۴ فاز استقرار تیم‌های استارت‌آپی در شتابدهنده‌ سراهای نوآوری

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ برنامه شتاب‌دهی در سرا‌های نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی براساس آیین‌نامه جامع بازار فناوری و سرا‌های نوآوری این دانشگاه و در راستای تحقق بند‌های ۴۲، ۴۵، ۴۹ و ۲۲ راه کنش‌ها و اقدامات کلان بسته کاری توسعه فناوری، نوآوری و کارآفرینی سند تحول و تعالی دانشگاه تدوین و به تازگی اعلام و ابلاغ شده است.

کتاب برنامه شتاب‌دهی حاصل تلاش جمعی از فعالان حوزه فناوری دانشگاه آزاد اسلامی بوده که  شامل هفت فصل با عنوان‌های مکاسب و اخلاق حرفه‌ای، مباحث حقوقی در کسب و کار، مبانی کارآفرینی و آموزش خلاقیت، اصول بازاریابی و فروش، مبانی فناوری و نوآوری، اصول مدیریت کسب و کار و مبانی مالی و سرمایه گذاری است.  

این برنامه شامل ۶۹ دوره شناسه‌دار از دفتر توانمندسازی و مهارت‌های کاربردی در حوزه فناوری و نوآوری بوده که وظیفه اجرای برنامه شتاب‌دهی در سرا‌های نوآوری واحدهای دانشگاهی بر عهده معاون سراست. در واحد‌های دانشگاهی که سرای نوآوری ندارند، مدیران مرکز رشد مسئول اجرای برنامه شتاب‌دهی هستند. در برنامه شتاب‌دهی به بررسی نیازمندی‌های آموزشی عمومی و تخصصی توسعه تیم‌ها و شتابدهنده‌ها پرداخته شده است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با محسن تجری رئیس سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان گفت‌وگو کرده و اقدامات این سرا در راستای برنامه شتاب‌دهی و دیگر فعالیت‌های سرا را جویا شده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: در برنامه شتابدهی سرای نوآوری متبوع خود چگونه عمل خواهید کرد؟ 

تجری: در برنامه شتابدهی در نظر داریم هر سال فراخوان جذب تیم‌ها و استارت‌آپ‌ها را از طریق فضای مجازی، رسانه‌های اجتماعی، پوستر و بنر در واحد و مراکز دانشگاهی استان گلستان اطلاع‌رسانی کنیم.

مرکز شتابدهنده به منظور پذیرش استارت‌آپ‌ها از شاخص‌های ضریب رقابتی، ظرفیت رشد، برنامه اجرایی و توسعه‌ای، تعامل و انگیزه تیم بنیانگذار، بازار هدف جذاب، توانمندی و دانش فنی تیم بنیانگذار، سرمایه درخواستی، زمان بازگشت سرمایه، نرخ سود بازگشتی، توانایی تیم در عملیاتی کردن ایده ارائه شده، داشتن مدل کسب و کار، میزان انطباق ایده‌ها با حوزه‌های تخصصی، امکان پذیر بودن طرح و ایده، امکان تولید و طراحی محصول استفاده خواهد کرد و براساس امتیاز به‌دست آمده استارت‌آپ برای ورود به شتابدهنده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

آنا: آیا شتابدهی فاز‌های مختلفی دارد؟

تجری: بله در شتابدهی چهار مرحله داریم، ابتدا پس از پذیرش اولیه و امضای پیش قرارداد، تیم‌ها وارد دوره پیش شتابدهی می‌شوند و در این دوره که دو ماه به طول می‌انجامد به منظور استقرار تیم‌های استارت‌آپی در شتابدهنده، فضای کار اشتراکی به تیم‌ها اختصاص داده خواهد شد. مرحله دوم، دوره شتابدهی بوده که پس از دستیابی به اهداف کلیدی در دوره پیش شتابدهی و و تأیید شتابدهنده، تیم استارت‌آپی وارد دوره شتابدهی شده و این دوره ۶ ماه به طول می‌انجامد، تیم استارت‌آپی نیز سرمایه مورد نیاز خود را که مورد توافق با شتابدهنده قرارگرفته متناسب با پیشرفت کار دریافت خواهد کرد.

در مرحله سوم که دوره پسا شتابدهی است برای تیم‌هایی که دوره شتابدهی را نزد مرکز شتابدهنده گذرانده‌اند، مرکز شتاب دهنده به استارت‌آپ‌هایی که در دوره پسا شتابدهی بوده و نیاز به حمایت دارند و می‌توانند به موفقیت دست پیدا کنند، خدماتی به آنها ارائه می‌شود.

در مرحله چهارم که در واقع مرحله استراتژی خروج است در طول دوره حضور در مراحل پیش شتابدهی و شتابدهی همواره تیم‌ها زیر ذره‌بین مدیران و تیم اجرایی شتابدهنده قرار دارند و در صورتی که تیم‌ها بر اساس ضوابط از پیش تعیین شده عمل نکنند و یا از برنامه عقب بیفتند، جلسه‌ای برای بررسی شرایط برگزار خواهد شد.

در نهایت در صورت فعال شدن حد ضرر (stop less) نسبت به ادامه حضور یا خروج، تیم ایده یا شرکت استارت‌آپی تصمیم‌گیری می‌شود و در پایان هر دوره (پیش شتابدهی و شتابدهی) جلسه‌ای نیز به منظور تصمیم گیری برای خروج هر تیم یا حضور آن تیم صورت می‌پذیرد و در صورت خروج تیم بدون جذب سرمایه اولیه یا سرمایه گذار دلایل خروج تیم به تیم رسماً اعلام می‌شود.

آنا: هدف نهایی و جامعه هدف طرح شتابدهی چیست؟

تجری: هدف نهایی تطابق با سیاست‌های دانشگاه آزاد اسلامی در کسب درآمد غیرشهریه‌ای، امکان هدایت استارت‌آپ‌ها به سمت توسعه اشتغالزایی در حوزه اقتصاد گیاهان زینتی با توجه به ضرورت کاهش وابستگی به واردات به ویژه در حوزه واردات بذر و تولید بذر و ارتقای کیفی و شتابدهندگی دانشگاه آزاد اسلامی برای خروج از دانشگاه‌های نسل اول و دوم و ورود به دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم است.

آنا: قرار است در سرا‌ی نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی چه اتفاق جدیدی بیفتد؟

تجری: افزایش تعداد هسته‌ها، واحد‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد تنوع در منابع درآمدی سرای نوآوری از طریق ایجاد رقم‌های جدید در گیاهان برگ ساره‌ای و گیاهان پیازی (پیرو عقد قرارداد بین سرای نوآوری با سازمان انرژی اتمی ایران) و برگزاری سمپوزیوم بین‌المللی با همکاری انجمن گل و گیاهان زینتی ایران درباره شناسایی و حل مسئله در زمینه چالش‌های گیاهان زینتی ازجمله اقداماتی است که باید در سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی انجام شود.

افزایش تولید بذر از دو رقم گیاهان زینتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، برقراری و گسترش ارتباط زنجیره تولید و فروش بین واحد‌های دانشگاهی کشور، تولید تجاری عصاره‌های استخراج شده از گیاهان زینتی با تکیه بر درمان بیماری‌های خاص با همکاری دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان، افزایش حضور دانشجویان در قالب اجرای طرح پویش، افزایش تنوع در منابع درآمدی، عقد تفاهم‌نامه با سازمان فنی و حرفه‌ای درباره برگزاری دوره‌های آموزشی، استعدادیابی دانش‌آموزان مدارس (به ویژه مدارس سما) برای ورود دانش‌آموزان بااستعداد به سرای نوآوری و سپس آموزش و رشد مهارت‌های آنان اقداماتی بوده که در دستور کار سرای نوآوری کشت و تجاری سازی گیاهان زینتی این واحد دانشگاهی قرار گرفته است.

آنا: دلایل انتخاب واحد دانشگاهی گرگان برای ایجاد سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی چه بود و فعالیت‌ها از چه زمانی آغاز شد.

تجری: امروزه با توجه به اینکه صنعت تولید گل و گیاهان زینتی به یکی از سودآورترین فعالیت‌ها تبدیل شده به‌طوری‌که سالانه میلیارد‌ها دلار سود نصیب کشور‌های تولیدکننده گل در جهان می‌شود و در کشور ما نیز با توجه به شرایط اقلیمی تولید گل و گیاه زمینه مناسبی برای ارزآوری و ایجاد اشتغال پایدار محسوب شده به گونه‌ا‌ی‌که از ۱۳ اقلیم شناخته شده در جهان، استان گلستان دارای هشت اقلیم است.

ازسویی دیگر همسایگی استان گلستان با کشور‌های آسیای میانه و ناتوان بودن این کشور‌ها به دلیل شرایط آب و هوایی برای تولید گل و گیاه می‌توان شرایط مناسبی برای صادرات در این بخش را فراهم کرد و از سویی دیگر برخورداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان از رشته‌های کشاورزی، باغبانی و گیاه‌پزشکی از مقطع کاردانی تا دکتری تخصصی سبب شد از سال ۱۳۹۵ این واحد دانشگاهی با ساخت گلخانه پا به عرصه صنعت گل و گیاهان زینتی بگذارد.

آنا: از ابتدای آغاز کار سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی در واحد گرگان چه فعالیت‌هایی صورت گرفته است؟

تجری: هدایت بیش از ۱۰۰ پایان نامه دانشجویان ارشد و دکتری واحد گرگان و واحد‌های دانشگاهی استان گلستان، منتورینگ و آموزش عملی به دانش‌آموختگان و دانشجویان رشته‌های گیاه‌پزشکی و باغبانی پیرو عقد تفاهم‌نامه با سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منلبع طبیعی استان، برگزارکننده تور‌های آموزشی و علمی ویژه مدارس، دانشگاه‌ها، نهاد‌های دولتی و غیردولتی، صدور پروانه گردشگری کشاورزی (اگریتوریسم) از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای شهرک گلخانه فرهیختگان سرای نوآوری، عقد قرارداد راهبر شغلی برای سرای نوآوری گیاهان زینتی در قالب طرح خود اشتغالی پرورش گل‌های زینتی بین کمیته امداد امام خمینی(ره) استان و سرای نوآوری ازجمله فعالیت‌های انجام شده در سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی این واحد دانشگاهی است.

عقد تفاهم‌نامه بین سرای نوآوری گیاهان زینتی و سازمان انرژی اتمی ایران (پژوهشکده کشاورزی هسته ای) در راستای ایجاد ارقام جدید در زمینه گیاهان زینتی، دستیابی به دانش فنی تولید دو نوع بذر گل‌های زینتی، جذب و به‌کارگیری دانشجویان رشته‌های گیاه‌پزشکی در واحد‌های تولیدی گلخانه‌های سرای نوآوری در راستای اجرای شیوه نامه طرح پویش، دستیابی به چرخه کامل تولید و فروش برخی از گیاهان آپارتمانی از مرحله نشا تا اندازه بزرگ‌تر، برقراری انضباط مالی درباره وضعیت مالی سرای نوآوری با بهره‌گیری از نرم افزار تخصصی مالی و با هدف احتساب بهای تمام شده، عضویت سرای نوآوری گیاهان زینتی در انجمن گل و گیاهان زینتی ایران، اجرای برنامه‌های ترویجی و چالش‌های علمی و فناوری  در راستای افزایش نرخ رشد، برگزاری ده‌ها دوره آموزشی و رویداد فناورانه (وبینار و چالش فناوری) و برگزاری جشنواره‌های تخصصی، افزایش حضور اعضای هیئت علمی در قالب هسته‌ها و واحد‌های فناور از دیگر فعالیت‌های انجام شده در سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی واحد دانشگاهی گرگان است.

به گزارش آنا، افرادی که دوره‌های لازم در برنامه شتاب‌دهی را با موفقیت سپری کنند، توانایی و مهارت لازم برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان را کسب خواهند کرد و انتظار می‌رود مقدمات تجاری‌سازی محصولات فناورانه این شرکت‌ها مهیا شود. برنامه شتاب‌دهی سراهای نوآوری و مراکز رشد هرساله مورد بازنگری قرار می‌گیرد و دوره‌های جدید به آن اضافه خواهد شد.