بهرام ارک در گفت‌وگو با آنا:
«پوست» یک ذائقه جدید به سینمای ایران اضافه می‌کند/ سینمای هنر و تجربه جریان موفقی نبود
کارگردان فیلم «پوست» معتقد است که اکران این اثر می‌تواند یک ذائقه جدید برای دوستداران سینما ایجاد کند.
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، عدم وجود تنوع ژانر در سینمای ایران، یکی از بزرگترین ضعف‌های آن است. مسئله‌ای که باعث شده در طول دوره‌های مختلف اکران، معمولا یک سری تم ثابت (اجتماعی، کمدی، سیاسی و...) را در ژانر فیلم‌های روی پرده ببینیم و فیلم‌های خاص در ژانرهای ترسناک یا هنری را فقط در فهرست سالن‌های سینمای هنر و تجربه دنبال کنیم.
مسئله‌ای که بسیاری از فیلم‌سازان، به خصوص کارگردان‌های جوانی که تازه به این فضا ورود کرده‌اند و می‌خواهند ژانرهای مختلف را تجربه کنند، با آن مخالفند. گاهی این مخالفت‌ها به جایی نمی‌رسد و همه چیز در حد چند مصاحبه انتقادی و گلایه باقی می‌ماند و گاهی با اصرار باعث می‌شود که اتفاقی جدید در جریان اکران فیلم‌های سینمایی رخ دهد. یکی از جدیدترین موارد این تغییرات مربوط به اکران فیلم سینمایی «پوست» در سالن‌های سینماست، فیلمی که در دوره سی‌وهشتم جشنواره فجر (سال ۹۸) برای اولین بار به نمایش درآمد و با استقبال اهالی رسانه و منتقدان مواجه شد.
این فیلم که به نویسندگی و کارگردانی بهرام و بهمن ارک تولید شده است، در اختتامیه جشنواره با وجود اینکه در هفت بخش نامزد دریافت سیمرغ بود، در نهایت توانست دو تندیس با ارزش این جشنواره را در بخش‌های بهترین فیلم هنر و تجربه و بهترین موسیقی متن از آن خود کند. همه تقریبا مطمئن بودند که «پوست» با برنده شدن در بخش هنر و تجربه یکی از گزینه‌های اصلی برای اکران در سالن‌های محدود این بخش خواهد بود، اما حالا بعد از نزدیک به دو سال، خبر رسیده که فیلم برادران ارک، از نیمه مهرماه در سراسر کشور اکران خواهد شد. اتفاقی جدید که باتوجه به ژانر خاص این فیلم (ترسناک) و فضا و لحن ویژه‌ای که دارد، می‌تواند واکنش‌های متفاوتی را از طرف مخاطبان در بر داشته باشد. چند روز پیش از آغاز اکران عمومی فیلم «پوست» با بهرام ارک، یکی از دو کارگردان این اثر گفت‌وگو کردیم.
آنا: چطور شد که تصمیم گرفتید پاییز امسال و بعد از یک سال و نیم انتظار، «پوست» را اکران کنید؟
ارک: ما خیلی وقت بود که برای اکران پیشنهاد داده بودیم ولی در نهایت در این زمان موقعیت برای اکران جور شد. البته آقای مصباح به عنوان تهیه‌کننده بیشتر تصمیمات مربوط به این حوزه را می‌گیرند و من خودم در جریان اکران در این ماه نبودم. اما در نهایت ایشان با هماهنگی موسسه بهمن سبز حوزه هنری، اکران فیلم را آغاز کرد.
آنا: تعدادی از فیلم‌سازان باتوجه به شرایط سخت اکران در این ایام، آثارشان را نگه داشتند تا زمانی که سالن‌ها با ظرفیت کامل آماده پذیرش از تماشاگران باشد. شما نمی‌خواستید برای بهتر شدن اوضاع طبیعتا فروش بیشتر صبر کنید؟
ارک: دیگر باید با شرایط کنار آمد. این فیلم خیلی وقت است که تولید شده و هرچقدر هم آن را نگه داریم، اوضاع بهتر نمی‌شود و آثار بیشتری پشت صف اکران تلنبار می‌شود. پس باید کاری می‌کردیم که فیلم زودتر اکران شود، چون بالاخره «پوست» اثری هنری و آرتیسیتی است و تلاش می‌کنیم آن را در این روزها اکران کنیم، چون حس می‌کنیم زمان خوبی است و معلوم نیست در آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد، ما می‌خواهیم فیلم‌مان زنده بماند.
آنا: «پوست» در اکران جشنواره فجر دو سال پیش، با استقبال خوبی مواجه شد. فکر می‌کنید در اکران عمومی هم چنین شرایطی را تجربه می‌کند؟
ارک: این مسئله به عوامل زیادی بستگی دارد و خیلی امیدوارم که فیلم به خاطر فضایی که دارد در اکران دیده شود. اگرچه از این منظر که فیلم به زبان آذری است، ممکن است مخاطب سخت با آن ارتباط برقرار کند، ولی به هرحال به نتیجه کار امیدواریم و به جز امیدوار بودن هم کاری نمی‌توانیم انجام دهیم.
آنا: اکثر کسانی که در جشنواره فیلم فجر حاضر می‌شوند، مخاطبان خاص سینما هستند و «پوست» توانست آنها را راضی کند. فکر می‌کنید این اثر در مواجهه با مخاطب عام که به این فضاها عادت ندارد چه چالش‌هایی خواهد داشت؟
ارک: این یک مسئله چالش‌برانگیز است. داستان «پوست» شبیه به قصه‌هایی است که مخاطب به صورت شفاهی با آنها آشناست و ممکن است آنها را شنیده باشد؛ بنابراین امکان دیده‌شدن را دارد. از طرف دیگر، مخاطبی که بخواهد در یک فیلم ترسیدن و قضاوت کردن تجربه کند، با این فیلم ارتباط برقرار می‌کند. اما درمجموع تلاش خوبی برای اضافه کردن یک ذائقه جدید به سینمای ایران است.
آنا: چنین تجربه‌ای خیلی موفق نبوده و فیلم‌های ترسناک قبلی چندان اقبالی نداشتند.
ارک: احتمال دارد که چون مخاطب به فضای عصبی در ژانر اجتماعی، عادت کرده با «پوست» ارتباط برقرار نکند. اما ما باید این کار را انجام دهیم و ببینیم مخاطب با آن چطور ارتباط برقرار می‌کند. من به نتیجه این اتفاق امیدوارم، اگرچه می‌دانم که مردم را نمی‌توان پیش‌بینی کرد، فیلم‌های خیلی بزرگی هم ساخته شدند که خیلی‌ها به فروش آنها امیدوار بودند ولی در نهایت اکران ناموفقی داشتند.
آنا: رقم فروش فیلم و عددی که در گیشه به آن می‌رسید چقدر برایتان مهم است؟
ارک: رقم فروش تا آنجایی برایم مهم است که هزینه کسانی که در فیلم ما سرمایه‌گذاری کردند، برگردد. خیلی دوست دارم این اتفاق بیافتد و حداقل در این شرایط سرمایه آنها برگردد، ولی هرچقدر پرفروش‌تر باشد قطعا خوشحال‌تر می‌شوم چون آن زمان حس می‌کنم می‌توان روی ذائقه هنری جدید و استقبال مردم از یک ژانر نو حساب کرد اما اینکه دقیقا بگویم می‌خواهم این فیلم n ریال بفروشد، نه نمی‌توانم آن‌طور پیش‌بینی کنم. نقل قول معروفی در سینما هست می‌گوید نسبت به تشخیص‌تان از میزان فروش فیلم در اکران، برای تولید آن هزینه کنید. یعنی اگر می‌دانید فیلم تان قرار است ۲ میلیارد فروش داشته باشد، یک میلیارد برای آن هزینه کنید نه بیشتر. چون باید در سینما باقی بمانید. این یک اصل است و آدم باید همیشه آن را تنظیم کند تا در نهایت به چیزی که می‌خواهد برسد.
آنا: در سال‌های اخیر، سریال‌های کمدی و بعضا اجتماعی پرفروش بودند، فیلم «پوست» اما فضای جدیدی دارد که برای مخاطب فیلم‌بین ناآشناست، تماشاگر چطور باید با کار شما ارتباط بگیرد وقتی با آن فضا غریبه است؟
ارک: این مسئله نه برای ما که برای سینمای ایران چالش بزرگی محسوب می‌شود. مخاطب با این آثار ناآشناست چون خیلی سخت پیش می‌آید که در سینما این مدل آثار به اکران عمومی برسند، ما نیز با جلسات متعددی که داشتیم توانستیم این اتفاق را رقم بزنیم. اما اگر این اتفاق رخ دهد و پوست با اقبال عمومی مواجه شود، سینما برای اینکه ژانر جدیدی را در میان ژانرهای موفق ببیند، قدمی برمی‌دارد. اگر این اتفاق بیفتد و سینماداران و سینماگران هم کمک کنند، خیلی اتفاق خوبی است که به کل ساختار سینما فضای دیگری را اضافه کنیم. مثلا در سال‌های گذشته، کسی مثل عباس کیارستمی، فیلم‌های خیلی خوبی می‌ساخت که اصلا اکران نمی‌شد. آثار او در کشورهای دیگر اکران موفقی داشت، ولی در ایران اینطور نبود و این ذائقه از مردم دریغ شد.
بیشتر بخوانید:
چشم امید گیشه به اکران بعد از ماه صفر
تنوع ژانر به سینما جان می‌دهد؟
آنا: در طول این سال‌ها سعی شده با راه‌اندازی سینمای هنر و تجربه این فضا را برای فیلم‌های هنری و خاص به وجود بیاورند، فکر می‌کنید این حرکت چقدر جواب داد؟
ارک: متاسفانه سینمای هنر و تجربه اصلا جریان موفقی نشد. اکران‌های آن به طور دائم قطع و وصل شد، سالن‌های کمی به فیلم‌هایش اختصاص دادند و نتوانست آن اتفاقی که می‌خواست را ایجاد کند. البته هنر و تجربه هنوز جا دارد برای اینکه به عنوان یک اکران عمومی در بین مخاطبان سینما تلقی شود. به نظرم همه باید برای ایجاد ذائقه‌های جدید در سینمای ایران تلاش کنند. ما همیشه به این خاطر که به چیزهای ثابت عادت کردیم، پتانسیل‌های مهمی را از دست می‌دهیم.
آنا: به نظر شما بزرگترین گره در این رابطه چیست و چه چیزی نمی‌گذارد که ذائقه جدید به وجود بیاید؟
ارک: مسائل مختلفی در این میان وجود دارد. مثلا پخش کنندگان فیلم‌ها که تکلیف‌شان مشخص است، آنها می‌گویند فلان سبک فیلم‌سازی همیشه می‌فروشد، پس همیشه این مدل آثار را پخش می‌کنیم. اما در این میان منی که با یک ذائقه متفاوت فیلم می‌سازم و مردمی که حق دارند فیلم جدید ببینند در این میان دخالتی نداریم و این واسطه‌ها هستند که با برچسب «می‌فروشد» یا «نمی‌فروشد» فیلم‌ها را در سینماهای معمولی یا هنر و تجربه اکران می‌کنند. این خیلی اتفاق نادری است که فیلمی هنری مثل «پوست» به اکران عمومی و سراسری دربیاید، چون معمولا فیلم‌هایی سوپراستارها در آن حضور دارند اکران می‌شوند. ولی برای اولین بار این اتفاق افتاده و اگر یک جریان عمومی در حمایت از آن شکل بگیرد، شاید ذائقه‌ای جدید به سینمای ایران اضافه کنیم.
انتهای پیام/۴۱۷۳/
انتهای پیام/
