کالا شفاف‌تر است

علیرضا عسگری دیگر کارشناس بورس و بازار سرمایه نیز در مورد عرضه خودرو در بورس به خبرنگار آنا گفت: واقعیت این است که هرچه بازار شفاف‌تر باشد، از نظر اقتصادی شرایط بهتری خواهیم داشت. همچنین نکته دیگر این است که با عرضه خودرو در بورس رقابت بهتر و سالم‌ترو همچنین تعیین نرخ دقیق‌تر است.

وی ادامه داد: با توجه به این‌که امکان واردات خودرو به صورت عمده و با تیراژ بالا وجود ندارد، برای مدیریت بازار انحصاری خودرو سیاستگذاران ترجیح می‌دهند که قیمت‌گذاری به صورت دستوری انجام شود. شایان ذکر است که اگر بخواهیم قیمت گذاری با توجه به عرضه و تقاضا انجام شود، باید عرضه در حدی باشد که تمام تقاضا را پوشش دهد.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در مورد خودرو‌های کار و تجاری حجم تقاضا چندان زیاد نیست و حتی تقاضای سفته‌بازانه نیز در مورد آنها وجود ندارد؛ اما در مورد خودرو‌های سواری باتوجه کمبود حجم واردات وتولید نسبت به تقاضا، با حباب قیمتی رو به رو هستیم.

وی ادامه داد: زمانی که خودرو در بورس کالا معامله می‌شود این مبلغ حباب قیمتی نیز مستقیما به جیب سهامداران شرکت‌های خودرویی می‌رود. در دنیا عموما برای هر معامله هر نوع کالایی بورس کالا آماده است؛ اما در کشور ما با توجه به این‌که برخی کالا‌ها ارز ترجیحی دریافت می‌کنند و یا جزء کلا‌های ضروری تلقی می‌شوند، انتظار دولت این است که تولید کنندگان این محصولات آنها را با حاشیه سود مشخصی و به قیمت تعیین شده عرضه کنند.

عسگری تاکید کرد: حالا به دولت بستگی دارد که به این نگرش برسد که قیمت گذاری دستوری برای اقتصاد کشور مضر است و دلال‌ها و سفته باز‌ها از این موضوع سود می‌برند. مشکل اقتصاد ما بحث قیمت گذاری دستوری و اعطای ارز ترجیحی است. بایستی بپذیریم که اقتصاد بسیار بزرگ است، باید برای ایجاد شفافیت باید بازار کالا‌های خودرو را به سمت بورس کالا بیاوریم.