تولید دستگاه «تصفیه هوای بیولوژیک»/ محصولی که به اندازه ۱۵۰ درخت اکسیژن تولید می‌کند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ یک شرکت دانش‌بنیان فعالیت خود در زمینه ساخت محیط کشت مقرون به صرفه و قابل رقابت با بازارهای جهانی را در ایران از سال ۱۳۹۲ آغاز کرد و بعد از هفت سال تحقیق و آزمایش متعدد موفق به اختراع محیط کشت تجاری اسپیرولینا شد و سال ۱۳۹۹ رتبه دانش‌بنیان را از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دریافت کرد.

خبرنگار خبرگزاری آنا به عنوان رسانه دیده‌بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری در راستای معرفی هسته‌ها، واحدهای فناور، شرکت‌های دانش‌بنیان، اختراعات، نوآوران و فناوران با انور ایزدی دارای مدرک کارشناسی مهندسی کشاورزی از دانشگاه ارومیه و کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین‌الملل از دانشگاه پیام نور و مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز گفت‌و‌گو کرده و نحوه کارکرد، دستاوردها و فعالیت‌های شرکت را جویا شده است که در پی می‌آید:

محصول «محیط کشت تجاری اسپیرولینا» چگونه اختراع شد؟

آنا: درباره شرکت دانش‌بنیان خود بیشتر بگویید.

ایزدی: این شرکت دانش‌بنیان به‌عنوان تولیدکننده ریزجلبک سبزـ آبی اسپیرولینا پلاتنسیس در ایران از سال ۱۳۹۲ در زمینه ساخت محیط کشت مقرون به صرفه و قابل رقابت با بازارهای جهانی فعالیت خود را آغاز کرد و بعد از هفت سال تحقیق و آزمایش متعدد، موفق به اختراع محیط کشت تجاری اسپیرولینا شد و بعد از آن، سال ۱۳۹۸ شرکت در اداره ثبت شرکت‌های ارومیه ثبت و سال ۱۳۹۹ مفتخر به کسب رتبه دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شد.

از سال ۱۴۰۰ با حمایت‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و کارشناسان شرکت، موفق به تولید به روش بیوفنس برای نخستین‌ بار در ایران در مساحتی بالغ بر یک‌هزار متر مربع شدیم و کشت استخری در حدود ۸۰۰ متر مربع در گلخانه‌های دانشکده کشاورزی ایجاد شد. در این طرح با استفاده از یک‌هزار عدد بیوفنس با ظرفیت ۴۵۰ متر مکعب کشت خود را آغاز کردیم.

آنا: مزایای طرح ریزجلبک سبز- آبی اسپیرولینا پلاتنسیس در مقایسه با سایر طرح‌ها چیست؟

ایزدی: هزینه کم در مقایسه با سیستم فتو بیوراکتورهای شیشه‌ای، حجم زیاد محیط کشت در مقایسه با سیستم کشت استخرها، بهره‌وری زیاد در مقایسه با استخر، فرآیندهای برداشت و تغذیه به‌صورت بسته و تمام مراحل به‌صورت سیرکولاسیون انجام می‌شود.

اکنون مجموعه تولیدکننده ریزجلبک سبزـ آبی اسپیرولینا پلاتنسیس، دارای چهار بخش جداگانه آزمایشگاه، کشت و تولید، مشاوره و نظارت بر اجرای طرح‌ها و بخش طرح و توسعه است که بخش طرح توسعه نیز پنج زیرشاخه دارد که عبارتند از گروه صنایع غذایی، گروه فرآوری محصول، گروه آلودگی هوا، گروه کودهای بیولوژیکی و گروه آلودگی پساب‌های صنعتی.

در گروه آلودگی هوا پس از تحقیق و آزمایش‌های متعدد، دستگاه تصفیه هوای بیولوژیک (درخت جلبکی) ساخته شد که با این حجم کم حدود ۳۰۰ لیتر به اندازه ۱۰۰ تا ۱۵۰ درخت ۱۰ ساله تولید اکسیژن می‌کند و می‌تواند تمام آلایندگی‌ها ازجمله گازهای گلخانه‌ای، BTEX، فلزات سنگین و سایر را از محیط حذف کند. این دستگاه را می‌توان در فضاهای بسته و باز داخل ادارات، بیمارستان‌ها و سایرمحیط‌ها به‌صورت یک المان شهری نصب کرد.

آنا: از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل شده و چه دستاوردهایی داشته‌اید؟

ایزدی: اواخر سال ۱۳۹۸ یکی از دوستان طرح تولید جلبک اسپیرولینا را با رئیس وقت دانشگاه آزاد تبریز مطرح کرده بود و از طرح استقبال شد و پیرو جلسه‌ای با مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز از ما دعوت شد. بعد از طی مراحل اداری، گلخانه‌های دانشکده کشاورزی در سال ۱۴۰۰ به کمک رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز تحویل شرکت شد.

ابتدا بعد از اختراع محیط کشت، کشت در سطح خیلی کم (آزمایشگاهی) را آغاز کردیم؛ البته نگرش‌مان همواره به آینده امیدوارتر بود تا اینکه این سطح آزمایشگاهی را به گلخانه کوچکی انتقال دادیم تا به امروز که ۲ هزار متر مربع گلخانه زیرکشت داریم و به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان و شرکت فناور برتر استان آذربایجان‌شرقی انتخاب شده‌ایم. امسال موفق شدیم پروانه بهداشتی ساخت از معاونت غذا و دارو را نیز برای محصول خود اخذ کنیم.

آنا: زمینه فعالیت، نوع محصول و خدمات شرکت دانش‌بنیان متبوع شما چیست؟

ایزدی: اسپیرولینا یک جلبک سبز ـ آبی و سوپر غذای غنی شده از مواد مغذی است. این جلبک بیش از ۶۰ درصد پروتئین قابل هضم دارد و حاوی اسیدهای آمینه ضروری است. اسپیرولینا منبعی عالی از ویتامین‌های  B1، B2، B3، B5،B6، B9 وB12  ویتامین  E، مواد معدنی آهن، منیزیم، کلسیم، روی و مواد غذایی گیاهی مانند کارتنوئیدها، اسیدهای چرب اساسی مانند اسید گاما لینولنیک و آنزیم آنتی اکسیدان سوپر اکسید دیسموتاز ( SOD ) است که همه آنها در فرم قابل دسترس برای بدن قرار دارند.

اسپیرولینا یکی از بالاترین منابع طبیعی از رنگدانه‌های آنتی اکسیدانی با منشأ گیاهی مانند فایکوسیانین، بتاکاروتن، زئازانتین و سایر رنگدانه‌های گیاهی مانند کلروفیل است. در حقیقت اسپیرولینا حاوی مقداری از مواد مغذی بوده که در هیچ گیاه یا دانه‌ای در طبیعت یافت نمی‌شود.

آنا:  آیا شرکت دانش‌بنیان شما در کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه نقشی داشته و دانشگاه سهمی از فعالیت شما دارد؟

ایزدی: با توجه به سرمایه‌گذاری دانشگاه آزاد اسلامی و بهره‌برداری و افتتاحیه این مجموعه، امسال از فروش شرکت دانشگاه نیز از درآمدها سهم خواهد داشت.

آنا: محصول این شرکت دانش‌بنیان چه نیازی از نیازهای مردم و کشور را برطرف می کند؟

ایزدی: ریزجلبک اسپیرولینا منبع بسیار غنی از پروتئین و مواد مغذی است، به همین دلیل از سوی سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان غذای برتر شناخته شده است. تلا‌ش‌های زیادی برای یافتن یک راه‌حل مناسب برای پیشگیری از بحران کمبود غذا در دنیا در حال انجام است که در این میان پرورش اسپیرولینا به‌دلیل مقدار بالای پروتئین، نه‌تنها راه‌حلی برای این بحران است؛ بلکه به احیای طبیعت هم کمک قابل توجهی می‌کند.

این ریزجلبک عاملی مؤثر در جذب دی اکسید کربن و تولید اکسیژن بوده که پرورش آن در مقایسه با سایر غذاهای پروتئینی، زمین و آب کمتری نیاز دارد و می‌توان آن را در آب شور یا قلیایی که برای کشاورزی مفید نیست، پرورش داد.

اسپیرولینا به صورت بالقوه منبع بزرگی از ترکیباتی است که می‌توان برای تولید مواد اولیه مکمل‌های غذایی استفاده کرد. کاربرد اسپیرولینا و متابولیت‌های آنها روند جالبی در بهبود ارزش فرآورده‌های غذایی سالم ایجاد کرده است.

اسپیرولینا غنی‌ترین افزودنی به لحاظ پروتئین، اسیدهای چرب و ضروری مانند گامالینولنیک، ویتامین‌ها به‌خصوص  ویتامین B12 و پیش‌ساز ویتامین A، مواد معدنی به‌خصوص آهن و کلسیم، رنگدانه‌ها به‌خصوص فایکوسیانین و سولفولیپیدها است.

نداشتن دیواره سلولی سلولزی موجب شده که جذب مواد مغذی آن بسیار راحت‌تر صورت بگیرد. مقدار ۵۵ تا ۷۰ درصد وزن خشک اسپیرولینا را پروتئین تشکیل داده که جزء کامل‌ترین پروتئین‌ها محسوب می‌شود و با وجود مقدار کمتر اسیدهای آمینه متیونین، سیستئین و لیزین شامل همه اسید آمینه ضروری بدن است که در مقایسه با پروتئین‌های استانداردی همچون تخم‌مرغ، گوشت و شیر مقایسه شده است.

تشریح کمبودها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور

آنا: نواقص و کمبودها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را بیان کنید.

ایزدی: طرح‌ها و ایده‌هایی که واقعاً به سود کشور هستند، باید حمایت مادی و معنوی شوند. اکنون نبود شناخت از محصول و بروکراسی‌های اداری ازجمله کمبودها در مسیر تجاری‌سازی محصولات است.

واگذاری محل پروژه توسط دانشگاه و سرمایه‌گذاری به میزان ۵۰۰ میلیون تومان در طرح و کمک‌های تسهیلاتی از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای راه‌اندازی شرکت دانش‌بنیان زیست‌اندیشان بهفر نقش بسزایی داشته‌اند. اکنون هم با حمایت حوزه ریاست و معاونت پژوهش و فناوری واحد تبریز در حال توسعه این مجموعه دانش‌بنیان هستیم.

گفتگو از صفیه طاهرخانی

انتهای پیام/۴۰۷۸/