ارکان وقف چیست؟

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا، یکی از راه‌هایی که برخی افراد برای انجام امور خیر و با نیت از بین بردن فقر در جامعه یا کمک به نیازمندان انتخاب می‌کنند، وقف است.

به وقف در اصطلاح عرفی صدقه جاریه نیز می‌گویند چرا که اصل مال همواره باقی است ولی از منافع آن در طول زمان استفاده می‌شود.

در فرهنگ ما، وقف عقدی است که کسی، چیزی را از ثروت خود جدا می‌کند تا در کارهای عام‌المنفعه از آن استفاده کند.

براساس ماده ۵۵ قانون مدنی تعریف حقوقی وقف عبارت است از اینکه: «عین مال، حبس و منافع آن تسبیل شود.» این تعریف، یعنی اینکه اصل مال و عین آن ثابت نگه داشته شود، در حالی که استفاده از منافع آن ادامه داشته باشد.

برای تحقق صحیح عقد وقف باید تمامی ارکان آن موجود باشند در غیر این صورت عقد وقف صحیح نخواهد بود.

عقد وقف دارای سه رکن است که هر یک از ارکان آن نیز دارای شرایط مخصوص به خود می‌باشد.

اولین رکن وقف، واقف است. واقف یعنی وقف دهنده. یعنی کسی که مالش را وقف می‌کند. واقف باید اهلیت قانونی و شرعی بستن قرارداد را داشته باشد.

بنابراین برای اینکه کسی بتواند مالش را وقف کند باید دارای شرایط زیر باشد:

اول: مالک آن مال باشد، یعنی واقف باید مالک عین و منفعت مال باشد.

دوم: از نظر حقوقی صلاحیت این کار را داشته باشد، یعنی از عقل، بلوغ، قصد و رضایت برخوردار باشد،

سوم: واقف نباید ورشکسته باشد و مطابق قانون، وقف مال از جانب ورشکسته صحیح نیست.

دومین رکن وقف، موقوف علیهم است. موقوف علیهم یعنی کسانی که مال به نفع آنها وقف شده است.

در واقع موقوف علیهم کسانی هستند که حق استفاده از مال موقوفه را دارند. به تبع اینکه موقوف علیهم چه کسانی هستند، وقف به دو دسته وقف عام و وقف خاص تقسیم می‌شود.

در هر صورت، وقف چه عام باشد چه خاص، برای اینکه کسی بتواند موقوف علیهم باشد باید سه ویژگی داشته باشد:

اول: وجود داشته باشد. وقف به نفع کسی که وجود ندارد مثلا در حین عقد وقف فوت کرده است، صحیح نیست. اما برای معدومی که بعدا به وجود می‌آید می‌توان وقف کرد. مثلا وقف برای جنین صحیح است به شرطی که زنده متولد شود.

دوم: معین باشد. یعنی در عقد وقف باید مشخص باشد که وقف برای چه کسی است. مشخصات، اسم و صفت آن باید معلوم باشد.

سوم: موقوف علیهم اهلیت تملک داشته باشد. یعنی کسی که مال را برای او وقف می‌کنیم باید از نظر عقلی و قانونی بتواند مالک منافع عین موقوفه شود.

سومین رکن وقف، عین موقوفه است. عین موقوفه یعنی مالی که توسط واقف، وقف می‌شود و دارای شرایطی است که عبارتند از:

مال موقوفه باید عین باشد. یعنی وقف باید در عالم خارج وجود داشته و قابل لمس باشد، مثلا خانه یا زمین.

مال موقوفه باید قابل انتفاع باشد. مالی که به وقف داده می‌شود باید به گونه‌ای باشد که بقا داشته باشد تا بتوان از منافع آن سود برد. مثلا ساختمانی را به وقف مدرسه داد.

مال موقوفه باید قابل قبض باشد. یعنی باید جوری باشد که بتوان آن را به دیگری تسلیم کرد تا در آن تصرف کند.

منبع: نورنیوز

انتهای پیام/