رفع چالش‌های شورای نگهبان با عینی شدن معیارهای دادرسی انتخابات/ تأمین توأمان منافع ملی و محلی با ایجاد نظام دو مجلسی

محمد مهاجری پزوهشگر حقوق عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خبرگزای آنا با اشاره به هجمه برخی جریانات و اشخاص سیاسی به شورای نگهبان اظهار کرد: نهاد شورای نگهبان طبق اصول ۹۱ تا ۹۹ قانون اساسی، نهاد پاسدار قانون اساسی است، یکی از وظایفی که قانون اساسی بر عهده این نهاد قرار داده، بحث نظارت بر انتخابات است که این نظارت یک سری اقتضائات دارد.

رفع چالش‌های شورای نگهبان با عینی شدن معیارهای دادرسی انتخابات

این حقوقدان با اشاره به اینکه اولین اقتضای نظارت بر انتخابات، استقلال و بی‌طرفی ناظر است، ‌ گفت: یکی از چالش هایی که شورای نگهبان از لحاظ سیاسی و حقوقی با آن مواجه است، بحث ردصلاحیت‌ها در انتخابات است، با توجه به ده سال پژوهشی که در عرصه حقوق عمومی انجام داده‌ام، ‌ معتقدم ریشه این مشکل و حل آن برمی‌گردد به عینی کردن معیارهای دادرسی انتخابات، ‌ یعنی معیارهای ما باید عینی باشند، در حالی که اکنون بیشتر این معیارها ذهنی هستند.

مهاجری ادامه داد: معیارهای عینی، معیارهایی مانند سن، مدرک تحصیلی، سوء‌سابقه و ... است که قابلیت احراز هم دارند، اما چالش در موضوعاتی است که تشخیص آن‌ها ذهنی است و همین باعث بروز اختلافات می‌شود، یعنی به هر نحوی که اعضای شورای نگهبان را انتخاب کنید، در هر انتخابات بخشی از نامزدها ممکن است این ایراد را وارد کنند که ردصلاحیت‌ها به دلیل تفاوت گرایش سیاسی اعضای شورای نگهبان با آن‌ها است.

به مجلس و شورای نگهبان پیشنهاد می‌کنیم به سمت عینی شدن حرکت کنند

وی با بیان اینکه نظام‌های حقوقی دیگر کشورها مانند ترکیه، آمریکا، فرانسه، آلمان و ... معیارهای عینی برای انتخابات دارند، ‌تصریح کرد: پیشنهاد ما برای شورای محترم نگهبان و مجلس شورای اسلامی، حرکت به سمت عینی شدن معیارهای نظارت بر انتخابات است، ‌ همین موضوع در سیاست‌های کلی که رهبر معظم انقلاب ابلاغ کرده‌اند وجود دارد و در بندهای مختلف به صراحت بر موضوع عینی شدن اشاره شده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه عینی شدن معیارهای تأیید صلاحیت در سطح عالی نظام مورد توجه قرار گرفته است،گفت: این موضوع باید در سطح مجلس و شورای نگهبان پیاده‌سازی و اعمال شود، بنابراین هر مقدار که فرآیندهای شورای نگهبان شفاف‌تر و با جزئیات دقیق‌تری مشخص شود، طبیعتا شبهات کمتری نسبت به عملکرد این نهاد مطرح خواهد شد، اصلاح موارد فوق در روند کاری شورای نگهبان کمک به جایگاه این نهاد و صیانت‌اش از انتخابات است.

یکی از آسیب‌های نظام انتخاباتی ما عینی کردن معیارهای تأیید صلاحیت‌ها است

پژوهشگر حقوق عمومی با تأیید نظر برخی از منتقدان شورای نگهبان به دلیل عدم شفافیت کاری این نهاد، تصریح کرد: در سیاست‌های کلی انتخابات که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، نسبت به همین موضوع اشاره کردند، یکی از آسیب‌های نظام انتخاباتی ما عینی کردن معیارهای تأیید صلاحیت‌ها است، اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، شیوه اصلاح این آسیب‌ها است.

مهاجری در مورد ایجاد نظام پارلمانی دو مجلسی در ایران نیز، گفت: یکی از پیشنهاداتی که مقام معظم رهبری هم به آن اشاره کردند، همین بحث امکان‌سنجی نظام پارلمانی است، نظام حقوقی کشورمان با توجه به قانون اساسی که در ابتدای انقلاب داشتیم، مجلس شورای ملی بود که پیش از آن در نظام مشروطه هم وجود داشت، پس از گذشت مدتی با توجه به تغییر قانون اساسی، پارلمان ایران به مجلس شورای اسلامی تغییر کرد، ‌ابتدای انقلاب، یک مجلس و نخست‌وزیر داشتیم که از لحاظ حقوقی به منزله وجود نظام پارلمانی است و در حقیقت رئیس‌جمهور یکی از ارکان قوه مجریه بود که مسئولیت چندانی نداشت.

نظام پارلمانی دو مجلسی منافع ملی و محلی را تأمین می کند

وکیل پایه یک دادگستری گفت: این موضوع که ما دو مجلس داشته باشیم کمک می‌کند، این مشابه مشابه بسیاری از کشورها از جمله آلمان است که منافع محلی و ملی نیز تأمین می‌شود، اما در حال حاضر یکی از چالش‌ها این است که نمایندگان به صورت محلی انتخاب می‌شوند و باید در عرصه ملی تصمیم‌گیری کنند که خودش یک چالش ذهنی برای نمایندگان ایجاد می‌کند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: نماینده مجلس در طول دروه اول نمایندگی‌اش فارغ از اینکه در دوره‌های بعد انتخاب شود یا خیر، مشخص نیست که برای رأی‌آوری در دوره‌های بعدی باید منافع محلی را پیگیری کند یا اولویت‌های ملی را مورد بررسی قرار دهد، عدم وجود دو مجلس به نوعی به این مسئله دامن می‌زند، ‌البته اگر دو مجلس هم داشته باشیم، منجر به این نمی‌شود که منافع محلی مورد توجه قرار نگیرد، بلکه باید به نوعی نماینده، دو شأن و جایگاه داشته باشد.

نمی‌توانیم به نمایندگان بگوییم به دغدغه‌های محلی رسیدگی نکنند

پژوهشگر حقوق عمومی با بیان اینکه اکنون تأکید می‌شود که نماینده مجلس باید منافع ملی را تأمین کند، ‌اظهار کرد: این نکته به نظرم صحیح نیست، اتفاقا نماینده یک شهر برای این نماینده می‌شود که حقوق و مطالبات شهروندان و اهالی آن استان و شهر را پیگیری کند، نمی‌توانیم به نماینده مجلس بگوییم حالا که در انتخابات پیروز شده‌ای، دغدغه‌های محلی را رها کن و منافع ملی را مورد بررسی قرار بده، از این جهت لحاظ کردن دو شأن و دو جایگاه برای نماینده مجلس بهترین راهکار است.

انتهای پیام/۴۰۱۳/