شیوه‌ای برای اعتبارسنجی مجلات و نگارش مقاله‌های علمی پژوهشی

محمد فارسی در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا در ساری از چاپ کتاب «شیوه اعتبارسنجی مجلات و نگارش مقاله‌های علمی پژوهشی ویژه استادان دانشجویان و پژوهشگران» خبر داد و درباره اعتبارسنجی مجلات و اطمینان از معتبر بودن مجلات علمی پژوهشی برای پژوهشگران به‌خصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی که می‌خواهند از نمره مقاله یا امتیاز آن بهره‌مند شوند، اظهار کرد: دانشجویان مقطع دکتری برای شرکت در مرحله پیش‌دفاع یا دفاع از رساله خود نیازمند چاپ حداقل یک مقاله در یکی از مجلات علمی پژوهشی داخلی و خارجی هستند.

وی اضافه کرد: مجلات علمی پژوهشی داخلی در مجامع علمی بیشتر به نام مجلات وزارتین و مجلات خارجی به نام مجله ISI شناخته می‌شود.

دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران متذکر شد: مجلات علمی ـ پژوهشی فقط شامل این دو دسته کلی نیستند؛ اما باید یک پژوهشگر یا دانشجوی دوره تحصیلات تکمیلی از روند انتخاب و فرآیند اعتبارسنجی مجله و نگارش یک گزارش علمی به‌صورت مقاله اطلاعات کامل داشته باشد.

فارسی عنوان کرد: دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی طی تحصیل معمولاً درسی به‌عنوان روش تحقیق پیشرفته با تکمیلی را می‌گذرانند و متأسفانه اکثر دانشجویان در این درس کمتر با نحوه روند انتخاب و اعتبارسنجی مجلات معتبر رشته تخصصی خود آشنا می‌شوند.

فارسی افزود: بیشترین کلماتی که این دانشجویان خواهند شنید شامل مجلات لیست سیاه یا نامعتبر است که آن را هم در زمان چاپ مقاله از زبان مؤسسات علمی یا مسئولان حوزه پژوهش دانشگاه خود خواهند شنید.

**دانشجویان نیازمند دریافت پذیرش و چاپ مقاله در زمان کوتاه هستند

وی تبیین کرد: دانشجویان نیازمند دریافت پذیرش و چاپ مقاله برای دفاع آن هم در زمان کوتاه هستند و از مؤسسات کمک می‌گیرند که ممکن است حقایق مربوط به فرآیند انتخاب و چاپ مقاله در یک مجله معتبر را ندانند یا نخواهند گفت.

دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران تشریح کرد: البته در این سال‌ها دانشگاه‌ها با صدور بخشنامه‌های مختلف پژوهشی یا برگزاری کارگاه‌های مختلف سعی در آگاه کردن محققان از شاخص‌های اعتبارسنجی مجلات هستند.

فارسی با اشاره به اینکه نویسندگان کتاب «شیوه اعتبارسنجی مجلات و نگارش مقاله‌های علمی پژوهشی ویژه استادان دانشجویان و پژوهشگران» در هفت فصل مختلف سعی دارند به این امور بپردازند، تشریح کرد: در فصل نخست کتاب به تعاریف مختلف حوزه پژوهش، انواع مقالات علمی، برخی از شاخص‌های مهم علم‌سنجی مجلات و معرفی برخی از انتشارات مهم که در اکثر رشته‌ها تعداد زیادی مجله معتبر جهت چاپ دارند، پرداخته می‌شود.

وی یادآور شد: در فصل دوم کتاب به مفهوم علم‌سنجی، شاخص‌های مهم علم‌سنجی، تفاوت شاخص‌ها و نحوه محاسبه آنها برای یک مجله پرداخته و در فصل سوم به اعتبارسنجی مجلات معتبر خارجی و داخلی، مجلات جعلی و تقلبی، نحوه بررسی اعتبار کنفرانس‌های داخلی و خارجی و همایش‌های غارتگر اشاره می‌شود.

دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران متذکر شد: در فصل چهارم کتاب «شیوه اعتبارسنجی مجلات و نگارش مقاله‌های علمی پژوهشی ویژه استادان دانشجویان و پژوهشگران» به ساختار مقالات علمی پژوهشی پرداخته و ضمن بررسی ساختار معمول مقالات و ذکر مثال‌هایی در این باره به نکات کلیدی در مورد نگارش مقالات علمی پژوهشی اشاره شده است.

فارسی توضیح داد: فصل پنجم به نحوه ارسال مقالات در سامانه مجلات و دستورالعمل‌های معمول مجلات در این خصوص اشاره دارد. فصل ششم مبانی نظریه داوری مقالات را بیان کرده و انواع داوری، نتایج مختلف داوری، راهکارهای عبور موفق از بخش داوری و به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات داوری در مجلات خارجی می‌پردازد. در فصل هفتم به مفهوم سرقت علمی، مصادیق سرقت علمی، راه‌های تشخیص آن توسط نرم‌افزارهای موجود و راه‌های رفع سرقت ادبی پرداخته شده است.

استاد گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران اضافه کرد: نویسندگان این کتاب تلاش دارند در تمامی فصول با ذکر مثال عینی در هرکدام از بخش‌های مورد اشاره موضوع را به طور کامل برای خواننده تبیین کنند.

دانشیار گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران اضافه کرد: با توجه به اینکه بیشتر رشته نویسندگان کتاب در حوزه منابع طبیعی هستند و مثال‌ها درباره رشته‌های منابع طبیعی است.

فارسی گفت: اما این موضوع نافی استفاده از این کتاب در سایر رشته‌ها نبوده و اصول اعتبارسنجی مجلات و نگارش مقالات علمی پژوهشی در اکثر رشته‌ها و مجلات یکی است و این کتاب می‌تواند منبع تحقیقاتی بسیار مفید برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و محققان و پژوهشگران در تمامی رشته‌ها باشد.