داروی «ملین» افراد را دچار زوال عقل می‌کند

به گزارش خبرنگار گروه جامعه، نتایج یک بررسی جدید که توسط تیمی از محققان دانشگاه هاروارد، چین و انگلیس صورت گرفته نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم از داروی ملین استفاده می‌کنند تا ۵۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل هستند. این دارو‌های بدون نسخه برای نرم کردن مدفوع استفاده می‌شوند.

محققان معتقدند این دارو‌ها باعث ایجاد سموم در روده فرد می‌شوند؛ این مطالعه عظیم از داده‌های بیش از نیم میلیون نفر در یک دوره ۱۰ ساله استفاده کرد و دریافت این دارو‌ها ممکن است بر باکتری‌های روده تأثیر بگذارد به گونه‌ای که سمومی را در سیستم عصبی ایجاد کند که به مغز می‌رود و به آن آسیب می‌رساند.

مطالعه صورت گرفته مشاهده‌ای بود و به طور قطع ثابت نمی‌کند که ملین‌ها باعث زوال عقل می‌شوند، اما تغییرات در میکروبیوم روده می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر بدن افراد داشته باشد، حتی برخی حدس می‌زنند که می‌تواند شخصیت آن‌ها را تغییر دهد. براساس آمارهای د دسترس، یبوست دلیل ۲ میلیون مراجعه سالانه به پزشک در ایالات متحده است و این دارو‌ها سالانه بیش از ۷۲۵ میلیون دلار فروش دارند. بیش از ۴ میلیون آمریکایی از یبوست رنج می‌برند که آن را به شایع‌ترین مشکل دستگاه گوارش تبدیل می‌کند. این عارضه اغلب در میانسالان و افراد مسن رخ می‌دهد.

فنگ شا، یکی از نویسندگان این مطالعه و محققی از آکادمی علوم چین در گوانگدونگ گفت: یافتن راه‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل در افراد با شناسایی عوامل خطری که می‌توانند اصلاح شوند، بسیار مهم است، اما به طورکلی تحقیقات بیشتری برای بررسی بیشتر ارتباط تحقیقات انجام شده بین ملین‌ها و زوال عقل مورد نیاز است.

یبوست اغلب می‌تواند نتیجه عدم مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از فیبر در رژیم غذایی افراد باشد. یبوست همچنین یکی از عوارض جانبی بسیاری از دارو‌هایی است که افراد در سنین بالاتر ممکن است برای مدیریت زندگی روزمره به آن نیاز داشته باشند. در حالی که خود یبوست به ندرت باعث مشکلات سلامتی طولانی مدت می‌شود، اما درد و ناراحتی می‌تواند به کیفیت زندگی افراد مبتلا آسیب برساند. برای حل این مشکل، بسیاری به مصرف ملین‌های بدون نسخه روی می‌آورند. این دارو‌ها مدفوع را شل و عبور آن از بدن را آسان می‌کنند.

نتایج به دست آمده از این پژوهش چهارشنبه در ژورنال Neurology منتشر شد و محققان داده‌های مورد نیاز را از بانک اطلاعات پزشکی (Biobank) جمع‌آوری کردند؛ Biobank نوعی بانک اطلاعاتی است که نمونه‌های بیولوژیکی (معمولاً از انسان) را برای استفاده در تحقیقات و پژوهش‌های مختلف ذخیره می‌کند. از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی این بانک‌های اطلاعات پزشکی به عنوان منابع مهمی در تحقیقات پزشکی بشمار می‌روند، بطوری‌که از بسیاری از تحقیقات امروزی نظیر ژنومیک و پزشکی شخصی پشتیبانی می‌کنند.

پژوهشگران داده‌های ۵۰۲ هزار و ۲۲۹ نفر را بین سنین ۴۰ تا ۵۹ سال به طور متوسط به مدت ۱۰ سال بررسی کردند. در میان آنها یک گروه ۱۸۲۳۵ نفره (۳.۶ درصد  جمعیت) تحت بررسی قرار داشتند که به طور منظم از ملین‌های بدون نسخه استفاده می‌کردند؛ محققان هرکسی را که در اکثر روز‌های هفته از این دارو استفاده می‌کردند، مصرف‌کننده دائمی می‌دانستند. شرکت کنندگان در آغاز نظرسنجی مصاحبه شدند و حدود یک دهه بعد پیگیری شدند.

تیم تحقیقاتی دوز ملین یا تعداد دفعات استفاده از آن‌ها را در داده‌های خود در نظر نگرفتند، فقط این که آیا بیمار در نظرسنجی Biobank خود مصرف منظم آن را گزارش کرده است یا خیر معیار نظرسنجی بوده است و درنهایت مشخص شد،‌ ۲۱۸ نفر از اعضای گروه تحت نظارت ده ساله (۱.۳ درصد) به زوال عقل مبتلا شدند.

پس از تنظیم سایر عوامل خطر مانند سن، رژیم غذایی، تناسب اندام و خطر ژنتیکی، محققان به این نتیجه رسیدند که افرادی که از ملین‌ها استفاده می‌کنند، خطر زوال عقل را تا ۵۱ درصد افزایش می‌دهند. افرادی که از ملین‌های اسمزی مانند میرالاکس استفاده می‌کردند، مشخص شد که در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این دارو‌ها با کشیدن آب از بقیه بدن به مدفوع به منظور نرم شدن آن عمل می‌کند. انواع دیگر دارو‌ها به مدفوع کمک می‌کنند تا مایعات خود را حفظ کند؛ به جای اضافه کردن مایع  که به بیرون راندن آن از بدن کمک می‌کند. محققان دریافتند افرادی که از این دارو‌ها استفاده می‌کنند، ۶۴ درصد بیشتر در معرض خطر زوال عقل هستند.  

خطر زوال عقل عروقی زمانی رخ می‌دهد که مغز خون کافی نداشته باشد، در این افراد ۹۷ درصد افزایش یافته است. تیم تحقیقاتی بر این باورند که مطالعه آن‌ها نشانه این است که افراد باید به جای استفاده از دارو‌ها برای حل یبوست، سبک زندگی خود را تغییر دهند.

محقق  آکادمی علوم چین گفت: اگر یافته‌های ما تأیید شود، متخصصان پزشکی می‌توانند افراد را به درمان یبوست با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند نوشیدن آب بیشتر، افزایش فیبر غذایی و افزودن فعالیت بیشتر به زندگی روزمره تشویق کنند؛  گاهی خوردن یک دم کرده به خصوص یا مصرف یک میوه می‌تواند مشکل یبوست شما را درمان کند. مصرف منظم ملین ممکن است میکروبیوم روده را تغییر دهد و احتمالاً بر سیگنال‌های عصبی از روده به مغز تأثیر بگذارد یا تولید سموم روده‌ای را که ممکن است بر مغز تأثیر بگذارد، افزایش دهد. میکروبیوم روده از تریلیون‌ها باکتری، قارچ، میکروب و سایر موجودات میکروسکوپی تشکیل شده که مسئول بسیاری از بخش‌های سلامت کلی یک فرد هستند، اما مهمتر از همه هضم غذا بخشی از مسئولیت آنها است. تغییرات در میکروبیوم روده تقریباً با تمام جنبه‌های زندگی افراد از جمله سلامت مغز آن‌ها مرتبط است. محققان حدس می‌زنند که ملین‌ها زیست بوم را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که سموم تولید می‌کند.

آمارها حکایت از آن دارد که حدود ۷ میلیون آمریکایی ۶۵ ساله یا بالاتر از زوال عقل رنج می‌برند که شایع‌ترین علت آلزایمر است و بیش از ۵.۸ میلیون نفر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.