آیا واگذاری جنجالی موزه هنرهای معاصر صحت دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، موضوع واگذار شدن موزه هنرهای معاصر تهران به بنیاد فرهنگی هنری رودکی در روزهای اخیر به داغ‌ترین و جنجالی‌ترین خبر حوزه هنرهای تجسمی در تهران بدل شده است.

زمزمه‌های مربوط به این موضوع دست‌کم از اسفند ماه گذشته در محافل مرتبط با حوزه هنرهای تجسمی ایران شنیده می‌شد، تا آنکه چهارشنبه بیانیه‌ای در شبکه‌های مجازی منتشر شد که از «دوستداران موزه هنرهای معاصر» دعوت کرده بود تا در حرکتی که «صیانت از این مجموعه و میراث عظیم فرهنگی هنری ملی وبین‌المللی» و اعتراضی به واگذاری «موزه هنرهای معاصر تهران به مثابه‌ی تنها مرکز فرهنگی هنری معاصر در ایران» به بخش خصوصی و «بنیادی ناشناس بنام رودکی» خوانده شده بود، بعدازظهر شنبه در مقابل این موزه تجمع کنند.

به فاصله چند ساعت، موضوع واگذاری این موزه از سوی مقامات مسئول و همچنین سایت رسمی بنیاد رودکی رسماً تکذیب شد. به گزارش ایسنا، علی مرادخانی، معاون امور هنری وزیر ارشاد صبح پنجشنبه در حاشیه مراسم تشییع پیکر مرحوم جواد لشگری، موسیقیدان و نوازنده ویولن فقید ایرانی گفت: «تعجب می‌کنم که چیزی را ناگهان شایع می‌کنند و درباره آن بحث به راه می‌افتد. خود من دیروز در جریان چنین موضوعی قرار گرفتم. وقتی قرار باشد چنین اتفاقی در این زمینه‌ها بیفتد دولت باید تصویب کند و مجلس روی آن نظارت داشته باشد. همین‌طوری که نمی‌شود چیزی را انتقال داد.»

وی افزود: «این موضوع اساساً یک شایعه است. در خیلی از زمینه‌ها راه‌های برون‌رفت از مشکلات دولتی مطرح بوده است. حالا شاید تصور کردند ممکن است این راه باشد، ولی به نظر من درست نیست و هر گونه کاری در این زمینه بخواهد برای بهتر شدن اوضاع یک مجموعه انجام شود قطعاً یک بحث‌های کارشناسی اساسی لازم دارد، نه اینکه من و شما بخواهیم ناگهان موزه را به بنیاد رودکی منتقل کنیم. بحث مطرح شده در این زمینه خیلی غیرکارشناسی بوده است.»

در همین حال معاونت امور هنری وزارت ارشاد «در پی شایعه انتقال موزه هنرهای معاصر به بنیاد فرهنگی هنری رودکی» متنی را منتشر کرد. در این متن تصریح شده است که «شایعه انتقال موزه هنرهای معاصر به بنیاد فرهنگی هنری رودکی صحت ندارد.»

خبرگزاری دولتی ایرنا نیز ظهر پنجشنبه طی گزارشی به نقل از محمدرضا کارگر، رئیس اداره کل موزه ها و اموال منقول فرهنگی و تاریخی کشور نوشت: «واگذاری موزه هنرهای معاصر به بخش خصوصی از نظر قانونی و عقلی امکانپذیر نیست.»

وی تأکید کرد که موزه هنرهای معاصر زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، اما از آنجا که تمام موزه‌های کشور به نوعی به اداره کل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی مرتبط هستند، این اداره «حساسیت خاصی روی تک‌تک آن‌ها» دارد و مسائل آن‌ها را دنبال می کند.

به گزارش ایرنا، رئیس اداره کل موزه های کشور تأکید کرد: «قانون اجازه نمی‌دهد یک اثر نفیس به بخش خصوصی واگذار شود؛ همان گونه که هیچ دولتی نمی‌تواند تصمیم بگیرد تا تخت‌جمشید را به بخش خصوصی واگذار کند، موزه هنرهای معاصر هم که چه از نظر معماری و چه از نظر آثار، به کلی نفیس هستند، به هیچ وجه نمی تواند در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.»

وی با دیگر به تأکید گفت که «واگذاری این موزه را به‌شدت تکذیب می‌کنم و معترفم که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چنین نگاهی حاکم نیست. من حدس می‌زنم آنچه مطرح شده، ممکن است به واگذاری خدمات یا مسائل مشابه آن مرتبط باشد.»

روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد رودکی نیز روز پنجشنبه این خبر را تکذیب کرد و در سایت رسمی خود نوشت: «طی روزهای اخیر، خبری مبنی بر انتقال موزه هنرهای معاصر به بنیاد فرهنگی هنری رودکی در فضاهای مجازی منتشر شده است.

بنیاد فرهنگی هنری رودکی ضمن تکذیب خبر منتشر شده، به اطلاع می رساند اصولا هرگونه تغییر در این زمینه نیازمند کارشناسی دقیق و مستلزم تأیید هیات محترم دولت می باشد.»

اما پنجشنبه شب بیانیه‌ای منتسب به اعضای هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد این انجمن از توضیح‌های داده‌شده، قانع نشده است. در این بیانیه آمده بود: «علی‌رغم تمامی اظهارنظرها و ابراز ناخرسندی پیاپی فعالان عرصه هنرهای تجسمی کشور و متن تکذیبیه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نگرانی‌های عمیق و جدی از واگذاری قریب الوقوع موزه هنرهای معاصر تهران به بنیاد رودکی همچنان ادامه دارد. شنیده ها از جلسات پنهان و آشکار در این رابطه پا را از حیطه شایعات فراتر گذاشته و به روشنی از رخ دادن اتفاقی ناخوشایند در کوتاه ترین زمان ممکن حکایت می کند.

برای پایان دادن به تمامی شایعات و کشیدن خط بطلان بر گمانه‌زنی‌هایی که لرزه بر اندام هنرمندان متعهد و دلبسته به سرنوشت فرهنگ و هنر این مرز و بوم می‌اندازد، دیگر زمان آن فرا رسیده است که پاسخگویی جدی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی را طلب کنیم و از ایشان بخواهیم تا با اظهار نظر رسمی در این رابطه موضع نهایی و قطعی وزارت ارشاد را اعلام نمایند. چه بسا برگزاری نشستی با اهالی فرهنگ و شنیدن دغدغه‌ها و دل نگرانی‌های آنان نه تنها باعث از بین رفتن ناراحتی‌ها شود بلکه به همدلی و همراهی همه جانبه هنرمندان در حل مسائل مرتبط با موزه هنرهای معاصر نیز بیانجامد.» آنان هشدار داده‌اند که «واگذاری موزه هنرهای معاصر تهران و سکوت مسئولین در این مورد، عواقب ناگواری در جریان هنرهای تجسمی کشور به وجود خواهد آورد و باعث تضییع حقوق ملت ایران و همچنین نابودی سرمایه ملی و میراث گرانبهای هنر خواهد شد» و از وزیر ارشاد درخواست کرده‌اند که «با رسیدگی سریع و به‌موقع به این موضوع، از وارد آمدن خسارتی جبران‌ناپذیر به پیکر هنرهای تجسمی کشور جلوگیری نمایند.»

در همین حال، پنجشنبه شب سندی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که از روندی ناسازگار با تکذیبیه‌های بر زبان آمده حکایت داشت. معماری‌نیوز که در عنوان سایت خود را اولین سایت خبری تحلیلی معماری، شهرسازی و عمران نامیده است، این سند را منتشر کرد که مهر وزارت ارشاد اسلامی و تاریخ ثبت 8 اسفند 1394 را بر خود داشت. در این سند با امضای مدیر کل دفتر نوسازی و تحول اداری از «واگذاری مدیریت فرهنگسرای نیاوران، موزه صبا و موزه هنرهای معاصر با ترک تشریفات به بنیاد رودکی» سخن به عمل آمده و به تصمیم «کمیته ساختار و فن‌آوری‌های مدیریت ستاد مرکزی» وزارتارشاد اسلامی اشاره شده است.

به این ترتیب، اکنون همه نگاه‌ها در این حوزه به بالاترین مقامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دوخته شده است تا احتمالاً صبح شنبه و با بیرون آمدن از تعطیلات رسمی، نظر قطعی و رأی نهایی را در این مورد صادر کنند.