اندیشه‌ورزی بر مدار نخبگان(۱۲)/ عاشوری‌نژاد در گفت‌وگو با آنا:(بخش نخست)
هیئت‌های اندیشه‌ورز نباید به دنبال کار اجرا باشند/ راه‌اندازی دبیرخانه اتحادیه دانشگاه‌های حوزه خلیج‌فارس
«طرح الف و ب» به مشارکت استادان در هیئت‌های اندیشه‌ورز کمک کردرئیس هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر تأکید کرد که هیئت‌های اندیشه‌ورز باید درباره مسائل مختلف فکر و آسیب‌شناسی کنند و راهکار ارائه دهند و نباید به‌دنبال کار اجرا باشند؛ چراکه اجرای تصمیمات بر عهده معاونت علمی دانشگاه است.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا، تیر ۱۳۹۸ حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، آیین‌نامه اجرایی هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی تعالی علوم انسانی و هنر را به رؤسای استانها، واحدها، مراکز آموزشی و معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی این دانشگاه ابلاغ کرد.
طبق این آیین‌نامه که به جزئیاتی از جمله ارکان، ضوابط و فرآیند اجرایی وظایف هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی اشاره شده است، راه‌اندازی هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی تعالی علوم انسانی و هنر در صدر وظایف معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه قرار دارد تا با ایجاد شبکه گسترده علمی و بهره‌گیری از اعضای هیئت علمی و افراد برجسته، زمینه ایجاد تعامل و همکاری بیشتر در درون خانواده دانشگاه آزاد اسلامی فراهم شود.
بیشتر بخوانید:
دانشکده موضوعی و مسئله‌محور «مطالعات خانواده ایرانی اسلامی» در مسیر ایجاد
از برگزاری کرسی‌های ترویجی تا معطل‌ماندن پیشنهادهای علمی
به‌روزرسانی تمام سرفصل‌های درسی رشته‌های علوم انسانی و هنر
بر اساس بندهای این آیین‌نامه؛ مأموریت اصلی هیئت‌های اندیشه‌ورز مساعدت و مشاورت در قلمرو سیاست‌گذاری، گفتمان‌سازی، پایش علمی و تشخیص نیازهای استانی و کشوری، شناسایی ظرفیت‌های علمی استان و ارائه پیشنهادهای عملیاتی در راستای تعالی علوم انسانی و هنر به‌منظور تبدیل دانشگاه آزاد اسلامی به مرجعیت علمی و پیوند علوم انسانی و هنر با نظام و جامعه اسلامی است.
در این آیین‌نامه به وظایف هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی اشاره شده که شامل مواردی ازجمله بازنگری نظام آموزشی و پژوهشی فعلی و تبدیل آن به نظام فعال، پویا و کارآمد از طریق بررسی نقاط قوت و ضعف، شناسایی نیازهای علمی استان و تبیین نظام موضوعات و مسائل بومی، طراحی و ساماندهی محتوایی پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها، مقالات و نشریات علمی با هدف مأموریت‌گرایی براساس نظام موضوعات و مسائل واقعی استان، کشف نخبگان باورمند به تعالی علوم انسانی و هنر و حمایت پژوهشی از آنها، ارائه مشاوره به انجمن‌های علمی و... است.
برای تحقق این موضوع استفاده وسیع از ایده‌های نو، مستندسازی، جمع‌بندی تجارب، نظرات خبرگان و افراد خلّاق ضروری به‌نظر می‌رسد، هرچند سرعت تغییرات محیطی و ایجاد نیازهای مقطعی در عصر جدید موجب شده تا اغلب سازمان‌ها از اندوخته‌های فکری پیشینیان بهره بگیرند.
اکنون بیش از دو سال از تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز در استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی می‌گذرد. خبرنگار خبرگزاری آنا در راستای رسالت خبری خود و در سلسله گفت‌وگوهایی با عنوان «اندیشه‌ورزی بر مدار نخبگان» با رؤسای هیئت اندیشه‌ورز در استانها، فعالیت و دستاوردهای این هیئت‌ها را پیگیری و بررسی می‌کند تا رسانه دانشگاه هم به سهم خود به اطلاع‌رسانی و ایفای نقش در تعالی علوم انسانی و هنر بپردازد؛ بنابراین در این شماره، بخش نخست گفت‌وگو با عباس عاشوری‌نژاد رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر را می‌خوانیم.
رشته‌های علوم انسانی به دلایل متعدد در تمام دانشگاه‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند
آنا: هیئت اندیشه‌ورز استان بوشهر در مدت فعالیت تا چه حد توانسته است معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه را در طراحی فعالیت‌های علمی یاری دهد؟
عاشوری‌نژاد: واقعیت این است که رشته‌های علوم انسانی به دلایل متعدد در تمام دانشگاه‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند و شاید دلیل اساسی آن این بوده که بازار کار برای رشته‌های علوم انسانی وجود ندارد. از طرف دیگر، رشته‌های علوم انسانی تأثیرگذارترین رشته‌ها برای توسعه هستند؛ چراکه توسعه اقتصادی و صنعتی بدون توسعه در علوم انسانی اساساً قابل تصور نیست؛ بنابراین رشته‌های مربوط به علوم انسانی که عمدتاً در حوزه فرهنگ و هنر هستند، نقش خیلی زیادی در توسعه دارند.
رویکردی که هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر در استان بوشهر به این موضوع داشته این است که اهمیت رشته علوم انسانی را دوباره به‌ویژه برای مدیران اجرایی دانشگاه توضیح دهیم و تبیین کنیم که اگر رشته‌های علوم انسانی مورد غفلت قرار گیرند، عملاً نمی‌توانیم توسعه پایداری در بقیه رشته‌ها داشته باشیم.
با رویکردی که به اهمیت این رشته داشتیم، تلاش کردیم تا موضوع پایان‌نامه‌ها را به‌طور جدی‌تر مورد توجه قرار دهیم و بگوییم که ارتباط علوم انسانی با علوم دیگر چگونه می‌تواند باشد و برای مدیران رشته‌های دیگر حتی رشته‌های فنی جلسات توجیهی گذاشتیم و در چند جلسه به آنان توضیح دادیم که حداقل در رشته‌های فنی و مهندسی یا علوم تجربی (که البته علوم تجربی فقط یک رشته پرستاری داریم)، حتماً به پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی توجه کنند و در واقع از دانشجویان و استادان تقاضا کردیم که با توجه به علوم انسانی، مباحث فنی و مهندسی را مورد توجه قرار دهند.
آنا: هیئت اندیشه‌ورز چه‌قدر در انجام مأموریت‌های اصلی و شناسایی ظرفیت‌های علمی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی در راستای تعالی علوم انسانی و هنر موفق بوده است؟
عاشوری‌نژاد: یکی از فعالیت‌ها این بوده که بعضی از استادان حوزه علوم انسانی را که صاحب فکر و اندیشه و تدبیر بودند، دوباره مورد توجه قرار دادیم تا ببینیم چه‌قدر می‌توانیم از ظرفیت‌های آنان استفاده کنیم.
بعضی از استادان حوزه علوم انسانی صاحب فکر، اندیشه و تدبیر را مورد توجه قرار دادیم تا از ظرفیت آنان استفاده کنیم.بعضی از استادان مانند استاد ایرج سفیری از مشاهیر حوزه هنر استان بوشهر بوده که با آنان ارتباط برقرار کردیم و در واقع شخصیت‌های شاخص فرهنگی و هنری را تا جایی که مقدور بود، دعوت کردیم؛ چراکه این نکته خیلی موضوع مهمی است که در جریان بحران کرونا بسیاری از فعالیت‌های هیئت متوقف شد. قرار بر این بود که از ظرفیت‌های علمی، یعنی از اشخاصی که در حوزه علوم انسانی و هنر شاخص هستند، دعوت کنیم و از آنان راهنمایی بگیریم و پیشنهادهای‌شان را برای تعالی علوم انسانی و هنر داشته باشیم؛ اما ماجرای کرونا موجب شد در این زمینه پیشرفت قابل توجهی نداشته باشیم.
با این حال در دانشگاه آزاد اسلامی بعضی از استادان بودند که با آنان ارتباط برقرار کردیم و از آنان راهکار خواستیم. به‌طور مثال رشته هنر را چگونه می‌توانیم احیا کنیم؟ یا رشته سینما و تئاتر که رشته‌های پرسابقه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر هستند و در حوزه فرهنگ هم برخی از رشته‌ها مانند تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی را مورد توجه قرار دادیم و در این زمینه گام‌هایی برداشته‌ایم که با پایان ماجرای کرونا بتوانیم به‌طور مشخص‌تر این روند را ادامه دهیم و به نتایج قابل قبولی برسیم.
راه‌اندازی دبیرخانه اتحادیه دانشگاه‌های حوزه خلیج‌فارس
آنا: با توجه به وظایف محول شده به هیئت اندیشه‌ورز در ۸ بند آیین‌نامه ابلاغی چه فعالیت‌هایی صورت گرفته و چه موفقیت‌هایی حاصل شده است؟
عاشوری‌نژاد: بند هشتم، انجام مطالعات تطبیقی و مرور تجربه کشورهای توسعه‌یافته و دیگر استانها و یافتن نقاط قوت و ضعف سیاست‌های آنهاست.
در این زمینه یک کار بزرگ در دانشگاه آزاد استان بوشهر انجام شد و آن هم طرح راه‌اندازی دبیرخانه اتحادیه دانشگاه‌های حوزه خلیج‌فارس بود که در این زمینه خیلی مطالعه کردیم و چند جلسه هیئت اندیشه‌ورز به این موضوع اختصاص یافت و در حوزه‌های هم‌جوار که نقاط مشترکی با آنها داریم، مانند هرمزگان به دلیل دسترسی به دریا و استان‌های خوزستان و فارس هم به دلایل دیگر، سؤال شد که هرکدام در این زمینه چه کارهایی انجام داده‌اند و در این زمینه گفت‌وگوهایی صورت گرفت و مطالعاتی راجع به دانشگاه‌های حوزه خلیج فارس داشتیم و در این زمینه توانستیم به اتحادیه دانشگاه‌های حوزه خلیج‌فارس که دبیرخانه آن در دانشگاه آزاد بوشهر مستقر شده است، کمک کنیم.
تدوین و نگارش سند توسعه اجتماعی و فرهنگی استان بوشهر
آنا: هیئت اندیشه‌ورز تا چه اندازه در بررسی مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... استان بوشهر موفق بوده و چه نتایجی حاصل شده است؟
عاشوری‌نژاد: هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهردر این زمینه موفق بوده است، نخست به دلیل اینکه این جانب مشاور تحقیقاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر هستم و فکر می‌کنم حدود ۱۲ سال یا بیشتر است که در آنجا هم انجام وظیفه می‌کنم. دوم اینکه، دارای شخصیت حقیقی در شورای فرهنگ عمومی استان هستم و با حوزه هنری در موضوع دانشنامه بوشهر همکاری خیلی نزدیک دارم و بعضی از همکاران در هیئت اندیشه‌ورز با حوزه‌های فرهنگ و مسائل اجتماعی استان ارتباط نزدیکی دارند؛ بنابراین در این زمینه مطالعه و تحلیلی هم راجع به مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی استان داشتیم به‌ویژه اینکه افتخار داشته و دارم که عضو هیئت اندیشه‌ورز استان بوشهر هستم؛ چراکه هیئتی در استانداری مستقر است که در این هیئت اندیشه‌ورز هفت نفر هستیم و تاکنون دو کار بزرگ را هم انجام داده‌ایم؛ یکی اینکه سند توسعه اجتماعی استان را نوشته‌ایم و دیگر اینکه سند توسعه فرهنگی استان را نگارش کردیم؛ بنابراین با احاطه‌ای که نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی استان داریم، راجع به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی تا چه اندازه می‌تواند در این قضایا سهم داشته باشد، گفت‌وگو کردیم.
ذکر این نکته ضروری است که واقعاً هیئت اندیشه‌ورز استان بوشهر در تدوین این دو سند، کمک زیادی کرد و درنهایت اینکه واقعاً مسائل فرهنگی و اجتماعی را تقریباً به‌طور کامل می‌شناسیم؛ البته در زمینه مسائل اقتصادی و سیاسی هم تلاش‌هایی کرده‌ایم و از کسانی که در این حوزه صاحب‌نظر هستند، کمک می‌گیریم و این ارتباط با مدیرکل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری استان توانسته به ما این کمک را بکند که مسائل و سیاست‌گذاری دانشگاه را به‌ویژه در موضوع راه‌اندازی رشته‌هایی که مورد نیاز استان است، بیشتر مورد توجه قرار دهیم.
هیئت اندیشه‌ورز نباید به‌دنبال اجرا باشد
آنا: فرایند اجرایی وظایف هیئت اندیشه‌ورز به چه صورت بوده و آیا مصوباتی از طرف معاونت تأیید و برای اجرا ابلاغ و در واحدهای دانشگاهی عملیاتی شده است؟
عاشوری‌نژاد: در این زمینه در جاهایی مشکل وجود دارد. یعنی اینکه از یک طرف کار هیئت، اندیشه‌ورزی است و اتفاقاً کار درست هم همین است، یعنی در هیئت باید راجع به مسائل مختلف فکر و آسیب‌شناسی کنیم و راهکار ارائه دهیم؛ منتهی این هیئت نباید به‌دنبال اجرا باشد و باید این را به معاونت علمی اعلام کنیم و با توجه به حجم زیاد کارهای معاونت علمی هنوز نتوانسته‌ایم پیشنهادهایی را که داشتیم، عملیاتی کنیم.
بیشتر بخوانید:
از راه‌اندازی رشته‌های کاربردی تا فعالیت در حوزه «حفاظت از حکمرانی محیط‌زیست»
کارنامه هیئت اندیشه‌ورز استان لرستان در یک نگاه
ساختار هیئت‌های اندیشه‌ورز اصلاح شود
تمرکز هیئت اندیشه‌ورز بر رفع معضلات استان مرکزی
هیئت‌های اندیشه‌ورز در تصمیم‌گیری‌ها سهیم نیستند
البته اکنون با طرح الف و ب، همکاران ما با رغبت بیشتری در این جلسات شرکت می‌کنند؛ اما هیئت طی ۳۵ یا ۳۶ جلسه‌ای که تاکنون داشته، نتوانستیم یک ریال هم حق‌الزحمه به دوستان که اینقدر وقت گذاشتند و در این جلسات شرکت کردند، بپردازیم و این موضوع به هر حال مسئله مهمی است. از نظر مالی باید این قضیه به شکلی دیده شود؛ اما اکنون با طرح الف و ب، راحت‌تر می‌توانیم از اعضا در مشارکت استفاده کنیم.
اتفاق خوبی که به‌تازگی رخ داده است، اینکه چند روز پیش با معاون علمی که از اعضای هیئت اندیشه‌ورز به حساب می‌آید، گفت‌وگو داشتم و حضور این شخص در هیئت خیلی می‌تواند به اعضا کمک کند؛ چراکه به هرحال آن چیزهایی را که هیئت درباره‌اش اندیشه‌ورزی می‌کند و کار مطالعاتی آن را انجام و پیشنهاد می‌دهد، باید به مرحله اجرا دربیاید و نتیجه تلاشی که می‌شود را ببینیم. یکی از راه‌هایی که می‌تواند این اتفاق را رقم بزند، همین است که معاون علمی عضو هیئت باشد و حتی این بحث هم مطرح شده که هیئت اندیشه‌ورز یک کارشناس هم داشته باشد.
اگر واقعاً با توجه به محدودیت‌هایی که دانشگاه آزاد بوشهر دارد، یک کارشناس داشته باشیم که بتواند مصوبات را پیگیری کند و حلقه ارتباطی بین هیئت و معاونت علمی باشد و محدودیت‌هایی را که وجود دارد، ببیند و این موارد را بییشتر مورد توجه قرار دهد و پیگیری کند، می‌تواند به هیئت کمک زیادی کند و این موضوع می‌تواند کلاً به هیئت‌های اندیشه‌ورز کمک کند؛ چراکه واقعاً موضوع مهمی است؛ آن چیزی که درباره‌اش اندیشه‌ورزی می‌شود و قابلیت عملیاتی‌شدن را دارد، باید عملیاتی و نتیجه آن دیده شود تا اعضای هیئت بتوانند با دلگرمی بیشتری حضور پیدا کنند.
انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
