تقویت روابط با سازمان اکو برگ برنده ایران در دیپلماسی اقتصادی است/ قطار سیاست خارجی در ایستگاه تسهیل تجارت

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، اولین سفر سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان در شهریورماه سال جاری به‌منظور شرکت در بیست و یکمین نشست سازمان همکاری شانگهای با سهم ۶.۱۷ درصدی و ۳.۱۵ درصدی از کل صادرات و واردات جهان و سفر اخیر وی به ترکمنستان برای شرکت در پانزدهمین نشست سازمان همکاری اقتصادی (اکو) با سهمی سه‌درصدی از تجارت جهانی پیام مهمی را به جهانیان مخابره می‌کند که خلاصه‌اش این است که دیپلماسی فعال اقتصادی منطقه‌ای به یکی از اولویت‌های اصلی دولت سیزدهم برای غلبه بر مشکلات اقتصادی و خنثی کردن فشارهای بین‌المللی علیه تهران تبدیل‌شده است.

لازم به یادآوری است که سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان دولتی با جمعیت بالای یک و نیم میلیارد نفر است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در سال ۲۰۰۱ باهدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه تشکیل شد. این سازمان هم‌اکنون دارای ۹ عضو اصلی چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، هندوستان، پاکستان و ایران است. ایران در اجلاس اخیر از حالت عضو ناظر به عضو دائم ارتقاء یافت. مغولستان، بلاروس و افغانستان اعضای ناظر این سازمان و جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک فدرال نپال، جمهوری ترکیه و جمهوری سوسیالیستی دموکراتیک سریلانکا نیز شرکای گفت‌وگوی این سازمان هستند.

عزم دولت سیزدهم بر شکوفایی اقتصاد کشور با اتکاء بر تعاملات منطقه‌ای

سازمان شانگهای یک ظرفیت بزرگ اقتصادی است که دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر جمعیت را شامل می‌شود. این سازمان ۲۰ درصد ذخایر نفتی و ۵۰ درصد ذخایر گازی جهان را در اختیار دارد.

با توضیحات فوق می‌توان دریافت که بی‌دلیل نبود که بالاترین مقام اجرایی کشور برای شرکت در نشست سران این سازمان از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی کرده بود. خبر عضویت دائم ایران در این سازمان به سر خط خبری رسانه‌های بسیاری از کشورهای دوست و دشمن رفت اما همه آن‌ها از اهمیتی که ایران برای این سازمان دارد و نیز دست برتری که عضویت در سازمان به تهران در تعاملات بین‌المللی خواهد داد سخن راندند.

ایران با چهار دهه تجربه تلخ نگاه به غرب برخی از مقاماتش درنهایت با تغییری محسوس در سیاست‌گذاری‌های درازمدت کشور در اوایل سال جاری سند همکاری ۲۵ ساله با چین به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار را به امضاء رساند

سازمان همکاری اقتصادی (اکو) هم شامل ۱۰ کشور با جمعیتی بالغ‌بر ۴۰۰ میلیون نفر است. جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و جمهوری آذربایجان اعضای این سازمان هستند. صادرات کالایی اعضای اکو به جهان در سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۹۰ میلیارد دلار بوده است، این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ این عدد ۳۴۲ میلیارد دلار و سال قبل از آن یعنی ۲۰۱۸ حدود ۳۹۴ میلیارد بوده است. این سازمان در سال ۱۳۴۳ توسط ایران، ترکیه و پاکستان تحت عنوان پیمان توسعه منطقه‌ای تأسیس و سال‌ها بعد تحت عنوان سازمان همکاری اقتصادی احیاء شد. کشورهای عضو این سازمان مهم منطقه‌ای که بزرگ‌ترین سازمان اقتصادی کشورهای مسلمان است از اهمیت بی‌بدیل ایران برای محقق ساختن اهداف سازمان آگاه هستند. دولت سیزدهم نیز از همان آغاز فعالیت اعلام کرد بود که جایگاه ویژه‌ای برای تقویت حضورش در مناسبات منطقه‌ای ازجمله روابط اقتصادی قائل است.

بیشتر بخوانید:

رئیسی در بدو ورود به تهران: موضوع ارتباط با همسایگان اولویت اصلی دولت است

ایران اینترنشنال سخنرانی رئیسی را درباره آب تحریف کرد

ناگفته پیداست که صرف عضویت در سازمان همکاری شانگهای و همچنین اکو باعث نمی‌شود که اعضاء به‌راحتی بتوانند اهداف از پیش تعیین‌شده خود را محقق کنند. ایران با چهار دهه تجربه تلخ نگاه به غرب برخی از مقاماتش درنهایت با تغییری محسوس در سیاست‌گذاری‌های درازمدت کشور در فروردین سال جاری سند همکاری ۲۵ ساله با چین به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار را به امضاء رساند تا نشان دهد توافقات دوجانبه با کشورهای عضو سازمان شانگهای می‌تواند در قالب سیاست‌های این سازمان به تهران کمک کند تا سریع‌تر از امتیازات تعامل با شرق و درواقع نگاه به توانایی‌های منطقه‌ای بهره‌مند شود.

درست به همین دلیل بود که رئیسی در سخنرانی خود در نشست اکو در تاشکند علاوه بر ارائه راهکاری خود به‌منظور رفع موانع ارتقاء همکاری اعضای اکو و افزایش سطح تبادلات اقتصادی بین کشورهای عضو بر اهمیت تقویت روابط دوجانبه هم تأکید کرد.

بر کسی پوشیده نیست که ایران در خلال ۴۰ ساله گذشته با انواع و اقسام محدودیت‌ها و تحریم‌های دولت‌های غربی و در رأس آن‌ها آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا روبرو بوده است. بارها پای میز مذاکره نشسته است تا از حقانیت کشور در تأمین منافع ملی دفاع کند. حتی پای قراردادی با پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد بعلاوه آلمان را در سال ۲۱۰۵ موسوم به توافق هسته‌ای یا برجام را امضاء کرد تا از امتیازات آن استفاده کرده و اقتصاد کشور را پیش ببرد اما متأسفانه طرف‌های غربی به تعهدات خود ذیل برجام عمل نکردند تا ایران هم از امتیازات ادعایی تعامل با غرب بهره نبرد و هم ضربه‌های چوب تنبلی در گسترش روابط منطقه‌ای را بر پیکره اقتصاد کشور حس کند.

در عین حال اینکه هیئت مذاکره کننده ایران با سفر به وین نشان داده که از حصول توافق خوب و گسترش روابط اقتصادی با کشورهای جهان استقبال می کند تهران نقش ویژه‌‎ای برای توافقات منطقه‌ای نیز قائل است تا مانند گذشته در صورت بد عهدی غربی‌ها با مشکل روبرو نشود. به همین دلیل رئیسی در دیدار با تجار ایرانی مقیم ترکمنستان در حاشیه نشست اخیر اکو در عشق‌آباد از هدف‌گذاری ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلاری صادرات کشور به دیگر اعضای اکو سخن گفت.

به خدمت گرفتن دیپلماسی اقتصادی برای محقق کردن اهداف سیاست خارجی توسط هیئت ایرانی در اجلاس اکو باعث شد که ایران با کمترین مشکل بتواند بر سر سواپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از طریق خاک ایران با مقامات باکو و تاشکند به توافق برسد

رئیسی در حاشیه اجلاس اکو با الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان و رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای خود نیز دیدار کرد تا نشان دهد که چگونه دیپلماسی اقتصادی می‌تواند در خدمت رفع اختلافات احتمالی بین دو کشور بیاید.

استفاده تهران از دیپلماسی اقتصادی برای حل اختلافات سیاسی

همین طرز تفکر توانست به رئیسی در هشدار دادن به همتایان ترکیه ای و آذربایجانی خود در خصوص دشمنان مشترک کمک کند.

رئیس جمهور ایران به خوبی از فرصت پیش آمده در حاشیه اجلاس اکو استفاده کرد تا در دیدار با شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور ازبکستان و امامعلی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان از برتری نگاه به تعاملات منطقه ای نسبت به تعامل با غرب سخن بگوید.

همین به خدمت گرفتن دیپلماسی اقتصادی برای محقق کردن اهداف سیاست خارجی توسط هیئت ایرانی در اجلاس اکو در عشق‌آباد باعث شد که ایران با کمترین مشکل بتواند بر سر سواپ (ترانزیت) دو میلیارد مترمکعب گاز سالانه ترکمنستان به آذربایجان از طریق خاک ایران با مقامات باکو و تاشکند به توافق برسد.

بیشتر بخوانید:

رئیسی در اجلاس سران اکو: ایران اولویت ویژه‌ای برای همکاری اقتصادی با کشورهای آسیایی قائل است

رئیسی در اجلاس سران اکو: ایران اولویت ویژه‌ای برای همکاری اقتصادی با کشورهای آسیایی قائل است

دیدار رئیس‌جمهور کشورمان با عارف علوی رئیس‌جمهور پاکستان نیز نمونه دیگری هموار شدن راه تعامل بین کشورها توسط مشارکت در یک پیمان اقتصادی واحد بود.

شکی نیست که دولت رئیسی با حضور موفق در دو اجلاس شانگهای و اکو توانسته است اراده خود در توسعه روابط اقتصادی و دیپلماتیک با کشورهای همسایه و منطقه را ثابت کند و نشان دهد که چگونه این دو رویه ایجاد ارتباط می توانند در خدمت یکدیگر قرار گرفته و در نهایت باعث برقراری ثبات و امنیت پایدار گردند.

انتهای پیام/۴۱۵۵/