«غریب»؛ کامیاب در جشنواره، ناکام در گیشه

گروه فرهنگ خبرگزاری علم و فناوری آنا، سید مرتضی حسینی ـ در فاصله چند روز مانده به آغاز اکران عید سعید فطر فیلم‌های اکران نوروزی نیز همچنان به اکران خود ادامه می‌دهند. اگرچه میزان فروش فیام‌های روی پرده در مقایسه با ماه‌های اخیر رشد نسبتاً خوبی را نشان می‌دهد، اما بخش عمده‌ای از این رشد در میزان فروش، مربوط به توجه به افزایش قیمت بلیت‌های سینما است و ارتباط چندان با تعداد مخاطبان ندارد.

در این بین پس از کمدی «فسیل» به کارگردانی کریم امینی که با فروشی نزدیک به ۶۰ میلیارد تومان صدرنشین بلامنازع جدولب اکران است، فیلم سینمایی «غریب» با ۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و ۱۴۰ هزار مخاطب قرار دارد این فیلم نخستین بار در بهمن ماه سال گذشته و در جریان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد.

** سیمای چریک متعهد روی پرده نقره‌ای

«غریب» به قلم و تهیه کنندگی حامد عنقا و کارگردانی محمدحسین لطیفی نیز یکی از مقاطع حساس تاریخ پس از انقلاب را این بار با محوریت شهید بروجردی مدنظر قرا داده است. سنندج و کردستان در نخستین ماه‌های پس از پیرزوی انقلاب اسلامی روز‌هایی پرتنش و پرتلاطم را پشت سر می‌گذاشت و محمد بروجردی از سوی امام خمینی (ره) برای بازگرداندن آرامش به این منطقه رفت. این آغاز درگیری‌های فکری و نظامی این چریک جوان، اما باتجربه با گروهک‌های تجزیه‌طلب است که در «غریب» رنگ سینما گرفت.

بازی خوب بازیگران اصلی این اثر (بابک حمیدیان، مهران احمدی، فرهاد قائمیان، پردیس پوعابدینی) در کنار کارگردانی استاندارد و البته متنی استخواندار، «غریب» را به اثری دیدنی بدل کرده بود که توانست غبار غربت را از چهره سردار شهید بروجردی بزداید. کسب ۶ سیمرغ بلورین در بخش‌های ملی و بین‌الملل این دوره از جشنواره نیز نشان داد که این تلاش‌ها از نگاه هیئت داوران نیز پنهان نمانده؛ هرچند نبود نام بابک حمیدیان در بین نامزد‌های بهترین بازیگران نقش اول مرد شگفتی همگان را به دنبال داشت.

آنچه بیش از هر ویژگی دیگری «غریب» را تبدیل به تجربه‌ای متمایز در سینمای این سال‌ها کرده است، خلق یک قهرمان ایرانی و باورپذیر است. پرداخت درست شخصیت شهید بروجردی در فیلمنامه، کارگردانی حساب‌شده محمد حسین لطیفی و مهمتر از این دو درخشش بابک حمیدیان در ایفای این نقش، کاراکتر شهید بروجردی در فیلم «غریب» را تبدیل به قهرمانی فراموش‌نشدنی در ذهن مخاطب کرده است.

در نقطه مقابل می‌توان به نقش‌آفرینی مهران احمدی در نقش یکی از سرکردگان گروهک‌های کرد معارض هم اشاره کرد که دوقطبی جذابی را در فیلم به‌وجود آورده است. اجرای محمدحسین لطیفی در مقام کارگردان فیلم هم چند پله فراتر از کارنامه‌اش تا به امروز رفته است. لطیفی که پیش‌تر فیلم «روز سوم» را در حال و هوای دفاع مقدس کارگردانی کرده بود، این‌بار در زمینه فضاسازی و خلق موقعیت‌های پر زدوخورد و پرکشش، توانمندی ویژه‌ای از خود نشان داده است که در مجموع باعث تأثیرگذاری بیشتر «غریب» و همراهی مخاطب با روایت بیش از ۲ ساعته فیلم شده است.

«سازمان هنری رسانه‌ای اوج» در جشنواره چهل و یکم علاوه بر فیلم «غریب»، فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» به کارگردانی «لیلی عاج» را نیز رونمایی کرد؛ اثری متفاوت درباره گروهک منافقین بود که این بار ماهیت، افکار و عملکرد آن‌ها را در بستر مناسبات خانوادگی و از نگاهی مادرانه و زنانه روایت می‌کرد.

اخرین بار که محصولی از تولیدات این سازمان در بین فیلم‌های اکران نوروزی جای گرفت به سال ۱۳۹۷ و فیلم سینمایی «به وقت شام» باز می‌گردد. فیلمی که پیش از آن در بهمن ماه سال ۱۳۹۶ و در جریان سی و ششمین جشنوراه فیلم فجر خبرساز شده بود. اگرچه در سال‌های بعدی آثاری همچون «۲۳ نفر»، «سوء‌تفاهم»، «روز بلوا»، «منصور» و «آبادن ۱۱۶۰» از محصولات سازمان اوج رنگ پرده را دیدند، اما هیچ کدام از آن‌ها در بازه اکران نوروزی قرار نداشتند. فیلم «خروج» آخرین ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا نیز که یکی از نامزد‌های نمایش در نوروز سال ۱۳۹۹ بود، با پدیده تعطیلی سینما‌ها به دلیل شیوع کرونا مواجه شد و در نهایت نیز با آغاز اکران آنلاین در هفته پایانی فرودین ۱۳۹۹ خط‌شکن این شکل جدید از اکران فیلم شد.

** یک اثر راهبردی که در هیاهوی کمدی‌ها گم شد

باتوجه به پیشینه ذهنی مخاطبان از موفقیت این فیلم در جشنواره چهل و یکم فیلم فجر، خط داستانی این اثر که مبتنی با واقعیات تاریخی است و البته تبلیغات پردامنه تلبویزیونی انتظار می‌رفت «غریب» در گیشه نوروز ۱۴۰۲ کامیاب باشد، اما این اتافق نیفتاد و مخاطبان این فیلم تا امروز (دوشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۲) کمتر از ۲۰۰ هزار نفر بوده‌اند.

فیلم سینمایی «غریب» در زمره آثار راهبردی سینمای ایران قرار می‌گیرد.آثاری که در آن‌ها پرداخت هنرمندانه به یک واقعیت تاریخی یا امروزی در کنار تأثیرگذاری زنهارگونه آن بر مخاطب مدنظر سازندگان قرار دارد. با این حال به نظر می‌رسد مخاطبان سینما یاران ترجیح داده اند که حداقل درنوروز ۱۴۰۲ و پس از یک وقفه طولاین در روند اکریان فیلم‌های سینمایی به دلیل تعطیلی‌های مکرر ناشی از شیوع کرونا تماشاگر فلیم‌های کمدی باشند. حال باید منتظر ماند و ددی که در روزهایآنده چه اتفاقی برای گیشه این فیلم سینمایی رخ خواهد داد.