تحول علوم انسانی پروژه قطعی و دفعی نیست

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، غلامعلی حداد عادل رئیس شورای تحول در علوم انسانی در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی ضمن تشکر از برگزارکنندگان این جلسه گفت: این اقدامات را نشانه اهمیت علوم انسانی و وجود حساسیت نسبت به علوم انسانی در انقلاب اسلامی و کشور ایران می‌دانم.

وی ادامه داد: ۱۲ سال است که مسئولیت شورای تحول علوم انسانی و ارتقای علوم انسانی با تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارم. مناسب دیدم که در این جا به ارائه گزارشی کلی از آنچه که تاکنون صورت گرفته است را بیان و به بعضی از لوازم کار و بایسته‌های تحول تأکید کنم.

رئیس شورای تحول خاطرنشان کرد: نوشتن مقاله، سخنرانی کردن، برگزاری همایش، تألیف کتاب مهم هستند اما برای تحقق تحول در علوم انسانی کافی نیست؛ آنچه مهم است رسیدن از نظر به عمل و پر کردن فاصله میان نظر تا عمل است و این موضوع احتیاج به مدیریت دارد.

وی ادامه داد: شورای تحول علوم انسانی در نیمه دوم سال ۸۸ به تصویب رسید و در اواخر همان سال با ترکیبی که شورای عالی انقلاب فرهنگی معین کرده بود و با اختیارات خوب کار خود را آغاز کرد. شورا در این ۱۲ سال تاکنون ۲۰۵ جلسه داشته است و هر دو هفته یکبار یک جلسه برگزار کرده است.

وی افزود: ما در آغاز به این نتیجه رسیدیم که تحول در علوم انسانی را باید به دست استادان دانشگاه‌ها که به علوم انسانی اسلامی اعتقاد دارند، بسپاریم یعنی یک شورای حداکثر ۲۰ نفری قادر نخواهد بود برای علوم اسلامی انسانی با این تنوع تصمیم بگیرد. این بود که در میان رشته‌های علوم انسانی به ۱۶ رشته اولویت دادیم و برای هر کدام یک کارگروه اختصاص دادیم و تک‌تک اعضای این گروه‌ها را با تصویب شورای تحول علوم انسانی که منتخب شورای عالی انقلاب فرهنگی بود انتخاب کردیم. پ

حداد عادل ادامه داد: در هر یک از کارگروه‌ها بین ۷ تا ۱۵ نفر عضویت دارند. یعنی بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر از استادان دانشگاه و حوزویان آشنا با این رشته عضویت دارند. این کارگروه‌ها هر کدام به‌نوبه خود گروه‌های فرعی دارند که اگر مجموعه آن افراد شاغل در گروه‌های فنی را نیز به‌حساب بیاوریم، بیش از ۴۰۰ نفر برای کار تحول در علوم انسانی مرتبط با شورا، مشغول به فعالیت هستند.

رئیس شورای تحول در علوم انسانی یادآور شد: شانزده رشته‌ای که ما به آن‌ها اولویت داده‌ایم حقوق، علوم اجتماعی، روانشناسی و علوم تربیتی، اقتصاد، تاریخ، مدیریت، ارتباطات، زبان‌های خارجه، مطالعات زنان، فلسفه، کلام جدید، مشاوره و راهنمایی، هنر و معماری است.

حداد عادل خاطرنشان کرد: ما برای تحول و ارتقای علوم انسانی، چهار موضوع را به‌عنوان چهارستون اصلی تحول مهم دانسته‌ایم که شامل محتوای به‌روز، استاد، دانشگاه و چهارم پایان‌نامه‌ها و مجلات پژوهشی است. در ۱۲ سال گذشته کار ما عمدتاً متمرکز بر موضوع اول یعنی محتوای دروس بوده و گروه‌های ما بر تأسیس رشته، تدوین برنامه، تصویب برنامه و تألیف کتاب از دل برنامه بوده‌اند.

وی ادامه داد: ما تاکنون ۱۰۴ برنامه درسی را در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تصویب رساندیم که بسیاری از آن‌ها تأسیسی و بعضی دیگر نیز اصلاحات اساسی در برنامه‌های موجود بوده است. به‌عنوان یک مثال مشخص ۴ سال تمام سال تمام، گروهی از حوزویان آشنا با اقتصاد دانشگاهی و اقتصاد اسلامی با استادان دانشگاه در رشته اقتصاد کار کرده‌اند تا برنامه کارشناسی اقتصاد را در دانشگاه‌ها از نو بنویسند. در این برنامه‌ریزی جدید ۴ وجه نظر برای ما اساسی بوده است که اول اسلامی شدن، دوم بومی‌سازی، سوم روزآمدی و کارآمدی است.

رئیس شورای تحول در علوم انسانی اضافه کرد: طی سی سال قبل برنامه‌های تحول در علوم انسانی تغییر نکرده است. ما ده‌ها برنامه دیگر را علاوه بر ۱۰۴ برنامه دیگراصلاح کردیم و جلسات نقد و بررسی هم برای هر برنامه با استادهای مختلف به آن رشته برگزار می‌کنیم ضمن اینکه برنامه را قبل از اینکه به شورا بیاوریم به استادان می‌دهیم که نقد و اصلاح شود.

رئیس شورای تحول در علوم انسانی یادآور شد: بهترین مصداق همکاری دانشگاه و حوزه در چهل سال بعد از انقلاب اسلامی در شورای تحول اتفاق افتاده است؛ به این معنا که ما در دبیرخانه شورا معاونتی به‌عنوان معاونت ارتباط با حوزه داریم و این معاونت دفتری در قم دارد و یک شورای حوزوی پشتیبان ما است. در حوزه علمیه به نسبت سال ۵۹ و سال ۶۰ که آغاز انقلاب فرهنگی بود تحول زیادی اتفاق افتاده است. یکی از تحولاتی که کاملاً به ما کمک می‌کند حضور روحانیونی است که هم‌درس دانشگاهی خوانده‌اند و هم‌درس حوزوی و می‌توانند گفتگوی سازنده و زبان مشترکی با دانشگاهیان داشته باشد.

وی ادامه داد: برخلاف آنچه که در بیرون عنوان می‌کنند هیچ مجادله‌ای و ستیزه‌جویی بین گروه دانشگاه و حوزه مشاهده نکرده‌ایم. اظهارنظر، اختلاف‌سلیقه و اختلاف‌نظر وجود داشته، اما نهایتاً شورا تصمیمی گرفته و گفتگوها سازنده بوده است. ما سعی کردیم از دل برنامه‌ها کتاب بیرون بیاوریم چراکه برنامه به خودی خود کافی نیست. استاد کتاب لازم دارد و بیشتر از استاد، دانشجو به کتاب نیاز دارد.

حداد عادل در ادامه به مشکلات و لوازم فعالیت در حوزه تحول در علوم انسانی اشاره کرد و گفت: تحول علوم انسانی یک کار قطعی دفعی و یک پروژه نیست؛ یک پروسه و یک فرآیند است، یعنی باید استمرار داشته باشد.

وی تأکید کرد: ما حدود ۹ سال پیش به این نتیجه رسیدیم که حقیقتاً تحول و ارتقای علوم انسانی محتاج یک پژوهشگاه مطالعات راهبردی در علوم انسانی است و برنامه‌هایی که ما تصویب می‌کنیم باید مورد مطالعه و ارزیابی قرار بگیرد و بازتاب آن گرفته و سنجیده شود. کتاب‌ها و رشته‌های نو باید موردبررسی قرار بگیرد و مطالعات تطبیقی در مورد رشته‌ها صورت بگیرد.

حداد عادل اضافه کرد: آنچه که در درجه اول اهمیت قرار دارد همکاری وزارت علوم با شورای عالی انقلاب فرهنگی است. اکنون با حضور خود مسئولان وزارت علوم برنامه‌هایی تدوین و تصویب و به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. وزارت علوم در بخشنامه به دانشگاه‌ها اعلام می‌کند که شما می‌توانید برنامه خود را ارائه کنید. ما می‌گوییم دانشگاه‌ها می‌توانند برنامه خود را ارائه کنند اما قبل از آن اجازه بدهید شورای تحول نظر خود را اعلام کند.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات کار ما چاپ کتاب‌هایی است که از دل این برنامه‌ریزی‌ها بیرون می‌آید. ما بنا را بر این گذاشتیم که مطالعه و تدوین علوم انسانی و دانشگاهی را به سازمان صمت بسپاریم. اگر به ناشر متفرقه بسپارید با توجه به شرایط چاپ و نشر گرفتار می‌شویم. فلسفه ایجاد سازمان صمت همین است که در مسیر تحول علوم انسانی و برای رسیدن به علوم انسانی و اسلامی کتاب تألیف و چاپ کند. آن سازمان بزرگ تاکنون ۲۰ کتاب برای ما چاپ نکرده است و این‌ها مشکلات کار است.

حداد عادل به ضرورت ورود دانشگاه‌ها به تحول در علوم انسانی، اشاره کرد و گفت: ما نباید تحول علوم انسانی را محدود به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کنیم بلکه باید دانشگاه‌ها فعال باشند. مسئله‌ای که برای ما وجود دارد این است که دانشگاه‌ها چگونه وارد شوند که کار از دست نرود. باید الگو و اصولی بر تحول حاکم باشد و ما دنبال راهی هستیم که نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و رهبری را تأمین کنیم

انتهای پیام/۴۰۴۰/