راهکارهایی علمی معضل آلودگی هوا مورد بی‌توجهی قرار گرفته است

مجید عباسپور استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در گفت‌وگو با خبرنگار دانش و فناوری خبرگزاری آنا اظهار کرد: سالهاست که روی آلودگی هوا کار می‌شود و طرح های جامع آلودگی هوا برای ۷ کلانشهر تبیین شده منتها نحوه اجرا باعث ایجاد مشکل شده است.

وی با بیان اینکه مسائل اقلیمی نیز در آلودگی هوا تاثیر می گذارد، ادامه داد: در ایام فصل پاییز وارونگی هوا داریم، وارونگی هوا به این معناست که در شرایط عادی در ارتفاعات درجه حرارت محیط کم می‌شود و اگر آلودگی ایجاد شود امکان کم شدن و کاهش آلودگی وجود دارد ولی وارونگی هوا باعث می‌شود که جابه‌جایی هوا امکان پذیر نباشد و آلودگی مانند پتویی بر سطح شهر قرار می‌گیرد، اینگونه آلودگی تجمیع می‌شود و شاخص آلودگی افزایش می‌یابد.

این استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ادامه داد: آلودگی هوا منابع ثابت و منابع متحرک دارد منابع ثابت امکاناتی است که برای گرم کردن منازل نظیر سیستم های پکیج استفاده می‌شود که از گاز یا حامل های دیگر انرژی تغذیه می‌شوند، وقتی فصل سرد از راه می‌رسد مصرف گاز افزایش پیدا می‌کند و آلودگی ناشی از مصرف گاز پدید می‌آید البته سهم این موضوع در آلودگی 25 تا 30 درصد است، مابقی سهم آلودگی هوا به منابع متحرک که همان خودرو هاست بر می گردد.

عباسپور اضافه کرد: متوسط تولید آلاینده ها با توجه به میزان مصرف بنزین در کشور در مقایسه با استاندارد های جهانی خیلی مناسب نیست، در بسیاری از کشورها مصرف بنزین خودروهای بنزینی ۵ لیتر به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر است، درصورتی که در خودروهای داخلی ۳۰ درصد مصرف بنزین بیشتر است.

وی گفت: وجود خودرو های فرسوده دلیل دیگر آلودگی هواست چراکه مصرف بنزین آنها بالاست و آلودگی را افزایش میدهد، استفاده از خودروهای هیبریدی که مصرف بنزین آنها بسیار ناچیز است می تواند در کاهش آلودگی اثرگذار باشد که متاسفانه در کشور ما جاری نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف بیان کرد: در دانشگاه شریف در کنار شاخص هایی که مطرح است شاخص جدیدی را تعریف کرده ایم، شاخص جدید مربوط به آسیب ها و بیماری ها نظیر بیماری های قلبی و تنفسی در افراد است، در این زمینه شاخص جدیدی به نام AQIR تعریف شد، قطعا آسیب‌ها و بیماری ها هزینه‌هایی را به کشور وارد می کند که لازم است مورد توجه قرار گیرد در این زمینه پیشگیری بهتر از درمان است و اگر جدی تر عمل شود می توان نتایج بهتری را به دست آورد.

وی درباره بهترین راهکارهای علمی کاهش آلودگی هوا گفت: جمع آوری خودروهای فرسوده، تغییر ساعات کار ادارات، مدیریت ترافیکی، سیستم هوشمند ترافیکی می‌تواند در این مسیر اثرگذار باشد. در بسیاری از کشورها حمل و نقل عمومی توسعه مناسبی دارد و مردم در فاصله 100 متری از منزل می‌توانند از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنند و در کمترین زمان به محل موردنظرشان برسند، ولی این امر در کشور ما امکان پذیر نیست به نظر می‌رسد که باید زیرساخت‌های لازم ایجاد شود، قطار زیرزمینی در این زمینه می تواند موثر باشد. متاسفانه برخی از این راه حل ها مورد توجه قرار نگرفته است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: بهترین راه برای کم کردن آلودگی به صورت مقطعی تغییر ساعت کاری ادارات است که باید در دستور کار قرار گیرد تا ترافیک مدیریت شود چرا که در ترافیک خودروها آلودگی بیشتری تولید می شود، تحقیقات نشان می‌دهد میزان آلودگی در سرعت 60 تا 80 کیلومتر بسیار کم است و در سرعت پایین‌تر یا بالاتر میزان تولید آلودگی افزایش می‌یابد بنابراین حضور خودروها در ترافیک آلودگی زیادی تولید می‌کند که با مدیریت زمان ترافیک می‌توان این امر را بهبود بخشید. گسترش دادن محدوده طرح ترافیک نیز اثرگذار است. 

عباسپور درباره تاثیر سوخت مازوت در آلودگی هوا ادامه داد: استفاده از مازوت در آلودگی هوا اثر دارد، از این سوخت در حالت عادی استفاده نمی شود اما زمانی که در فصل سرد مصرف گاز افزایش می‌یابد نیروگاه ها از مازوت استفاده می‌کنند البته نیروگاه‌ها ناچارند که برای جلوگیری از خاموشی اینگونه عمل کنند. با این حال تاثیر سوخت مازوت در آلودگی هوا کم است و بیشترین سهم آلودگی هوا مربوط به سوخت خودروهاست.