پیشتازی در علم با مرجعیت تولیدات علمی محقق می‌شود

به گزارش گروه آموزش و پژوهش خبرگزاری آنا، محمدعلی ابراهیمی معاون پژوهشی دانشگاه پیام نور با عنوان اینکه اچ اندیکس دانشگاه پیام‌نور در مقایسه با ۵۲ مؤسسه پژوهشی نیز جایگاه ویژه‌ای داشت، اظهار کرد: دانشگاه پیام نور پس از پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، بالاترین اچ ایندکس را در مقایسه با سایر مؤسسات پژوهشی به خود اختصاص داده است.

ابراهیمی این موفقیت را مرهون همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور در ثبت آثار پژوهشی در پایگاه‌های استنادی اسکوپوس، گوگل اسکالر دانست و افزود: تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور در راستای برنامه حوزه معاونت پژوهشی مبنی بر لزوم انعکاس فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه، رسیدن به مرجعیت علمی در جامعه علمی بین‌المللی و پیشتازی در عرصه علم و نوآوری به شکلی منسجم و هدفمند، آثار پژوهشی این دانشگاه را در پایگاه‌های ذکر شده ثبت کردند و در نتیجه این اقدامات باعث شد که جایگاه واقعی دانشگاه پیام نور در در بین مؤسسه‌های آموزشی و پژوهشی مشخص شود.

وی ضمن تبریک هفته پژوهش با ارائه توضیحاتی در خصوص شاخص هرش اظهار کرد: استفاده از تولیدات علمی دانشگاهی، اغلب با شاخص‌های استنادی سنجیده می‌شود. این شاخص‌ها به‌نوعی نشان می‌دهند که یک اثر علمی تولید شده، تا چه اندازه مبنای تولید آثار علمی جدیدتر بوده و در این موضوع مهم تأثیر گذار است. در کنار کمیت تولیدات علمی باید کیفیت و مرجعیت این تولیدات نیز مورد بررسی و سنجش قرار گیرد تا هدف پیشتازی در علم، میسر شود. در این باره، شاخص هرش یا H-Index یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های استنادی است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه پیام‌نور در ادامه تشریح این شاخص، گفت: شاخص H یا H-Index یک مقیاس عددی است که نشان‌می‌دهد یک محقق یا یک مؤسسه چقدر عملکرد مؤثری در تولیدات علمی جدید دارد. این شاخص در سال ۲۰۰۵ توسط یک فیزیکدان به نام جورج هرش ارائه شد. هدف از ابداع این شاخص، نشان دادن میزان تأثیر گذاری فرد یا مؤسسه در پیشبرد علم است. این شاخص در حال حاضر به‌عنوان بهترین معیار موجود در ارزیابی‌های علمی، به‌خصوص در حوزه مرجعیت علمی به کار برده می‌شود. به‌عبارت دیگر، شاخص H هر پژوهشگر یا مؤسسه، بر اساس تعداد مقالات او (H) است، که به هر کدام حداقل H بار ارجاع شده باشد. برای مثال، اگر شاخص H یک محقق ۱۰ است، یعنی ۱۰ مقاله علمی دارد که به هر یک از آن‌ها، حداقل ۱۰ بار در سایر مقالات ارجاع شده‌است. هر چه میزان عددی H یک پژوهشگر یا مؤسسه بالاتر باشد احتمال اینکه در جامعه علمی شناخته شده‌تر باشد و مقالات علمی او اعتبار بالاتری داشته باشد، بیشتر است. بنابراین، استفاده از نظریه‌های علمی او در پایان نامه یا مقاله‌های علمی دیگر محققان می‌تواند، اعتبار و مرجعیت بیشتری داشته باشد. مبدع این شاخص معتقد بود یک «دانشمند موفق» باید پس از ۲۰ سال تلاش علمی-پژوهشی، شاخص H بیشتر از ۲۰ داشته باشد. این شاخص باید برای یک «دانشمند برجسته»، ۴۰ و برای یک «دانشمند بی‌نظیر» برابر با ۶۰ در طی ۲۰ سال فعالیت علمی باشد.

 ابراهیمی در پایان ابراز امیدواری کرد: با ادامه فعالیت‌ها و به‌خصوص توجه به کیفیت آثار پژوهشی اعضای هیئت علمی در مقایسه با کمیت و توجه به شاخص‌های مدنظر پایگاه‌های استنادی بین‌المللی، بتوانیم شاهد ارتقای جایگاه دانشگاه در سال‌های آتی باشیم.