القاعده شبه‌جزیره عربستان کجاست؟

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا از کانال مطالعات یمن، الیزابت کندال در یادداشتی در خصوص جایگاه فعلی القاعده نوشت: القاعده در یمن از زمانی که شاخه‌های عربستان و یمن برای تشکیل "القاعده در شبه‌جزیره عربستان" در سال ۲۰۰۹ متحد شدند بسیار ضعیف‌تر شده و این در حالی است که ثروت این گروه در سال ۲۰۱۵ با ایجاد یک نهاد شبه‌دولتی در شرق بندر المکلاء به اوج خود رسیده بود؛ اما این گروه در پنج سال گذشته شاهد روندی نزولی بوده است.

افول القاعده در شبه‌جزیره عربستان، نتیجه چالش‌های فراوانی است که جهادی‌ها در خارج و داخل با آن روبرو بودند. فشارهای خارجی ناشی از تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم سبب شد که در سال ۲۰۱۶، القاعده یمن توسط نیروهای اماراتی و متحدان محلی آن‌ها از المکلاء اخراج شود.

قرار گرفتن نیروهای امارات در مناطق کلیدی در جنوب باعث افزایش فشار بر القاعده نه‌تنها ازنظر مبارزه بلکه ازنظر ایجاد اختلال در جذب و نگهداری عناصر نیز شد. دلخوری و نگرانی القاعده از استقرار این نیروهای جنوبی تحت حمایت امارات متحده عربی را در حداقل چهار بیانیه منتشرشده در سال ۲۰۱۷ این سازمان می‌توان دید.

روند نزولی در نفوذ القاعده در یمن تا جایی پیش رفت که فعالیت‌های این سازمان در سال ۲۰۱۸، محدود به استان‌های البیضاء و أبین شد.

از طرف دیگر در اواخر سال ۲۰۱۷، حملات دقیق پهپادهای بدون سرنشین ایالات‌متحده تا حد زیادی ظرفیت سازمانی القاعده را فلج کرد. رهبران القاعده پس از این حملات تخمین زده‌اند که بیش از ۴۰۰ نفر جهادگر در اثر خیانت مستقیم کشته شده‌اند. پس از این وقایع، القاعده مقررات شدیدی را برای اعضای خود وضع کرد و آن‌ها را از تلفن همراه و اینترنت منع کرده و تحقیقات جامعی را در زمینه مشکل جاسوسی آغاز کرد. این گروه همچنین یک دسته از اطلاعات غلط را با هدف دامن زدن به رقابت‌ها، گمراه کردن دشمنان و از بین بردن مخالفین منتشر کرد.

از دیگر ادله تضعیف القاعده، پیدایش داعش در یمن بود که ایجاد تنش و درگیری مابین دو گروه را به دنبال داشت. در اواسط سال ۲۰۱۸، رقابت بین دو سازمان به یک جنگ علنی در البیضا تبدیل شد که تقریباً دو سال به طول انجامید و بیشتر انرژی آن‌ها را از بین برد. در اواخر تابستان سال ۲۰۲۰، حضور این دو سازمان در البیضا پس از حمله نیروهای انصار الله که به‌عنوان یک عملیات ضد تروریسم معرفی می‌شد، تا حد زیادی متوقف شد.

از ادله مهم دیگر تضعیف القاعده، درگیری داخلی بین رهبران این سازمان است. برجسته‌ترین اختلافات زمانی فاش شد که اخباری مبنی بر خروج گروه بزرگی از داعش در سال ۲۰۱۹ به رهبری منصور الحضرمی، رهبر برکنار شده القاعده در قائفه و ابوعمر النهدی، امیر سابق القاعده در المکلاء منتشر شد.

درنتیجه تعریف القاعده در زمان فعلی دشوار شده است. بر این اساس، امروزه نام القاعده یمن با طیف وسیع‌تری از بازیگران است. این به معنای این است که دیگر الزاماً القاعده در یمن نماینده یک گروه منسجم نیست که بر اساس خطوط ایدئولوژیک مذهبی و رهبری معینی سازمان‌دهی شده باشد، بلکه یک عبارت جامع‌تر از بقایای متفاوت شبه‌نظامیان مختلف است که طبق برنامه‌های سیاسی، اقتصادی و مذهبی غیر واحد خدمت می‌کنند.

البته اهداف اصلی القاعده بدون تغییر باقی‌مانده است و در بیانیه سپتامبر ۲۰۲۱ این گروه قاطعانه تأکید شده است که اخراج کفار از سرزمین‌های اسلامی و درنهایت ایجاد خلافت را دنبال خواهد کرد. هرچند ممکن است توانایی حمله گروه به غرب در زمان فعلی محدودشده باشد ولی جاه‌طلبی آن برای انجام این کار همچنان قاطع است و ایالات‌متحده، در خط مقدم دشمنان خود قرار دارد. القاعده در زمان حاضر وضعیت بدی را سپری می‌کند ولی با توجه به سابقه قبلی این گروه نباید آن را دست‌کم گرفت و باید از احیای مجدد این گروه جلوگیری کرد.

انتهای پیام/۴۱۰۶/