«سونوگرافی» و روایت تلخ سقط جنین برای پسرزایی

هایده مرادی کارگردان مستند «سونوگرافی» که در هفدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت به نمایش درآمد، در گفت‌‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری آنا تصریح کرد: مدت‌ها بود موضوع سونوگرافی در ذهن من بود و برخلاف تولیدات قبلی می‌خواستم این کار را با درون‌مایه طنز بسازم.

وی با اشاره به اینکه همه ما به نوعی در جریان موضوع سونوگرافی و تمایل خانواده‌ها به داشتن فرزند پسر، هستیم، اضافه کرد: بعد از اینکه وارد مرحله تولید شدم و واقعیت را دیدم، متوجه شدم هیچ درون مایه طنزی ندارد و ماجرا بسیار تلخ‌تر از آن است که تصور می‌کنیم.

این کارگردان تصریح کرد: تکنولوژی‌های سونوگرافی، آمپول‌هایی که برای تغییر جنسیت جنین استفاده می‌شد و رژیم‌های غذایی من را متحیر کرده بود و این اقدامات برای سست کردن تخمک دختر و در نتیجه تولد پسر انجام می‌شد.

به گفته مرادی حتی مواردی از سقط جنین دختر را مشاهده کردم که وقتی با تشخیص جنسیت نسبت به دختر بودن اطمینان پیدا می‌کردند، جنین را سقط می‌کردند.

وی افزود: بنده در این مستند بر اساس مطالعه، تحقیق و پژوهش و بر اساس آمار ثبت احوال عمل کردم و هر چند ماجرای فیلم در استان اردبیل سپری می‌شود، اما در زیرنویس به آمار ثبت احوال کشوری اشاره کرده‌ام.

کارگردان فیلم سونوگرافی تاکید کرد: متاسفانه این اتفاق در تمام دنیا دیده و شنیده می‌شود و در مستند نیز تاکید کرده‌ام که تمایل به فرزند پسر به مراتب بیشتر است و زایش پسر در کل کشور و دنیا افزایش داشته است.

مستند خود زندگی است

مرادی که تجربه کارگردانی فیلم‌های داستانی را دارد، ورود خود به فیلم مستند را از داستان دخترانی که در روستا‌های اردبیل دچار تجرد دائمی شده‌اند و نتوانسته‌اند ازدواج کنند، عنوان کرد و گفت: متوجه شدم نمی‌توانم چنین واقعیتی را از زبان سینمای داستانی مطرح کنم و در نتیجه داستان «قاری داملار» هر چند برای سینمای داستانی نوشتم، اما بعد برای یک تولید مستند تغییر یافت.

وی متذکر شد: در سینمای مستند به صورت عریان می‌توان واقعیت را مطرح کرد و در مستند جامعه خود واقعی‌اش است و با شخصیت‌های واقعی به طرح موضوع می‌پردازیم.

مستندساز اردبیلی همچنین در خصوص مشکلات کار برای کارگردانان زن تصریح کرد: با توجه به وظایف متعددی که جامعه برای زنان قائل می‌شوند، کار در بیرون از خانه همیشه با مشکل مواجه می‌شود.

وی افزود: هر چند ما وظیفه مدیریت خانه را متعلق به خود می‌دانیم و جامعه هم به نوعی آن را به ما تحمیل کرده، اما همین شرایط موجب شده همواره زنان در کار بیرون از خانه با مشکل مواجه شوند.

مرادی متذکر شد: چنین معضلی برای کارگردانان زن به مراتب بیشتر است چرا که کار سختی است و وقتی به خود من می‌گویند که این کار را هر کسی نمی‌تواند انجام دهد و باور به توانمندی زنان ندارند، برایم حس خوشایندی ندارد.

کارگردان مستندساز معتقد است زنان کارگردان به ویژه گروهی که مستندساز هستند به دلیل اینکه راحت‌تر با اقشار جامعه و سوژه‌های فیلم ارتباط برقرار می‌کنند و به آن‌ها اعتماد می‌شود، موفق‌تر هستند و کافی است که باور شوند.

لازم به یادآوری است، هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم ۲۷ آذر تا ۲ دی ۱۴۰۲ در پردیس چارسو برگزار می‌شود.