هرآنچه درباره تسبیحات حضرت زهرا (س) نمی‌دانید

شرایط و احکام تسبیحات حضرت فاطمه (س)

تسبیحات حضرت زهرا (س) ذکری شامل ۳۴ بار الله اکبر، ۳۳ بار الحمدالله و ۳۳ بار سبحان الله است که براساس روایات، این ذکر را حضرت پیامبر (ص) به حضرت زهرا (س) آموخته است.

کد خبر : 819911

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا (س) از همان ابتدا که نماز را یاد گرفتیم به ما آموخته شد، اذکاری که براساس روایات پس از اقامه نماز‌های واجب توصیه شده است. اما چرا و چگونه؟

معرفی تسبیحات حضرت زهرا (س)

تسبیحات حضرت زهرا (س) ذکری شامل ۳۴ بار الله اکبر، ۳۳ بار الحمدلله و ۳۳ بار سبحان الله است که براساس روایات مختلف، این ذکر را حضرت پیامبر (ص) به حضرت زهرا (س) آموخته و از سوی دیگر در منابع حدیثی، روایات فراوانی درباره اهمیت آن پس از نماز‌های واجب روزانه آمده و اینگونه می‌توان گفت که از جمله مشهورترین تعقیبات محسوب می‌شود و حتی امام باقر (ع) آن را مصداق یاد خدا و ذکر کثیر دانسته است.

طبق روایتی که از امیرالمؤمنین در منابع شیعی به ثبت رسیده است، این ذکر را پیامبر به حضرت زهرا (س) آموزش داد، اینگونه که؛ حضرت زهرا (س) که از زیادی کار‌های روزانه به سختی افتاده بود، قصد داشت از پدرش خادمی برای خانه بخواهد، اما پیامبر (ص) در پاسخ به درخواست وی، این تسبیح را به ایشان آموخت و آن را از هر خادمی بالاتر دانست و حضرت زهرا (س) از آموختن این تسبیح خرسند شد.

گفته شده است که، چون حضرت فاطمه (س) سبب تشریع این تسبیح بود، این تسبیح به حضرت زهرا (س) منسوب شده است.

شرایط و احکام تسبیحات حضرت زهرا (س)

مستحب است که تسبیحات حضرت زهرا (س) را پس از هر نماز (واجب یا مستحب) ذکر شود، اما ذکر آن پس از نماز صبح مستحب مؤکد است، چنان‌که در متون روایی شیعه آوردده شده است، تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علی‌ها دارای شرایطی است که به آن می‌پردازیم:

حفظ و رعایت ترتیب اذکار و تعداد هر ذکر

(اول الله‌اکبر ۳۴ بار، الحمدلله ۳۳ بار و بعد سبحان‌الله ۳۳ مرتبه)؛ جایز است ذکر سبحان الله جلوتر از ذکر الحمد لله گفته شود، اما بهتر آن است که ذکر الحمد لله جلوتر گفته شود.

حضور قلب و توجه معنوی در هنگام تسبیح

آغاز ذکر تسبیح بلافاصله پس از پایان نماز و بدون برهم زدن حالت نماز و انجام کاری دیگر و رعایت موالات بین اجزای تسبیح به معنای فاصله نیانداختن بین اذکار و قطع نکردن تسبیح با کاری دیگر از جمله موضوعاتی است که باید رعایت شود.

معنای تسبیحات حضرت زهرا (س)

ذکر «الله اکبر» در تسبیحات حضرت زهرا (س)

در تسبیحات حضرت زهرا (س)، انسان با گفتن «الله اکبر» به نهایت عجز خود اعتراف می‌کند و به ناتوانیش به درگاه الهی بار‌ها اقرار می‌کند.

براین اساس، جمیع بن عمیر در سخنانی اینگونه می‌گوید که، در محضر امام صادق علیه السلام بودم، حضرت از من پرسید: جمله «الله اکبر» یعنی چه؟ گفتم: یعنی خدا از همه چیز بزرگتر است، حضرت فرمود: مطابق این معنی، خدا را چیزی تصور کرده و سپس مقایسه با سایر اشیاء کرده‌ای و او را بزرگتر از آن چیز‌ها تصور نموده‌ای. عرض کردم: پس معنی الله اکبر چیست؟ حضرت پاسخ داد: معنایش این است که؛ «الله اکبر مِن أن یوصَف؛ خداوند بزرگتر از آن است که توصیف گردد».

ذکر «الحمدالله» در تسبیحات حضرت زهرا (س)

پس از آن که انسان به عجز و ناتوانی خویش در شناخت خالق اعتراف کرد، با گفتن ذکر «الحمدلله» که از افضل اذکار تسبیح است، وارد مرحله بعدی می‌شود.

امام خمینی (ره) در باب «حمد» می‌فرماید: «حمد خدا مساوق شکر است؛ چنانچه در روایات کثیره وارد است که کسی که بگوید: الحمدلله، شکر خدا را ادا کرده؛ چنانچه امام صادق علیه السلام فرمود: شکر هر نعمتی، و اگر چه بزرگ باشد این است که حمد خدای عزوجل کنی».

حماد بن عثمان در حدیثی گفت: حضرت صادق علیه السلام بیرون آمد از مسجد و حال آن که گم شده بود مرکوب آن حضرت، فرمود: «اگر خداوند رد کند آن را به من، هر آینه شکر می‌کنم او را حق شکر او». گفت: درنگی نکرد تا آنکه آن مرکوب آورده شد. پس فرمود: «الحمدلله». کسی عرض کرد: «فدایت شوم، آیا شما نگفتید که شکر خدا می‌کنم حق شکر او را؟» فرمود: «آیا نشنیدی که من گفتم: الحمدلله». از این روایت معلوم می‌شود که حمد خداوند افضل افراد شکر لسانی است.

ذکر «سبحان الله» در تسبیحات حضرت زهرا (س)

شخصی از حضرت علی علیه السلام پرسید: معنی «سبحان الله» چیست؟ حضرت فرمود: «سبحان الله» تعظیم مقام بلند و با عظمت خدا و منزه دانستن او از آنچه که مشرکان می‌پندارند است و زمانی که بنده این کلمه را می‌گوید، همه فرشتگان بر او درود می‌فرستند».

فضیلت و آثار تسبیحات حضرت زهرا (س)

روایات بسیاری در فضیلت و آثار تسبیحات حضرت زهرا (س) در کتب معتبر آمده است، بعنوان مثال؛ امام باقر علیه السلام درباره تسبیحات حضرت زهرا (س) می‌فرماید: «خداوند متعال با هیچ ستایشی، بالاتر از تسبیحات فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها عبادت نشده است و اگر چیزی افضل از آن وجود داشت، رسول خدا صلی الله علیه و آله آن را به فاطمه سلام الله علی‌ها اعطاء می‌کرد».

امام صادق علیه السلام نیز به فضیلت تسبیح بعد از نماز‌های واجب چنین اشاره کرد: «من سبح تسبیح فاطمه الزهراء سلام الله علی‌ها قبل ان یثنی رجلیه من صلاة الفریضه، غفر الله له. هر کس بعد از نماز واجب تسبیح فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها را به جا آورد، قبل از این که پای راست را از بالای پای چپ بردارد، جمیع گناهانش آمرزیده می‌شود»؛ و در حدیثی دیگر فرمود: «من سبح تسبیح فاطمة سلام الله علیها، فقد ذکرالله الذکر الکثیر. کسی که تسبیح فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها را بگوید، خدا را به ذکر کثیر یاد کرده است».

روزی امام صادق علیه السلام ابوهارون را مخاطب ساخت و از تعلیم تسبیح حضرت فاطمه سلام الله علی‌ها به کودکان سخن گفت: «یا ابا هارون، انا نأمر صبیاننا بتسبیح فاطمة سلام الله علی‌ها کما نأمرهم بالصلاة، فألزمه، فإنه لم یلزمه عبد فشقی.‌ای ابوهارون، ما تسبیح فاطمه سلام الله علی‌ها را به فرزندان خود سفارش می‌کنیم همچنان که آن‌ها را به نماز توصیه می‌کنیم. تو نیز بر آن مداومت کن، زیرا هر بنده‌ای که بر آن مواظبت و مداومت کند، سرانجام نیکو خواهد داشت».

آن حضرت همچنین در روایاتی دیگر از عظمت تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علی‌ها در مقابل نماز‌های مستحبی چنین یاد کرد: «تسبیح فاطمه سلام الله علی‌ها فی کل یوم فی دبر کل صلاة احب الی من صلاة الف رکعة فی کل یوم. تسبیح حضرت فاطمه سلام الله علی‌ها در هر روز به دنبال هر نماز، نزد من از هزار رکعت نماز (مستحبی) در هر روز، محبوبتر است».

امام هادی علیه السلام فرمود: «لنا اهل البیت عند نومنا عشر خصال: الطهارة... و تسبیح الله ثلاثا و ثلاثین و تحمیده ثلاثا و ثلاثین، و تکبیره اربعا و ثلاثین...؛ ما اهل بیت به هنگام خواب ده کار را انجام می‌دهیم: وضو گرفتن... و سی و سه مرتبه «سبحان الله» گفتن و سی و سه مرتبه «الحمدلله» گفتن و سی و چهار مرتبه «الله اکبر» گفتن و...».

خواص و آثار فراوان دیگری برای گوینده تسبیحات آن حضرت ذکر شده که برخی از آن‌ها بدین قرار است:

ناکام و ناامید نشدن، دور کردن شیطان، برطرف نمودن سنگینی گوش، نجات یافتن از شقاوت و بدبختی، سبب سنگینی اعمال، خوشنودی خداوند و رفتن به بهشت می‌شود.