عاملی: در جست‌وجوی مرجعیت‌بخشی به قرآن در موضوع عدالت هستیم

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سعیدرضا عاملی، دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) در پیش‌نشست «عدالت و تمدن اسلامی در پرتو تعالیم رضوی» در پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تهران با بیان اینکه ۲۰ سال دوره امامت امام رضا (ع) طول کشید که سه تا پنج سال آن مقارن با ولایتعهدی بوده است، گفت: این دوره نیازمند کاوش عمیق‌تری برای ما شیعیان است؛ شخصیت ایشان تعاملی بوده و سخنان ایشان با صاحبان ادیان هم در منابع مختلف جمع شده که از جمله در احتجاج طبرسی ذکر شده است.

عاملی با بیان اینکه ما سرمایه فکری عظیمی مانند امام رضا (ع) داریم، ولی نتوانسته‌ایم به خوبی از آن استفاده کنیم، گفت: ۲ هزار سال از دوره افلاطون می‌گذرد، ولی هنوز هم مرجعیت علمی دارد، ولی ما درباره بیانات ائمه (ع) این موفقیت را نداریم بنابراین باید برای تدوین دکترین بر اساس قرآن و عترت سراغ متون برویم.

دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) تأکید کرد: این به معنای آن نیست که ما با دکترین روز دنیا آشنا نباشیم، ولی سرمایه عظیم خود را نباید رها کنیم و به یکسری نظریاتی که تردید در آن است چنگ بزنیم.

تعریف افق ۱۴ ساله برای کنگره حضرت رضا (ع)

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه نخستین کنگره عدالت و تمدن اسلامی در پرتو تعالیم رضوی در سال ۱۳۶۸ برگزار شد و ریاست آن بر عهده رهبر معظم انقلاب بود، افزود: مراجع در تراز بالا در این کنگره‌ها سخنرانی داشتند و چهار دوره این کنگره هم برگزار شد. در کنگره چهارم احساس شد به انتهای مطلب رسیده‌اند، چون دنبال خوانش جدیدی از فرمایشات امام رضا (ع) نبودند از این رو متوقف شد تا اینکه در سال گذشته آقای مروی تصمیم گرفت کنگره احیا شود.

عاملی با بیان اینکه افق ۱۴ ساله برای این کنگره تعریف شده است، افزود: عدالت مفهومی نیست که امروز منهای عمل اجتماعی تعریف شود؛ امروزه عدالت را نمی‌توان بحث کرد بدون اینکه به موضوع و حوادث غزه نپردازیم؛ ۷۰ درصد جمعیت این کشور دچار بحران هستند و تاکنون بیش از ۱۴ هزار نفر به شهادت رسیده‌اند؛ امروز واکنش جهانی را هم شاهدیم و این نشان می‌دهد عدالت و ظلم، موضوعی دینی نیست بلکه فرادینی است؛ این واکنش از ضمیر عدالت‌خواهانه جهانی انسان‌ها برمی‌خیزد بنابراین ما در این همایش عنوان «عدالت برای همه و ظلم به هیچ کس» را انتخاب کردیم.
دکتر عاملی با بیان اینکه تکثرگرایی که منجر به نسبیت‌گرایی شده، از مهم‌ترین مشکلات امروز بشریت است، ادامه داد: نسبیت‌گرایی غرب در ایران چندسالی پررنگ شد و نتیجه آن تقویت شک‌گرایی بود و به نظر بنده یکی از مسائلی که سبب کاهش دینداری در اقشاری از جامعه شده، نسبیت‌گرایی ناشی از تکثرگرایی بود.

دبیر کنگره جهانی امام رضا (ع) با بیان اینکه عدالت یک ضرورت زندگی اجتماعی و ارتباطات بین‌فردی است و مرگ ندارد و تا زمان ظهور هم بحث عدالت بحثی اصلی است، گفت: امروز ۹۰ درصد منابع اقتصادی آمریکا در اختیار ۱۰ درصد آن‌هاست و در کشور‌های دیگر هم این وضع وجود دارد و ما هم در مواردی لیبرالیسم و در مواردی سوسیالیست هستیم و مدل مشخصی در بحث اقتصاد تدوین نکرده‌ایم بنابراین فرمایشات امام رضا (ع) در این عرصه تا حدود زیادی برای ما راهگشا خواهد بود.

رویکرد تمدنی امام رضا (ع) به مسئله عدالت

عاملی با بیان اینکه مقاومت برای استقرار عدالت و رفع ظلم از دیگر محور‌های همایش است، تصریح کرد: امروز مسائل فکری و اجتماعی جدید مانند طلاق، خانواده‌های تک‌سرپرست، پوچ‌گرایی و... باید مد نظر قرار بگیرد. اکنون بحران نگاه انسان به خود بیداد می‌کند و افراد زیادی هستند که حتی هویت زن و مردی خود را نمی‌دانند، زیرا آموزش‌های اجباری در مدرسه‌های کشور‌های آمریکایی و غربی وجود دارد که سبب این بحران شده است. البته اختلال هویتی صرفاً جنسی هم نیست و در سایر ابعاد سبب پوچ‌گرایی شده است.

دبیر کنگره امام رضا (ع) با بیان اینکه امام رضا (ع) و افق‌گشایی برای آینده هم محور دیگر همایش است، اظهار کرد: روشنفکری ما به شدت سبب شده تا مسائل کشور را همانند مسائل نیویورک و لندن بدانیم، البته جامعه تا حدودی به این سمت رفته است، ولی نباید مسائل بومی را کاملاً همانند آن‌ها بدانیم، ضمن اینکه باید بر اساس تعالیم رضوی برای آن افق روشنی را ترسیم کنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه بحث دیگر همایش، رویکرد تمدنی امام رضا (ع) به مسئله عدالت است، گفت: تمدن بخش ماندگار فرهنگ است که با آن زندگی می‌کنیم. فرهنگ از نظر بنده روش زندگی خاص است و همین سبب تمایز میان فرهنگ‌ها و اقلیم‌های مختلف است؛ فرهنگ از جنس هویت است و تمدن چیزی است که در لایه فرهنگ باقی می‌ماند.

عاملی با بیان اینکه برخی مانند سید حسین نصر، تمدن را صرفاً برای گذشته می‌دانند یعنی تمدن باید رسوب کرده باشد، ولی بنده آن را دقیق نمی‌دانم، گفت: حضرت آقا در بیانیه گام دوم، رکن اصلی تمدن اسلامی را توحید و عدالت دانستند؛ تمدن امری است که در گذشته آغاز شده و ادامه دارد و در افق آینده هم شدنی است و مسیری طولانی پیش رو دارد بنابراین در این کنگره یکی از محور‌ها بحث تمدن است.