بررسی ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در صنایع کشور (۱۷)؛
مسیر ایده‌های فناورانه به تولید شناسایی شود
مدیر ارشد طراح صنعت خودرو گفت: به دلیل مشکلات مالی بسیاری از ایده‌های دانش‌بنیانی رها و به تولید نمی‌رسند. حمایت‌های دولت از دانش‌بنیان‌ها نباید محدود و سطحی باشد و ماندگاری آن‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی نیازمند حمایت قوی‌تر است.
گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ تجربه جهانی نشان می‌دهد یکی از راههای دستیابی به اقتصادی فعال و پویا اتکا به کسب و کار‌های دانش بنیان است. کسب و کار‌هایی که شاید در ابتدای حضور به صورت گروه‌های کوچک استارت‌آپی برای پیاده سازی ایده‌های نوآورانه تلاش می‌کنند؛ اما در صورت سرمایه گذاری درست و به موقع و حمایت توسط دولت‌ها می‌توانند سرنوشت فناوری، تولید و اشتغال را تغییر دهند و پیشرفت و رفاه بیشتر را برای مردم به ارمغان آورند.
دراین میان هر کشوری برای شتاب‌دهی به توسعه و ثروت آفرینی از این کسب‌وکار‌های مبتنی بر دانش، سیاست و خط مشی جداگانه‌ای دارد و الگوی حمایتی کشور‌ها ممکن است متفاوت از یکدیگر باشد.
موتور محرک اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. این شرکت‌ها به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی، اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر نقش دارند؛ اما به دلیل ریسک‌های ذاتی و ویژگی‌های خاص، یکی از چالش‌های موفقیت این شرکت‌ها، تداوم رشد و پایداری آن‌هاست.
از آنجا که شرکت‌های کوچک و متوسط ستون فقرات اقتصاد کشور‌های پیشرفته و صاحب نام را تشکیل می‌دهند، دولت‌های پیشرو در توسعه تکنولوژی صنایع مختلف، برنامه‌های متنوعی را برای حمایت از این شرکت‌ها به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط فعال در حوزه فناوری بالا، طراحی و اجرا می‌کنند. تا حدی که کمیسیون اروپا دسترسی به منابع مالی را از طریق نهاد‌های مالی محلی در کشور‌های اتحادیه اروپا فراهم می‌کند. انواع مختلف تأمین مالی شامل وام‌ها، تأمین مالی خرد، ضمانت‌نامه، سرمایه‌گذاری و مشارکت از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا فرشتگان کسب و کار است. این حمایت‌ها مزایایی مانند کاهش نرخ بهره، افزایش سقف تأمین مالی یا سهل‌گیری در وثیقه‌ها را به دنبال دارد.
به عنوان نمونه دولت چین به طرز روزافزونی به شرکت‌های دانش بنیان کوچک فناوری برای گسترش نوآوری در کشور خود اتکا می‌کند.؛ البته پشتیبانی از شرکت‌های دانش بنیان کوچک به پس زمینه تمام برنامه‌های دولت چین تبدیل شده است تا جایی که پکن از سال گذشته میلادی سعی دارد سلطه شرکت‌های بزرگ فناوری را کنترل کند.
وام‌های پرداختی به دانش‌بنیان‌ها در چین پس از موفقیت در صادرات بخشوده می‌شود
در همین رابطه علیرضا قاسمی فعال حوزه خدمت توسعه دانش در صنعت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی آنا حمایت دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی را بسیار محدود و ناچیز عنوان کرد و گفت: هنوز در کشورراه‌های رسیدن ایده‌های خلاقانه به تولید و تجاری سازی شناسایی نشده است. این درحالی است که قبل از هر اقدامی باید ضعف‌ها و نقاط قوت در حمایت از دانش بنیان‌ها شناسایی شود. به عنوان مثال در کشور چین پس از شناسایی بازار مصرف به شرکت‌های دانش‌بنیان زمین مجانی، وام و تسهیلات مالی به شرط صادرات محصول ارایه می‌شود و گاهی این وام‌های پرداختی از سوی دولت در صورت موفقیت در کسب سهم از بازار صفر می‌شوند.
قاسمی اظهار کرد: از زمان حضور دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد به ویژه در صنعت خودرو در بخش‌های مختلفی از جمله طراحی، طراحی تجهیزات، ساخت قطعات پیچیده به خوبی استفاده شده است. وضعیت کنونی کشور به گونه‌ای است که دسترسی به شرکت‌های خارجی بسیار محدود است و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی توانسته‌اند جایگزین شرکت‌های خارجی شوند.
این مدیر ارشد طراح صنعت خودرو در شرکت‌های خودروسازی کشور درباره ضرورت یا عدم ضرورت حمایت دولت از دانش‌بنیان‌ها، اظهار کرد: برخی از شرکت‌های دانش‌بینان به اندازه کافی قوی و بزرگ هستند و با شرکت‌های خارجی رقابت می‌کنند، اما به دلیل مشکلات مالی از دور خارج می‌شوند و با وجود تلاش‌ها و کمک‌هایی که به نصب ابزار‌ها و تجهیزات دارند، اما این شرکت‌های دانش‌بنیان با مشکلاتی همراه هستند.
تعطیلی و مهاجرت برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت خودرو
قاسمی با اشاره به تعطیلی و مهاجرت برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت خودرو عنوان کرد: حمایت‌های دولت از دانش‌بنیان‌ها نباید محدود و سطحی باشد و ماندگاری آن‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی نیازمند حمایت‌های قوی‌تر دولتی است.
حمایت دولت از دانش‌بنیان‌ها بر حمایت‌های مالی متمرکز شود
وی تصریح کرد: معافیت مالیاتی یا برخی مشوق‌هایی که اکنون برای این شرکت‌ها برقرار است بسیار ناچیز است و حمایت‌ها باید متمرکز بر حمایت‌های مالی باشد.
کارشناس و طراح صنعت خودروبا اشاره به مشوق‌ها و امکاناتی که در گذشته از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی در اختیار دانش‌بنیان‌ها قرار می‌گرفت، تصریح کرد: از گذشته این شرکت‌ها به چند رتبه و گرید یک تا سه دسته‌بندی شده و متناسب با رتبه مشوق‌هایی در اختیار آن‌ها قرار می‌گرفت که بخشی از حمایـت‌ها نیز معافیت مالیاتی تامین تجهیزات بود، اما در حال حاضر پشت این شرکت‌ها خالی شده است.
نیازسنجی بازار پیش از فرآینده تحقیق و توسعه ضروری است
قاسمی درباره هزینه‌بربودن فرآیند تحقیق و توسعه و تبدیل ایده به محصول و امکان شکست در مرحله تحقیقاتی، اظهار کرد: در کل دنیا به ویژه در کشوری مانند چین ابتدا بازارسنجی انجام می‌شود و پس از شناسایی بازار مصرف به شرکت‌های دانش‌بنیان زمین مجانی، وام و تسهیلات مالی به شرط صادرات محصول ارایه می‌شود و گاهی این وام‌های پرداختی از سوی دولت در صورت موفقیت در کسب سهم از بازار صفر می‌شوند.
رشد قارچ‌گونه شرکت‌های دانش بنیان در چین به دلیل حمایت‌های دولتی
وی ادامه داد: شرکت‌های چینی مانند قارچ رشد می‌کنند و توسعه می‌یابند؛ زیرا وام آن‌ها رایگان است. زمین مجانی در اختیار می‌گیرند، بازار تضمین شده دارند و اگر بتوانند محصول خود را در بازار جهانی صادر کنند معافیت وام داشته و وام آن‌ها بخشوده خواهد شد به همین دلیل تلاش گسترده‌ای از سوی دانش‌بنیان‌های چینی برای صادرات قطعه وجود دارد.
قاسمی خاطرنشان کرد: این شرایط تسهیل‌کننده شرکت‌های چینی در داخل ایران موجود نیست. اگر شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی بدانند بعد از دو سال از تولید محصول و موفقیت در صادرات وام دریافتی‌اش صفر می‌شود به خارج از ایران مهاجرت نمی‌کنند.
ایده‌های دانش‌بنیانی به دلیل مشکلات مالی رها می‌شوند
کارشناس صنعت خودروافزود: به دلیل مشکلات مالی بسیاری از ایده‌های دانش‌بنیانی رها می‌شوند و به تولید نمی‌رسند.
وی درباره میزان همکاری پارک‌های علم و فناوری با شرکت‌های دانش‌بنیان تصریح کرد: دولت باید در همه جنبه‌ها از دانش‌بنیان‌ها حمایت کند. طبیعی است که این شرکت‌ها کمک بزرگی به کشور داشته‌اند و به طور مثال در دوران کرونا توانستند بخشی از مشکلات را حل کنند.
انتهای پیام/
