علت‌های روانی بروز خشونت در کودکان

نصرالله منصوری، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: پرخاشگری و عصبانیت در کودکان دلایل مختلفی دارد، برخی از این عصبانیت‌ها به دوران جنینی کودک باز می‌گردد. زمانی که مادر در دوران بارداری با انواع اضطراب‌های خواسته و ناخواسته درگیر است، این استرس‌ها به جنین نیز منتقل شده و پس از به دنیا آمدن اثرات خود را روی کودک می‌گذارد.

وی تنش و درگیری افراد خانواده و به خصوص والدین را بی تاثیر ندانست و افزود: در بعضی موارد کودک به دلیل تنش، درگیری و دعوا میان پدر و مادر آرامش و تمرکز نداشته و درنتیجه حوصله‌ای برای درس خواندن، کتاب خواندن و ... را ندارد و به مرور زمان دچار مشکل پرخاشگری می‌شود.

این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه گاهی توجه بیش از حد به  فرزند موجب خشونت کودکان می‌شوند، ادامه داد: تعدادی از بچه‌ها برای رسیدن به خواسته‌های خود گاهی از گریه، داد، شیون، هتاکی، مشت و لگد به پدر و مادر استفاده می‌کنند تا به هدفشان برسند. نرسیدن و یا حتی رسیدن به هدف از این راه موجب عصبانی شدن و پرخاش کودک می‌شود. اگر کودک متوجه شود که به حرف او بی توجهی شده است، پرخاشگری و عصبانیت را از خود بروز می دهد. 

نقش تکنولوژی در عصبانیت کودک

منصوری نقش تکنولوژی را در پرخاشگری کودکان پررنگ دانست و مطرح کرد: این روز‌ها اکثر والدین با مشغله‌های متفاوتی دست و پنجه نرم می‌کنند و برای سرگرم کردن کودک یک گوشی موبایل به آنها داده‌اند تا به عبارتی بهانه گیرهای فرزند را از سرشان باز کنند. دیدن فیلم  و کارتون‌های خشن، دارای صحنه‌های جنگی موجب بروز عصبانیت در کودک می‌شود و کودک نیز در برخورد با دیگران و هم و سن و سالانش، خشونت‌های ذخیره شده در ذهن که ناشی از تماشای فیلم و کارتون‌های نامناسب است، روی آنها پیاده می‌کند.

وی ادامه داد: اگر در مدرسه‌ها، مهد‌های کودک و پیش‌دبستانی‌ها دانش ‌آموزی با خلق و خوی عصبانی حضور داشته باشد به مرور زمان دوستان و همکلاسی‌هایش از او الگوبرداری کرده و کودک به طور ناخودآگاه روی آنها اثر می‌گذارد و موجب عصبانیت آنها نیز می‌شود. 

این روانشناس و مشاور خانواده بیان کرد: علاوه بر این مسائل، پدر مادر‌ها هم باید با یکدیگر تربیت موفقی داشته باشند. مثلا زمانی که پدر موردی را به فرزند تذکر می‌دهد، مادر از کودک حمایت نکند؛ زیرا کودک با قدرت تحلیلی که دارد مسائل را تجزیه کرده و با خود می‌گوید حالا که پدر به من تذکر داد، پس پدر خوبی نیست و مادرم که در نقش حمایتگری از من ظاهر شد، حتما مادر خوبی است؛ از این پس در مقابل پدر جبهه می‌گیرم؛ البته  این مورد راهم اضافه کنم که کودک به حدی رها نشود که احساس تنهایی کند.

خانواده بهترین الگو برای پیروی 

منصوری  با اشاره به سخنان امام علی (ع) مبنی بر اینکه  کودکان در دوران کودکی از هوش و گیرایی بالایی برخوردار هستند، عنوان کرد: کودکان در سنین کمتر مانند سنگی هستند که تمام آموزه‌ها و رفتارهای  والدین روی آنها هک می‌شود. معمولا فرزاندانمان از رفتار ما آموزش می‌بینند تا از گفتار ما. 

وی گفت: استفاده از جملاتی مانند همین الان گریه‌ات را تمام کن، من برای تو همه کار کرده‌ام، مثل بچه‌ها رفتار نکن، گریه نکن، چرا همیشه مرتکب اشتباه می‌شوی و تو مرا عصبانی می‌کنی بار منفی دارند و تکرار جملات و همچنین تذکر مداوم موجب تخریب روابط انسانی شده و کودک با خود می‌گوید وقتی مادرم اکثر مواقع از کلمه عصبانی استفاده می‌کند پس من هم یاد بگیرم و عصبانی شوم.

روانشناس ومشاور خانواده  با بیان اینکه کودکان بهترین الگو برای پیروی در زندگی هستند، گفت: کودکان خصوصیاتی دارند که نباید هیچگاه فراموش کرد؛ یکی از مهم‌ترین خصوصیت کودکان شاد بودن بی دلیل و مشغول بودن به کاری است.  اگر توجه کرده باشید معمولا کودکان در حال انجام کاری هستند و به راحتی می‌توان آنها را خنداند. آنها وقتی چیزی را می‌خواهند تا به هدف نرسند بیخیال نمی‌شوند در حالی که به هیچ چیز دل نمی‌بندند.

منصوری افزود: کودکان  کینه به دل نمی‌گیرند و سریع پس از دعوا آشتی می‌کنند و به راحتی گریه کرده و خود را خالی می‌کنند. این موارد به بزرگترها، کودکانه زندگی کردن را می‌آموزد تا با رعایت آنها از بحران‌های زندگی سربلند خارج شویم .