تبدیل مجوزها به ابزار انحصار /نظارت جایگزین مجوز شود

مرتضی زمانیان کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد کلان و بودجه گروه اقتصاد خبرگزاری آنا با اشاره به اثرات منفی صدور مجوز در اقتصاد اظهار کرد: مجوز چند کار ویژه دارد که به اقتصاد کمک می‌کند، یکی از ویژگی ها این است که در زمان نیاز به تخصص گرایی، مجوزها مانع از ورود افراد غیرمتخصص به حوزه کسب و کار می شوند

وی افزود:. همچنین در جاهایی که محدودیت برداشت از منابع وجود دارد، این مجوزها می‌توانند برداشت از منابع را کنترل کنند و در جاهایی که فعالیت های اقتصادی سرریزهای منفی دارد هم مجوزها می توانند کمک کنند تا مشکلات در این حوزه نیز مهار شوند. این موارد می تواند از فواید مجوزها باشد، اما مجوزها می‌تواند بُعد منفی هم داشته باشند.

کارشناس حوزه اقتصاد عنوان کرد: مسئله این است که در بسیاری از مواقع مجوز به ابزار انحصار تبدیل می‌شود، در حالی که این مجوزها به بهانه درستی شکل می گیرند اما عملاً جلوی رقابت و ورود برخی از افرادی که می‌خواهند فعالیت‌های اقتصادی داشته باشند را می گیرد. مانع اصلی بحث ایجاد انحصار و موانع ورود است.

بیشتر بخوانید:

«کارآمدنمایی» با خلق مجوزهای سلیقه‌ای

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به خرید و فروش مجوز در بازار، آیا می‌توان گفت که انحصارگران این مشاغل به دنبال کسب منفعت شخصی هستند و این تجارت چه آثار منفی برای فعالان و اقتصاد کشور دارد، اظهار کرد: کسانی که به دنبال انحصار هستند به چند گروه تقسیم می‌شوند گروه اول کسانی که واقعاً تبعات انحصار را نمی‌دانند و فکر می کنند با ایجاد مانع برای دیگران به کیفیت کسب و کار کمک می‌کنند. بدیهی و واضح است که اگر تعداد انسان ها در مشاغل تخصصی کمتر باشد، متوسط تخصص سواد آنها هم بیشتر است. عده ای بر این باورند که با محدودیت گذاری به تخصص گرایی کمک می کنند. گروه دوم به خاطر منافع به دنبال این هستند که بازار را به صورت محدود در دست خود نگه دارند. مسئله عده دیگری موضوع نظارت است به طور مثال زمانی که بیش از ۱۰۰ نوع مجوز صادر می شود، نیاز است که بر این صد مجوز نظارت صورت بگیرد که این موضوع کار را سخت تر می کند. معتقدم انگیزه‌ها مختلف است ولی نتیجه همه می‌تواند یکی باشد. انحصارگری می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

کارشناس اقتصادی ادامه داد: در مورد مجوز فروشی هم باید گفت که ساختار مجوزها در کشور به شکلی است که در برخی از کسب و کارها سرقفلی و مجوز با یکدیگر ترکیب می شوند. بخشی از مجوزها گاهی مشمول زمان و مکان می شود به همین دلیل ارزش پیدا کرده و قابل فروش هستند. بحث دیگر اجازه حاکمیتی است؛ یعنی حکومت به افراد اجازه نمی دهد که با فروش مجوز صلاحیت را به فردی دیگری منتقل کند.

زمانیان در مورد این سوال که وزیر اقتصاد مطرح کرده بود که ۹۰ درصد مصوبات هیات مقررات زدایی اجرایی نمی شود. به عقیده شما منشا این مشکل کجاست و راه برون رفت از این وضعیت چیست، بیان کرد: یک سری اتفاقات می‌تواند به این موضوع کمک کند، مثلا اینکه نظام مجوز محوری و مجوز دهی دولتی هوشمند شود که یکی از مهمترین بخش ها است و دوم اینکه مجوز جای خودش را به نظارت ها بدهد.

انتهای پیام/