مشارکت هیئت‌های اندیشه‌ورز در سیاست‌گذاری علم و فناوری

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در پژوهشگاه مواد و انرژی با گرامیداشت ایام رجب و یاد شهدای امنیت اظهار کرد: اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ملاک عمل باشد. بنای ما در دوره جدید شورا این است که از اساتید دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در ساحت سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری استفاده کنیم.

وی ادامه داد: در این مسیر وقتی قرار است شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم و فناوری تصمیمی بگیرد یا سندی مصوب کند باید زمینه مشارکت حداکثری استادان را فراهم کند بنابراین بستر‌های لازم را فراهم کرده‌ایم تا این امکان برای حضور اساتید وجود داشته باشد. بر این اساس در هر استانی هیئت اندیشه‌ورز علم و فناوری استانی تشکیل می‌شود که خوشبختانه این هیئت در استان البرز نیز شکل گرفته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: البته منظور از مشارکت هیئت‌های اندیشه‌ورز این نیست که فقط اعضای این هیئت‌ها در سیاست‌گذاری مشارکت داشته باشند بلکه باید از اساتید دیگر استان استفاده شود تا سیاست‌گذاری با مشارکت حداکثری استادان صورت گیرد.

استاد خسروپناه ادامه داد: موضوعاتی نظیر نقشه جامع علمی، جذب اساتید و ارتقای مرتبه علمی آنها به استادان مربوط است و برای اصلاح آنها باید اساتید مشارکت داشته باشند. هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی باید فعال شوند و در مسائل علمی از اساتید مشورت بگیرند.
وی اضافه کرد: فناوری‌های نوین لحظه به لحظه در حال تحول است. امروز از هوش مصنوعی کوانتومی سخن به میان می‌آید. فناوری کوانتومی پارادایم جدیدی در علم ایجاد کرده و علم امروز در هم تنیدگی زیادی دارد آنچنان که علوم پزشکی با علوم مهندسی پیوستگی زیادی پیدا کرده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این پرسش که آیا نقشه جامع علمی کشور پاسخگوی پرسش‌های امروز هست؟ بیان کرد: این نقشه باید برای پاسخ به پرسش‌های امروز روزآمد شود و برای تغییرات لحظه به لحظه علم برنامه داشته باشد، روزآمدسازی نقشه به فرهنگستان علوم سپرده شده، هیئت‌های اندیشه‌ورز نظرات کارشناسی خود را در این زمینه ارسال کنند.

خسروپناه عنوان کرد: با تغییراتی که در فرهنگستان علوم ایجاد شده، این فرهنگستان جان تازه‌ای پیدا کرده است، امروزه تک تک دانشمندان فرهنگستان در فعالیت‌های علم و فناوری شورا مشارکت دارند. نقشه جامع علمی کشور باید هر ۵ سال بازنگری شود. در روزآمدسازی نقشه جامع علمی ۸ سال تعویق داریم. در این مسیر فقط نباید به علوم پایه و مهندسی توجه شود بلکه باید علوم انسانی و علوم اجتماعی مدنظر باشد چراکه علوم اجتماعی می‌تواند برای آسیب‌های اجتماعی پاسخ ارائه دهد.  

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ۲۰ سال است که کرسی‌های نظریه‌پردازی شکل گرفته، اما در این مدت ۶۳ نظریه ثبت شده است باید در این زمینه فعالانه‌تر عمل کنیم.  

وی با اشاره به اصلاح آئین‌نامه ارتقای مرتبه علمی اعضای هیئت علمی بیان کرد: آئین‌نامه در حال بازنگری است و وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد در این زمینه مشارکت دارند. اصول حاکم بر آئین‌نامه تعریف شده که شامل ۱۰ اصل است یکی از اصول خانواده‌محوری است. تمام شرایطی که برای مردان است نباید برای خانم‌ها باشد، خانمی که ازدواج کرده فرزند دارد نباید ساعات موظفی او همانند آقایان باشد.

خسروپناه بیان کرد: هیئت‌های اندیشه‌ورز می‌توانند در چهار ساحت با شورای عالی انقلاب فرهنگی همکاری داشته باشند، در گام اول برای شناسایی اولویت‌های علم و فناوری به شورای عالی انقلاب فرهنگی یاری برسانند. در تدوین و بازبینی سند‌ها مشارکت داشته باشند، در اجرایی‌سازی اسناد مشارکت کنند و در نهایت بر اجرایی‌سازی مصوبات نظارت داشته باشند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به راه‌اندازی مرکز رصد، نظارت و ارزیابی گفت: به زودی اتاق وضعیت علم و فناوری را راه‌اندازی می‌کنیم تا تک تک دستاورد‌های علم و فناوری در این سامانه قرار گیرد و ارزیابی شود، این رصد می‌تواند شاخص ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها باشد.

وی با تأکید بر موضوع فرهنگ در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها افزود: در این زمینه لازم است سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها اجرا شود، ویژگی مهم اسلام امانت‌داری و مسئولیت‌پذیری است. باید در مسئولیت‌های خود امانت‌دار باشیم. فرهنگ از علم و فناوری مهم‌تر است فرهنگ مثل هواست، فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی باید ترویج شود و گفتمان سازی در این زمینه صورت گیرد.

وی در پایان گفت: مسئله مالی دانشگاه‌ها باید جدی گرفته شود. نخبگانی که در علم و فناوری مشارکت جدی دارند باید مزایای ویژه داشته باشند.