گزارش میدانی از رکورد بازار مسکن در تهران/ مانور پول لازم‌ها و افزایش معاوضه‌

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا به نقل از اعتماد، رکود بی‌سابقه‌ای از سال ١٣٩١ بر بازار خرید و فروش ملک در ایران سایه انداخت. دولت نهم و دهم که قرار بود با طرح مسکن مهر مشکل صاحب‌خانه شدن اقشار کم درآمد را حل کند، نه تنها به هدفش نرسید که وضعیت به سمتی پیش رفت که اقشار میانی هم در خرید خانه ناتوان‌تر
شدند.
این وضع در طول زمامداری حسن روحانی هم ادامه پیدا کرد؛ امسال، سومین سالی است که خرید و فروش مسکن در رکود است، هر چند برنامه‌هایی برای خروج از رکود مسکن، مانند دیگر بخش‌ها، در دو سال اخیر اجرایی شد ولی هیچ‌کدام از این طرح‌ها تاکنون نتوانستند رونق را به بازار بازگردانند.
افزایش قیمت ناممکن است
مشاوران املاک در رکود سه ساله بازار بیش از هر زمانی کم‌حوصله شده‌اند. تنها کافی است به بنگاهی مراجعه کنید تا این موضوع حس شود.
یکی از مشاوران املاک منطقه نیاوران در مورد وضعیت بازار مسکن می‌گوید: اینکه در آینده چه می‌شود خدا می‌داند اما یک چیز مسلم است: در یکی دو سال آینده قیمت مسکن به شکل چشمگیری افزایش پیدا نمی‌کند. حال اگر کسی قصد دارد منزل خود را بفروشد و خانه دیگری بخرد، همین امروز هم می‌تواند دست به کار شود.
حسام عقبایی، رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران هم به «اعتماد» توضیح می‌دهد: امسال بحث افزایش قیمت نخواهیم داشت، چرا که کاهش قدرت خرید مردم اجازه چنین کاری نمی‌دهد. افزایش قیمت در شرایط فعلی نه تنها به نفع فروشنده نیست بلکه تنها منجر به تعمیق رکود می‌شود.
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد معاملات ملکی در شهر تهران در زمستان ١٣٩٤ نسبت به فصل پیش از آن ١/١٩ درصد رشد و نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن ٩/٢٣ درصد کاهش داشته است؛ هر چند که میانگین قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از راه بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران در زمستان سال گذشته نسبت به فصل قبل از آن ٣/٢ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال قبل ٦/٠ درصد کاهش داشته است. البته کاهش خرید و فروش در سال گذشته نسبت به سال ١٣٩٣ منطقی است؛ زیرا در سال ١٣٩٣ رشد اقتصادی کشور سه درصد بود که این رقم سال گذشته به سختی به صفر رسید؛ همین نشان می‌دهد رکود در اقتصاد ایران بی‌سابقه شده است.

بازار در اختیار خریدارها
مشاور املاک دیگری می‌گوید: اکنون وضع بازار مسکن به سمتی رفته که دیگر فروشنده نمی‌تواند قیمت معامله را تعیین کند و این کار بیشتر از سوی خریدار انجام می‌شود؛ چون خرید و فروشی انجام نمی‌شود و آنهایی ‌که نیاز به پول دارند واحد مسکونی را با نزدیک‌ترین قیمت، به نرخ مطلوب خود می‌فروشند.
این فعال بازار مسکن در مورد پیش‌بینی آینده بازار مسکن هم توضیح می‌دهد: نمی‌توان قاطعانه از بهبود وضعیت سخن گفت اما بعید است وضع کنونی ادامه پیدا کند، هر چند توقع رونق هم توقعی منطقی نیست.
از سوی دیگر رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران هم پیش‌بینی می‌کند: در نیمه نخست امسال گام نخست خروج از رکود مسکن برداشته می‌شود و بررسی آمارها هم این را نشان می‌دهد. هر چند که خروج از رکود به مفهوم بازگشت به دوران رونق نیست ولی گام مهمی در رفع نابسامانی فعلی است.
به گفته او آمار معاملات ملکی تهران در ماه نخست سال ١٣٩٥ نشان‌دهنده افزایش ١٠ درصدی خرید و فروش مسکن نسبت به مدت مشابه سال گذشته بود؛ حال آنکه در فروردین ماه خرید و فروش‌ها همواره کمتر از ماه‌های دیگر است؛ زیرا به شکل عملی نیمه اول ماه، تعطیلات است.

مانور پول لازم‌ها
مشاوران املاک همگی معتقدند که در شرایط فعلی فروشندگانی که حاضر نبودند از قیمت فروش خود کوتاه بیایند، به دلیل طولانی شدن مدت رکود از موضع خود پایین آمده‌اند. درهمین رابطه یکی دیگر از مشاوران املاک شمال تهران می‌گوید: فروشنده‌ای که حاضر نبود واحد خود را کمتر از متری ١٦ میلیون و ٥٠٠ هزار تومان بفروشد، همین امروز به بنگاه آمد و حاضر شده بود این‌بار با قیمت ١٣ میلیون تومانی هم واحد خود را واگذار کند هر چند باز هم خریدار زیر بار نرفت. در نهایت فروشنده مجبور شد به فروش ملکش با قیمت متری ١٢ میلیون تومان رضایت دهد.
او تاکید کرد امروز فروشنده باید دنبال مشتری بگردد و این وضع باعث شده کسانی‌که می‌خواهند منزل خود را عوض کنند کمتر از دیگران زیان ببینند؛ چرا که به هر روی آنها با همان نرخی که واحد خود را فروخته‌اند، واحد دیگری می‌خرند. از سوی دیگر افرادی که به پول خانه‌شان نیاز دارند هم از سر ناچاری به قیمت کمتر تن می‌دهند.

افزایش معاوضه‌
«رکود مسکن فرصتی شد برای برخی از سرمایه‌داران و ثروتمندان که واحد مسکونی را با ماشین‌های مدل بالا، باغ یا ویلا معاوضه کنند.»
اینها گفته یکی از فعالان بازار مسکن منطقه ولنجک به «اعتماد» است. این مشاور املاک درباره دلایل افزایش معاوضه مسکن گفت: بسیاری از ثروتمندان ترجیح می‌دهند از این شیوه برای خرید و فروش استفاده کنند و از قضا این شیوه بدی هم برای سرمایه‌گذاری نیست. واگذاری ماشین لوکس به ازای یک واحد مسکونی، در شرایطی که فروشندگان به قیمت‌های پایین‌تری هم راضی می‌شوند عمل تیزهوشانه‌ای است. حتی واگذاری ویلا یا باغ با واحد مسکونی هم رفتاری منطقی است؛ چون اگر رونقی هم حاصل شود، احتمالا از واحدهای مسکونی شهر آغاز می‌شود و سپس به ویلا، زمین و باغ می‌رسد.
به گفته او امیدی برای آنکه در ٩ ماهه نخست امسال تغییری در وضعیت بازار به وجود بیاید، نیست. او ادامه می‌دهد: برای فصل زمستان می‌توان اندکی امیدوارتر بود، اگر اقتصاد کشور در ماه‌های نخست وضعیت بهتری پیدا کند احتمال این وجود دارد که در ماه‌های زمستان خرید و فروش مسکن افزایش پیدا کنند.