بایسته‌های افزایش سرانه پزشکی/ مرام انقلابی با کمبود امکانات در مناطق محروم سازگار نیست

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، موضوع افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی مسئله‌ای است که در ماه‌های اخیر بسیار مورد بحث قرار گرفته است. با وجود مخالفان و موافقان جدی، این موضوع در جلسه ۸۵۱ روز ۲۳ آذر ۱۴۰۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی تعیین تکلیف شد و به‌اتفاق آرا ماده واحده «افزایش ظرفیت سرانه پزشک در مقطع عمومی و تخصص» به تصویب رسید.

از آنجایی که تصویب این مصوبه حواشی بسیاری داشت و با اینکه قبلاً میزان افزایش ظرفیت‌ها در ستاد نقشه جامع علمی کشور مشخص شده بود اما بار دیگر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کردند که ستاد نقشه جامع علمی کشور موظف است ظرف مدت ۱۰ روز جزئیات این طرح از جمله تعداد دقیق افزایش دانشجویان دوره‌های عمومی و تخصصی پزشکی را بررسی و به جلسه بعدی شورا اعلام کند.

درنهایت در تاریخ ۸ دی‌ماه میزان افزایش ظرفیت رشته پزشکی مشخص شد. به گفته سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ نسبت پزشک به ۱۰ هزار نفر جمعیت در سال مبدأ که سال جاری است، عدد ۱۳ است و در سال ۱۴۱۰ به‌عنوان سال رشد، این نسبت باید به عدد ۲۰ برسد.

بر این اساس مقرر شد سالانه ۲۰ درصدی جذب دانشجوی جدید پزشکی طی چهار سال متوالی افزایش یابد. بر مبنای اعلام عاملی، این افزایش ظرفیت به مناطق محروم کشور اختصاص دارد، دانشجو از همه جای کشور جذب می‌شود، اما بر اساس بومی‌گزینی به مناطق محروم اختصاص پیدا می‌کند و این سهمیه به طور خاص برای عموم داوطلبان رشته‌های پزشکی گذاشته شده است و تابع سهمیه بومی‌گزینی به‌صورت صددرصد است.

وی ادامه می‌دهد: «وزارت بهداشت مکلف است طرح افزایش ظرفیت پزشکی در مقطع تخصص و دندانپزشکی عمومی و تخصصی را ظرف مدت ۲ ماه برای تصویب به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه کند.»

همچنین مقرر شده وزارت بهداشت با همکاری نهادهای ذی‌ربط نسبت به برنامه‌ریزی برای استقرار فراگیر شبکه سلامت و تدوین طرح نظام ارجاع پزشکی و پزشکی خانواده و بهره‌گیری از فناوری نوین و هوش مصنوعی در نظام سلامت اقدام، و جهت تصویب به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد.

عاملی اضافه می‌کند: «سازمان سنجش موظف است هر ساله قبل از اعلام ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی، گزارشی از اقدامات صورت‌گرفته درخصوص افزایش ظرفیت در رشته‌های مزبور را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور اعلام کند.»

بیشتر بخوانید:

افزایش ظرفیت پزشکی آری یا خیر؟

میزان افزایش ظرفیت پزشکی تا ۱۰ روز آینده اعلام می‌شود

افزایش سهمیه پزشکی دانشگاه‌ها شرط لازم برای برقراری عدالت است

افزایش ظرفیت پزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی

همانند سایر دانشگاه‌ها دانشگاه آزاد اسلامی نیز می‌تواند ظرفیت رشته‌های پزشکی را به میزان ۲۰ درصد به صورت سالانه افزایش دهد. علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با آنا تصریح کرد: «افزایش ظرفیت پزشکی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه می‌تواند اقدامات خوبی انجام دهد چراکه زیرساخت‌های مورد نیاز در این زمینه فراهم است.»

کمبود پزشک در ایران

البته نیاز به پزشک دیگر بر کسی پوشیده نیست. آمارها نشان می‌دهد که ایران در منطقه و در گروه ۲۰ در حوزه پزشکی و دندانپزشکی جزء ۶ کشور آخر است، یعنی ۱۱.۷ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر وجود دارد اما در بسیاری از کشورهایی که ازنظر نظام سلامت کشورهای پیشرفته‌تری هستند، این عدد بالای ۳۰ یا ۴۰ است. سرانه پزشک در ایران حتی از کشورهای همسایه نظیر تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان پایین‌تر است در حالی که در سال ۱۴۰۴ کشور باید رتبه اول منطقه در سرانه پزشک باشد.

به گفته منصور کبگانیان، دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور؛ برای دستیابی به استاندارد کشورهای پیشرفته در پزشکی اگر سالانه ۳ هزار پزشک مازاد بر ظرفیت فعلی جذب شود، به ۱۸ سال زمان نیاز است و اگر افزایش پزشکان، به میزان ۵ هزار نفر باشد برای رسیدن به استاندارد پزشک در کشورهای پیشرفته ۱۲ سال طول می‌کشد.

نسبت پزشک به ۱۰ هزار نفر جمعیت در سال مبدأ که سال جاری است، عدد ۱۳ است و در سال ۱۴۱۰ به‌عنوان سال رشد، این نسبت باید به عدد ۲۰ برسد.در این میان برخی از کشورهای منطقه در حال تبدیل شدن به قطب پزشکی هستند. امارات یکی از کشورهایی است که با پرداخت حقوق ۳۵۰ میلیون تومانی به پزشکان ایرانی در پی جذب آن‌ها برآمده است.

وجود تقاضای کافی برای پزشک شدن

البته برای تحصیل در رشته پزشکی متقاضیان زیادی وجود دارد و هر ساله نیمی از داوطلبان کنکور در گروه علوم تجربی ثبت‌نام می‌کنند که اتفاقاً اکثراً نیز می‌خواهند پزشک شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که تب گرایش دانش‌آموزان و والدین به رشته علوم تجربی از حدود ۵۰ سال گذشته در جامعه فراگیر شده و در سال‌های اخیر با توجه به وضعیت و شرایط اقتصادی شدت بیشتری نیز پیدا کرده است. اما ظرفیت‌های محدودی برای این رشته‌ها در نظر گرفته می‌شود. سالانه بیش از نیم میلیون نفر در گروه علوم تجربی ثبت‌نام می‌کنند اما ظرفیت پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی حدود ۹ هزار نفر است.

با این حال به عقیده امیرحسین بانکی‌پور، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ عدالت در نظام بهداشت و درمان مسئله‌ای بسیار مهم و حائز اهمیت است. وی می‌گوید: «تاکنون خوشبختانه پیشرفت‌های بسیار زیادی در زمینه کسب علم در کشور داشته‌ایم به‌طوری‌که از کشورهای دیگر برای درمان به ایران مراجعه می‌کنند اما متأسفانه کنار این پیشرفت‌ها خلأهایی وجود دارد که در مناطق محروم شاهد کمبود امکانات هستیم که این بی‌عدالتی اصلاً با مرام انقلاب اسلامی سازگار نیست.»

وی انتظار دارد که وزیر بهداشت انقلابی عمل کند به‌طوری‌که انقلابی عمل کردن در این زمینه اقتضائات خودش را دارد. وی ادامه می‌دهد: «برای اینکه جلوی بی‌عدالتی گرفته شود، قطعاً یکی از گام‌های مؤثر افزایش سهمیه دانشگاه‌هاست اما کافی نیست. باید کمبود پزشک را برطرف کنیم ولی صرفاً برطرف شدن کمبود پزشک به بالا بردن سهمیه نیست.»

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید می‌کند: «باید بهداشت و درمان به سمت برقراری عدالت برود. با هر فرمول و شاخصی حساب کنیم، نسبت هیئت‌علمی به دانشجو، نسبت تخت آموزشی به دانشجو و تعداد پزشکان در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار کم است؛ بنابراین باید سهمیه پزشکی دانشگاه‌ها افزایش پیدا کند.»

وی بالا رفتن ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی را راهکار اصلی نمی‌داند و معتقد است که باید سیاست‌های بهداشت و درمان به نحوی باشد که موقعیت کاری و رفاهی و حقوقی پزشکان در مناطق محروم بالا رود تا پزشکان ترغیب به فعالیت و کار در مناطق محروم شوند. وی معتقد است که در حال حاضر حقوق پزشکی که در مرکز شهر کار می‌کند با پزشکی که در مناطق محروم فعالیت می‌کند تقریباً یکسان است پس درنتیجه می‌توان گفت پزشکان تمایلی به کار در مناطق محروم ندارند.

به نظر می‌رسد که برای افزایش سرانه پزشکی به تربیت نیروی انسانی کافی نیاز است اما برای تربیت نیروی انسانی باید بسیاری از زیرساخت‌ها و حتی توزیع پزشک در کشور تغییر کند تا از این طریق اهداف تعیین‌شده جامه عمل به خود بپوشاند و یک بار برای همیشه مشکل کمبود پزشک به صورت اساسی حل شود.

انتهای پیام/۴۰۴۰/پ