بازنگری برنامه‌های علمی که مورد اقبال دانشجویان و اساتید نبوده است/ لزوم فرهنگ‌سازی بهره‌گیری از طرح پایش در میان اساتید

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ طرح پایش دانشگاه آزاد اسلامی که پایان‌نامه‌های دانشجویان را بر اساس نظام موضوعات هدفمند می‌کند، مورد توجه سایر مراکز علمی دانشگاهی قرار گرفته و هم‌اکنون بسیاری از مسئولان ارشد آموزش عالی برنامه دارند که این نظام را در سایر دانشگاه‌ها پیاده‌سازی کنند. تا جایی که محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در اظهارنظرهای متعدد بر این امر تأکید کرده است.

حال برای اینکه از جزئیات بیشتر طرح پایش دانشگاه آزاد اسلامی باخبر شویم با محمد علی‌اکبری، مجری طرح پایش دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌آید. پیش از این بخش اول این گفت‌وگو با عنوان «طرح پایش دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند الگوی سایر دانشگاه‌ها باشد/ نگارش آیین‌نامه تشویقی برای استفاده از طرح پایش» منتشر شده است، آنچه در ادامه مشاهده می‌شود بخش دوم این گفت‌وگو است:

آنچه در گفت‌وگوی ما با محمد علی‌ اکبری می‌خوانید:

*برای برنامه‌های علمی که مورد اقبال نبوده می‌توان تبلیغات یا بازنگری کرد

*درآمدزایی اساتید از طرح پایش

*درآمدزایی اساتید از طرح پایش

*فرهنگ‌سازی استفاده از طرح پایش

فرهنگ‌سازی استفاده از طرح پایش

آنا: اولین بحث در تحولات اساسی، ایجاد فرهنگ یا اقناع در زیرمجموعه است. در ابتدای اجرای طرح پایش دانشجویان و اساتید ابهام داشتند ولی اکنون به نظر می‌رسد که این ابهامات تا حدودی برطرف شده، بنابراین برای ایجاد فرهنگ بین بخشی و اقناع دانشجویان و اساتید چطور برنامه‌ریزی کرده‌اید؟

علی‌اکبری: اگر بتوانیم اساتید را اقناع کنیم، آن‌ها نمایندگان ما می‌شوند برای اقناع دانشجویان. چون اقناع دانشجویان کار سختی است. ما با دانشجویان رودررو نمی‌شویم بنابراین تمام تلاشمان را می‌کنیم که اساتید را جلب این طرح کنیم.

البته در این میان کرونا نیز ضربه بزرگی به ما وارد کرد چون قرار بود هم‌زمان با شروع طرح به استان‌های مختلف سفر کنیم و با اساتید جلسه بگذاریم تا از این طریق نظرشان را به طرح پایش جلب کنیم. در آیین‌نامه تشویقی که برای اعضای هیئت‌علمی در نظر گرفته‌ایم می‌توانند از طرح پایش و مزایای آن استفاده کنند. در این میان تعداد اساتید دانشگاه آزاد اسلامی آن‌قدر زیاد است که اگر بخشی جذب طرح پایش شوند می‌توانند طرح را اجرایی کنند، این‌گونه آرام‌آرام افراد جلب طرح می‌شوند. اکنون برخی فکر می‌کنند که ما می‌خواهیم برای آن‌ها عنوان پایان‌نامه تعریف کنیم در حالی که اصلاً این‌گونه نیست.

بنابراین من فکر می‌کنم فرهنگ‌سازی باید به دبیرخانه‌ها واگذار شود. به همین خاطر به‌زودی به استان‌های مختلف سفر خواهم کرد تا روسای دبیرخانه‌های استان‌ها بتوانند شروع به فعالیت و در سطح واحد اقناع لازم را ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید:

• صیانت از جایگاه علمی پژوهشی اولویت نخست دانشگاه آزاد اسلامی است


• دانشگاه آزاد اسلامی به مرجع علمی تبدیل می‌شود


• اشتغال ۱۰۰ دانش‌آموخته از طریق ارتباط دانشگاه با صنعت

برای برنامه‌های علمی که مورد اقبال نبوده می‌توان تبلیغات یا بازنگری کرد

آنا: برنامه‌های علمی که خیلی موردعلاقه نبوده آیا حذف یا تجدیدنظر می‌شوند؟

علی‌اکبری: برای برنامه‌هایی که مورد اقبال نبوده می‌توان تبلیغات بیشتر یا بازنگری کرد، یا رشته‌های موردعلاقه به آن اضافه شود. به هر حال نیاز است که برنامه را مورد بازبینی قرار دهیم. برخی از برنامه‌ها ممکن است که اصلاً دانشجو نداشته باشند، در این زمینه می‌توان رایزنی‌هایی با وزارت علوم داشت تا دانشجویان دانشگاه‌های دیگر هم بتوانند از این برنامه‌ها استفاده کنند.

من فکر می‌کنم فرهنگ‌سازی باید به دبیرخانه‌ها واگذار شود. به همین خاطر به‌زودی به استان‌های مختلف سفر خواهم کرد تا روسای دبیرخانه‌های استان‌ها بتوانند شروع به فعالیت و در سطح واحد اقناع لازم را ایجاد کنند.

اینکه یک برنامه علمی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد لزوماً معنی‌اش بد بودن آن برنامه نیست. باید ببینیم عوامل دخیل در آن چیست؟ همچنین ممکن است اعضای هیئت‌علمی خودشان در نوشتن مشارکت نداشته باشند یا اینکه تعداد موضوعات برای برنامه علمی کم باشد، یعنی برنامه ضعیف نوشته شده باشد به این معنی که همه‌جانبه نیست، این موارد راه‌حل دارد. ما همیشه گفته‌ایم اعضای هیئت علمی پیشنهادهای خود را بفرستند تا ما روی سامانه آن‌ها را بررسی کنیم. یعنی این برنامه همیشه باید متحول شود و مرتب در خودش اصلاح شود تا به شکل بهتری برسد. خود اصلاحی هم اعضای هیئت‌علمی باید مشارکت داشته باشند. اکنون هم کمابیش اعضای هیئت‌علمی این کار را می‌کنند.

فرهنگ‌سازی کار ساده‌ای نیست، زمان‌بر است و اینکه در آموزش عالی تصمیم گرفته‌ایم جور دیگری رفتار کنیم، کمی سخت است و پذیرش آن توسط دانشجو و اعضای هیئت علمی حتماً زمان‌بر است و دو سال و سه سال برای آن کم است ولی خوشحالم که وزیر علوم هم این رویکرد را مورد توجه قرار داده و قصد دارد که نظام موضوعات را در دانشگاه‌ها راه‌اندازی کند.

درآمدزایی اساتید از طرح پایش

آنا: اخیراً درآمد اعضای هیئت علمی و دانشجویان خیلی مورد تأکید است، یکی از اهداف طرح پایش نیز درآمدزایی اساتید بود. برنامه مشخص شما در این زمینه چیست؟

علی‌اکبری: ما حتماً مذاکره می‌کنیم ولی اینکه انتظار داشته باشیم الآن درآمد مشخصی از این طرح داشته باشیم، کمی زود است. واقعیتی که وجود دارد این است که الآن دیگر آن زمان گذشته که دانشجویان به دانشگاه‌ها اعتماد داشته باشد چراکه یک حس بی‌اعتمادی نسبت به دانشگاه‌ها وجود دارد.

من فکر می‌کنم قبل از اینکه به درآمد فکر کنیم (که باید فکر کنیم نه اینکه نباید فکر کنیم) ابتدا باید این اعتماد را درست کنیم. مثلاً در مورد پدافند غیرعامل سرلشگر باقری، فرمانده ستاد کل نیرهای مسلح از بررسی موضوع پدافند غیرعامل استقبال کرد و در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم این را گفته بود، یعنی کار دیده شده است. از این به بعد می‌توان در مورد درآمد هم با آن‌ها صحبت کرد. حالا لزوماً درآمد هم مطرح نیست بلکه حمایت از پایان‌نامه‌ها نیز می‌تواند راهگشا باشد. مثلاً سربازی دانشجویان پسر را می‌توانند کم کنند. اینگونه دانشجو راغب می‌شود که از طرح استفاده کند. در این زمینه باید کمی گسترده‌تر عمل کنیم.

البته موضوعات این‌چنینی به باشگاه پژوهشگران جوان واگذار شده و در حال انجام است، مثلاً یک‌بار با پلیس این موضوع پیش رفت و دانشجویان نتایج خوبی به دست آوردند. باشگاه پژوهشگران در این زمینه با بانک‌ها نیز رایزنی کرده‌ است تا بتوان همکاری‌های دوسویه‌ای داشت دورنمای من بد نیست، فکر می‌کنم یک حداقل‌هایی را در چند ماه آینده می‌توان جذب کرد. ما از پژوهش هیچ پولی درنمی‌آوردیم، اگر ۱۰۰ هزار تومان هم دربیاوریم، ارزش دارد.

سامانه طرح پایش قابلیت‌هایی دارد که می‌تواند برای دانشگاه درآمدزایی داشته باشد، از سامانه مستقل می‌توان درآمدزایی کرد. امیدوارم به‌زودی این امر محقق شود.

نکته دیگری که باید بگویم درباره سامانه است. سامانه طرح پایش قابلیت‌هایی دارد که می‌تواند برای دانشگاه درآمدزایی داشته باشد، از سامانه مستقل می‌توان درآمدزایی کرد. امیدوارم به‌زودی این امر محقق شود.

پیشگیری از تقلب علمی از طریق طرح پایش

آنا: در حال حاضر با مشکلاتی به نام تقلب علمی یا کپی‌برداری مواجه هستیم به نظر می‌رسد که طرح پایش می‌تواند جلوی این تقلب را بگیرد چراکه قرار است پاسخی مشخص به سؤالات و موضوعات مهم بدهد، به نظر شما در طرح پایش چقدر توانستید این امر را پیش ببرید و با این مشکل مواجهه داشته باشید؟

علی‌اکبری: من فکر نمی‌کنم ما بتوانیم تقلب را صفر کنیم. بعد اگر تقلبی در راستای برنامه‌های علمی ما انجام بگیرد بازهم خوب است، بالاخره یک چیزی برای ما گذاشته‌اند. هم‌اکنون شوراهای حوزه دانشی داریم که از این به بعد قصد داریم اعضای آن‌ها را از سطح کشور و نه از یک واحد خاص انتخاب کنیم. انتظار این است که اصالت‌سنجی پایان‌نامه‌ها انجام شود چراکه اکنون ایران‌داک این امر را انجام می‌دهد.

اینگونه ما دیگر به ایران‌داک کاری نداریم. چیزی که برای ما مهم است اینکه آیا پایان‌نامه به درد دانشگاه می‌خورد یا نه؟ در این زمینه هم شوراهای تخصصی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند، قرار است بازرسی نیز در این زمینه ایجاد کنیم، امیدوارم مجموعه این اتفاقات به نفع دانشگاه آزاد اسلامی تمام شود.

انتهای پیام/۴۰۴۰/پ