کیایی: سکوت تنها زبانی است که نیاز به ترجمه ندارد

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نظام‌الدین کیایی با یادی ازداریوش مهرجویی و پس از یک دقیقه سکوت، گفت: جلسه را باسکوت آغاز  کردیم زیرا معتقدم صدا زمانی در طبیعت شنیدهمی‌شود که سکوت شکسته شود؛ اگر سکوتی وجود نداشته باشد بهصدا نمی‌رسیم. سکوت تنها زبان مشترک در دنیاست که نیازی بهترجمه ندارد. سکوت بسیار مهم است چرا که یک سکوت به‌ موقع ازصدها فریاد تاثیر بیشتری دارد به همین دلیل در زندگی نیز صداو سکوت بسیار مهم است.

وی با اشاره به اهمیت صدا در فیلم‌ها افزود: علیرضا خمسهکمدین و استاد پانتومیم است که بدون استفاده از دیالوگ با بدنشصحبت کنند. یکی از کارهای مهم در سینما این است که بازیگر باحرکات دست و بدن بتواند انتقال مفهوم داشته باشد و هنرمندیمانند خمسه حتی در سکوت هم بیان قوی دارد.

صدابردار «نارنجی‌پوش» با اشاره به حضور علاقه‌مندان به سینمادر این کارگاه، بیان داشت: من هم همسن شما جوانان بودم اینراه و حرفه را انتخاب کردم و از انتخابم بسیار راضی هستم و اگر ۱۰ بار دیگر هم به دنیا بیایم باز هم همین راه را انتخاب می‌کنم. آینده سینما متعلق به شماست و خیلی خوب است که به سینماعلاقه دارید اما برای سینماگر شدن باید تلاش کنید.

کیایی ادامه داد: باید بدانید تا زمانی که پا جای پای استادمی‌گذارید ترقی نمی کنید و همیشه دنباله‌رو او هستید درحالیکه ازیک مقطع دیگر باید راه خود را جدا کنید و راه خود را بروید. اینواقعیت زندگی است. نکته مهم این است که اگر شاگردان یکاستاد در دانشگاه، از او جلوتر نروند کار آن استاد ارزشی ندارد.  

وی با اشاره به خاطره‌ای از همکلاسی دوران دبیرستان خود،گفت: در دوران دبیرستان همکلاسی ام  «سهراب شهیدثالث» بودکه همسن و سال ما بود اما نوع تفکرش با بقیه تفاوت داشت وبعدها یکی از بهترین کارگردان‌های دنیا شد. من و سهراب دوستداشتیم سینماگر شویم و برای همین ادامه تحصیل در رشتهسینما به اتریش رفتیم. نگاه او با دیگران تفاوت داشت؛ به خاطردارم او بعد از دیدن یک فیلم کوتاه که چیزی از آن نفهمیده بودم،تحلیل خوبی ارائه داد که این نشان از نگاه منتقدانه و منصفانه اوبود. به همین دلیل تاکید می‌کنم که سینماگران در کنار آموزش‌هایسینمایی باید نقد هم بدانند.

صدابردار فیلم دونده، افزود: سینماگران باید رشته‌های مختلفسینمایی اعم از فیلمبرداری، گریم، طراحی صحنه، دستاری وحتی تدارکات را بدانند و با جزئیات این رشته‌ها آگاه باشند تابهتر کار کنند. خوشبختانه مدرسه مهندسی که در اتریش رفتمارزش داشت و به من این فرصت را داد تا بتوانم در نهایت رشتهسینمایی مورد علاقه ام را پیدا کنم.

صدابردار  «شمعی در باد» ادامه داد: پس از اینکه به ایران آمدمبا علی عباسی، تهیه‌کننده آشنا شدم و سرنوشت من با اینآشنایی عوض شد زیرا از طریق او با ساموئل خاچیکیان،کارگردان چیره‌دستی که میان کارگردان‌های آن زمان به دانستنتکنیک روز سینما معروف بود آشنا شدم. فیلم های خاچیکیانزمینه‌ای از تکنیک و هیجان داشت، او کارگردانی بسیار باشخصیت و کاربلد بود و تنها به کارگردانی و ساخت اثری ماندگارفکر می‌کرد و همین آشنایی منجر به همکاری مشترک شد.

کیایی درباره ماندگاری صدا توضیح داد: در این جوی که زندگیمی‌کنیم صدا از بین نمی‌رود. اگر روزی در تکنولوژی به جاییبرسیم که بتوانیم صداهایی که در تاریخ ایجاد شده را بشنویمحتی می‌توانیم صدای کسانی که از دنیا رفته اند را بشنویم زیراصدا هرگز نمی‌میرد.

کیایی درباره استفاده از صدا در فیلم کوتاه بدون دیالوگ نیزگفت: صدا بر مبنای دکوپاژ و نیت شما در فیلم گرفته می‌شود. صدا حس گرم زندگی است بنابراین باید توجه کرد زمینه تصاویرشما چیست. همانطور که می دانید در سال ۱۹۲۷ میلادی صداوارد سینما شد اما قبل از آن هم هنرمندان بسیار قوی‌تر مانندچارلی چاپلین حضور داشتند که هنوز هم مانند او زاده نشدهاست. درواقع با بهره‌گیری از صدا در انتقال مفهوم، تصویر راپس‌انداز می‌کنید.

کیایی با اشاره به همکاری با کارگردان‌های بزرگ کشورمان،گفت: با زنده یاد داریوش مهرجویی از بچگی دوست بودم. اوفلسفه خوانده بود و نگاه درون‌گرا داشت و با همین نگاه کارگردانشد و با هوشمندی که داشت فیلم «گاو» را ساخت. به جرات میتوان گفت هر فردی در فیلم مهرجویی بازی می‌کرد در سینماماندگار می‌شد. من معتقدم بهترین نقش علی نصیریان در فیلم«آقای هالو» بود. مهرجویی با اینکه جوان بود بازیگران را به بهخوبی هدایت می کرد و برخلاف تصورها بداخلاق نبود و طنزخاص خودش را داشت.

وی افزود: مهرجویی فیلم «هامون» را زمانی ساخت که سینما اینگونه نبود؛ کسی این نگاه نو را به سینما نداشت همانطور که آقایهالو در سبک و فرم جدید بود. «سنتوری» هم فیلم درستی بود کهاو تمام ثروت و سرمایه خود را روی آن گذاشت.

کیایی درباره همکاری خود با امیر نادری نیز گفت: امیر نادریجزو صمیمی‌ترین دوستان من است؛ او در سینما نابغه است. زمانی که با ساموئل خاچیکیان کار می‌کردم امیر نادری عکاسفیلم ما بود. از سینما تاج آبادان عاشق سینما شده بود و درذهنش تصویر و سینما بود. حتی عکس‌هایی که سر صحنهمی‌انداخت  را روز بعد با خود خاچیکیان چک می‌کرد و برایارتقای کار خود درباره کادر‌بندی‌ها مشورت می‌کرد.

وی افزود: امیر نادری «دونده» را پیش از انقلاب ساخته بود اماصدای فیلم او را راضی نکرده بود و از من خواست کار صدایفیلم را برای او انجام دهم. او با تمام وجود به صدا عشق می‌ورزیدبه همین دلیل با «دونده» برای اولین بار درهای بسته جهان را بهسوی سینمای ایران باز کرد. . برای صدای سینمای ایران،کارگردان‌ها نقش موثری داشتند و بسیار تلاش کردند. به همیندلیل همیشه ترجیح داده‌ام با کارگردانانی کار کنم که صاحباندیشه برتر هستند.

کیایی همچنین درباره عباس کیارستمی نیز گفت: کیارستمیسینماگری هوشمند بود که وقتی فیلم‌های او را می‌بینید، نمی‌دانیدفیلم مستند دیده‌اید یا داستانی. در فیلم‌های کیارستمی نمی‌توانیدجای بعدی دوربین را حدس بزنید؛ به همین دلیل معتقدم کیارستمیبه الفبای سینما حروف جدیدی اضافه کرده است.

وی در پایان بیان داشت: گاهی باید سکوت کنیم تا شنونده بهتریباشیم. در زندگی همه ما مجبوریم یک دوست و یا شریک انتخابکنیم. به دنبال این نباشیم کسی را پیدا کنیم که حرف ما را بفهمدبلکه باید به دنبال کسی باشیم که سکوت ما را بفهمد؛ کسی کهسکوت ما را بفهمد آینده ما را نیز خواهد فهمید.

این کارگاه بیش از سه ساعت به طول انجامید و نظام‌الدین کیایی،پیشکسوت صدا در سینما در انتهای جلسه به سوالات هنرجویانپاسخ داد.