افزایش دو برابری تعداد مقالات ایران در اثرگذارترین مدارک علمی دنیا

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر محمدجواد دهقانی گفت: «کمیت تولید علم به عنوان یک شاخص به تنهایی بازگوکننده وضعیت علمی یک کشور، دانشگاه یا پژوهشگر نیست. کمیت تولید علم کشور طی سال‌های گذشته رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است که خود بیانگر ظرفیت بالای پژوهشگران کشور است، زیرا این کمیت در برترین مجلات دنیا منتشر شده است، مجلاتی که در مجموع از بالاترین استانداردهای نشر علم برخوردار هستند.»

او افزود: «اما این نشریات از درجات علمی مختلفی برخوردار هستند، به طور متوسط مجلاتی که از درجه علمی بالاتری برخوردارند مقالاتی با کیفیت بالاتر را منتشر می‌کنند و در نتیجه اثرگذاری این مقالات در دنیای علم بیشتر است.»

دهقانی گفت: «علاوه بر مجلات، مقالات علمی نیز به درجات مختلفی از لحاظ اثرگذاری تقسیم می‌شوند. مقالات یک درصد برتر به عنوان اثرگذارترین مقالات بین‌المللی شناخته می‌شوند. مجلات در پایگاه‌های استنادی در چارک‌های مختلف قرار می‌گیرند و مجلات چارک اول (Q1) معتبرترین مجلات بین‌المللی را تشکیل می‌دهند.»

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: «اطلاعات سال ۲۰۱۵ در پایگاه آی.اس.آی هنوز کامل نشده است، اما چیزی به تکمیل آن نمانده است. بررسی کیفیت تولید علم کشور در این پایگاه در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نشان می دهد که تعداد مقالاتی که در مجلات چارک اول بین‌المللی به‌وسیله پژوهشگران کشور منتشر شده دو برابر شده است.»

او افزود: «در سال ۲۰۱۰ تعداد ۳۳۷۴ مدرک در مجلات چارک اول یعنی همان معتبرترین نشریات بین‌المللی به‌وسیله پژوهشگران کشور چاپ شده و این شامل 0/6درصد از کل تولید علم دنیا در نشریات چارک اول است. این رقم در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به ترتیب به 5 هزار و 92، 5هزارو 566 و 5هزار و 824 مورد رسید که تقریبا برابر با 0/7درصد از کل مقالات نشریات چارک اول است. در سال ۲۰۱۴ تعداد این مقالات به 6هزارو 625 مورد رسید که 0/8درصد از کل مقالات چارک اول دنیا را تشکیل می‌دهد، بنابراین مقالات کشور در حال کیفی‌تر شدن هستند.»

دهقانی گفت: «در سال ۲۰۱۰، 15درصد از کل تولید علم کشور در مجلات چارک اول (Q1) منتشر می‌شد. این مقدار برای سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به 18درصد رسید. در سال ۲۰۱۳ این مقدار دوباره افزایش یافته به 19درصدرسید. در سال ۲۰۱۴ از کل تولید علم کشور 21درصد آن در مجلات چارک اول منتشر شده‌اند. بنابراین در پنج سال گذشته نیز سهم مقالات منتشر شده در مجلات چارک اول 6درصد افزایش پیدا کرده است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: «بررسی پایگاه آی.اس.آی در 30 فروردین 95 نشان می‌دهد که تعداد مقالات کشور در مجموع مقالات یک درصد برتر نیز در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ دو برابر شده است.»

او افزود: «در سال ۲۰۱۰ تعداد ۹۳ مقاله در مجموع مقالات یک درصد برتر دنیا داشتیم که شامل 0/8درصد از کل تولید علم دنیا در این زمینه بود. در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به ترتیب ۷۳، ۱۱۴، ۱۵۷ و ۲۰۸ مقاله پراستناد داشتیم که به ترتیب شامل 0/6درصد، 0/8درصد، 1/1درصد و 1/4درصد از کل مقالات یک درصد دنیا شده است. بنابراین سهم کشور از مقالات یک درصد برتر دنیا در حال افزایش است.

دهقانی گفت: «سند سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری بر مرجعیت علمی در سطح بین‌المللی تاکید ویژه‌ای دارد و آن را در صدر این سند قرار داده است. یکی از راهبردهای مناسب برای کسب مرجعیت علمی انتشار مدارک در مجلات با اثرگذاری بالا و تشویق مقالات یک درصد برتر بین‌المللی است.»

او افزود: «مرجعیت علمی بر دپیلماسی علمی نیز تاثیر می‌گذارد، زیرا امروزه پژوهشگران در سراسر جهان ترجیح می‌دهند که با همتایانی همکاری کنند که مرجع باشند. هر چند مقالات کشور از بعد کیفی در حال رشد هستند، اما برای رسید به یک نقطه شایسته نیازمند تلاش جدی‌تر هستیم.»