آنا گزارش می‌دهد؛
چه مؤلفه‌هایی به اجرای بهتر «طرح الف و ب» کمک می‌کند؟
«طرح الف و ب» دانشگاه آزاد اسلامی و شیوه‌نامه ابلاغی در حالی در واحدهای این دانشگاه اجرا می‌شود که استادان و اعضای هیئت علمی با صحه‌گذاری بر مزایای طرح، آن را دارای معایب و کاستی‌هایی می‌دانند که باید در ابتدای راه رفع و زیرساخت‌های لازم ایجاد و یا تقویت شوند.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ بهمن ۹۹ محمدمهدی فداکار معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی از تصویب افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی این دانشگاه مطابق شیوه‌نامه (مدل الف) در جلسه هیئت امنای مرکزی دانشگاه خبر داد و با تشریح مصوبه‌ای مبنی بر «طرح نظام پرداخت اعضای هیئت علمی نوع الف و ب» اظهار کرد که اعضای هیئت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با پیشنهاد دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه مبنی بر افزایش حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه (مدل الف) مبتنی‌بر شیوه‌نامه پیشنهادی موافقت کردند.
توضیحات بیشتر درباره افزایش ۵۵ درصدی حق مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مطابق شیوه‌نامه الف و ب را اینجا بخوانید.
دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم اسفند ۹۹ در بخشنامه‌ای جزئیات نحوه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب) را اعلام کرد. جزئیات نحوه همکاری اعضای هیئت علمی در طرح را اینجا بخوانید.
سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی درباره بخشنامه نحوه همکاری اساتید با دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد که بر اساس این بخشنامه استادان اختیار کامل دارند تا نحوه همکاری خود را با دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرده و به آنان اجازه فعالیت‌های برون‌دانشگاهی داده شده تا درآمد بیشتری کسب کنند و حتی می‌توانند از طریق برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت کسب درآمد داشته باشند.
احمد حیدری بیان کرد که ۹۰ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گروه الف بخشنامه همکاری اعضای هیئت علمی قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:
اعضای هیئت علمی درباره مزایا و معایب «طرح الف و ب» چه می‌گویند؟
پیدا و پنهان «طرح الف و ب» اعضای هیئت علمی
در این راستا تعدادی از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای مختلف دانشگاهی از مزایا و معایب اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی سخن گفته‌اند که در گزارش زیر می‌خوانیم.
ارتباط بیشتر میان صنعت و دانشگاه با اجرای طرح الف و ب
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن درباره اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی می‌گوید: «این طرح فرصتی برای شناسایی و استفاده از ظرفیت‌هاست و از ایستایی و رکود علمی جلوگیری می‌کند و در راستای استفاده بهتر و بهینه از استادان که سرمایه‌های اصلی دانشگاه هستند، تصویب شده و فرصت مغتنمی برای شناسایی بیشتر ظرفیت‌هاست.»
حجت‌الاسلام محمدحسین احمدزاده فرد معتقد است:«طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی فرصتی برای استفاده بهتر از ظرفیت‌ها به‌منظور حل مشکلات دانشگاه است و ارتباط بیشتر میان صنعت و دانشگاه، رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز رشد و واحدهای فناور و جلوگیری از ایستایی و رکود علمی و ارتقای رتبه دانشگاه آزاد اسلامی از مزایای این طرح است.»
وی می‌افزاید: «طرح الف و ب می‌تواند به پیشرفت علمی و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها برای توسعه کشور و تجاری‌سازی علوم کمک کند و از طرفی با عملی شدن این طرح، وضعیت پرداختی استادان تا حدودی بهتر شده و زمینه برای همسان‌سازی با دانشگاه‌های دولتی فراهم می‌شود.»
افزایش تولید علم و ارتقای دانش فنی استادان
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی هم درباره اجرای طرح رتبه‌بندی استادان در دانشگاه آزاد اسلامی بیان می‌کند: «اجرای طرح الف و ب به استادان علاقه‌مند به حضور در دانشگاه کمک می‌کند تا با ایجاد واحدهای فناور تولید علم افزایش یافته و دانش فنی خود را ارتقا دهند.»
احمدزاده فرد: طرح الف و ب یا گروه‌بندی استادان فرصتی برای شناسایی و استفاده از ظرفیت‌هاست و از ایستایی و رکود علمی جلوگیری می‌کند.هرمز فلاح می‌افزاید: «از فواید طرح الف و ب حضور مستمر استادان علاقه‌مند در دانشگاه و مشارکت در ایجاد واحدهای فناور است که این موضوع به تولید علم و ارتقای دانش فنی دانشگاه و در مجموع رشد علمی کشور کمک می‌کند.»
وی مطرح می‌کند: «از دیگر فواید اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، کمک به حل چالش‌های کشور با فعالیت مستمر علمی و پژوهشی، ایجاد هسته‌های اتاق فکر، راهنمایی بهینه دانشجویان تحصیلات تکمیلی با حضور مداوم استاد در دانشگاه، کمک به کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای و انجام امور محوله درخور برای استادان در راستای کمک به دانشگاه است.»
عنوان محترمانه‌تری برای طرح انتخاب می‌شد
دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد هم درباره اجرای طرح گروه‌بندی استادان می‌گوید: «لزوم تمایز میان اعضای هیئت علمی امری معقول، منطقی و قابل توجه است و نکته اساسی این طرح، اختیاری بودن آن است و تمایز میان اعضای هیئت‌علمی که در دانشگاه محل خدمت خود حضور پیدا می‌کنند با کسانی که فرصت حضور فیزیکی در طول ترم را ندارند، امری معقول، منطقی و قابل‌توجه است.»
علی فتح‌اللهی مطرح می‌کند: «دسته‌بندی با عنوان (الف و ب) نام‌گذاری مطلوبی نیست؛ چه‌بسا تقسیم این دو گروه به‌صورت (آموزشی و آموزشی/پژوهشی) یا (آموزشیار استادیار/ پژوهشیار استادیار) عنوان محترمانه‌تری می‌بود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد در تشریح مزایا و فواید طرح الف و ب اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه آزاد اسلامی تأکید می‌کند: «مزیت این طرح یعنی لزوم حضور اعضای هیئت علمی در زمان‌بندی مقرر در محیط دانشگاه و ارتقای علمی و پژوهشی اعضای هیئت علمی است، بدون شک این حضور موظف در ایجاد رقابت سالم درزمینهٔ دستاوردهای پژوهشی و حضور در عرصه حل مشکلات دانشجویان و دانشگاه و ایجاد فرصت مطلوب برای شرکت در نشست‌های حضوری دانش‌افزایی فرهنگی، علمی و پژوهشی از طریق برگزاری جلسات و مشارکت در اجرای کارگاه‌های موردنیاز اعضای هیئت مؤثر و مفید است.»
وی درباره ایرادات طرح الف و ب به آنا می‌گوید: «با توجه به نوپا بودن اجرای این طرح در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در مقایسه با دانشگاه‌های دولتی و وزارت بهداشت ممکن است دارای نواقص و ایراداتی باشد، به‌عنوان‌مثال زمان حضور استادان در دانشگاه باید به پاسخگویی به دانشجویان و حل و رفع مشکلات علمی دانشجویان و آمادگی استادان برای ارائه تدریس موفق و مطالعه دروس اختصاص یابد، به نظر می‌رسد که تکلیف موظف راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری زائد و سنگین به نظر آید و شایسته است که سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی مانند سایر مراکز علمی دولتی حضور استادان را فقط به فعالیت فرهنگی و پژوهشی و دانشجوپروری اختصاص دهد و از تکلیف الزامی راهنمایی و مشاوره یا تدریس بیشتر آنان صرف‌نظر کند.»
انتخاب نوع الف یا ب توسط استادان از محسنات طرح گروه‌بندی است
عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد هم درباره مزایای اجرای طرح الف و ب در دانشگاه آزاد اسلامی اظهار می‌کند: «یکی از مزایای این طرح انتخاب نحوه همکاری توسط استاد در صورت داشتن شرایط لازم است، یعنی خود استاد اگر شرایطش را داشته باشد، تعیین می‌کند که هیئت‌علمی نوع الف یا نوع ب باشد که این مؤلفه یکی از مزایا و محسنات این طرح است، به عبارتی استادی که بیرون دانشگاه مشغول به کار دیگری است، می‌تواند نوع ب را انتخاب کند که بتواند به کارهای خارج از دانشگاهش هم برسد و چه‌بسا که درآمدهای خوب یا موفقیت‌های دیگری را در آن زمینه داشته باشد.»
مصطفی رجایی‌پور می‌افزاید: «مزیت دیگر طرح الف و ب این است که اگر درآمدهای غیرشهریه‌ای توسط عضو هیئت علمی برای دانشگاه تحصیل شود، اولاً یک درآمد مکمل برای عضو هیئت علمی در نظر گرفته‌شده که قسمتی از آن درآمد متناسب با میزان درآمدزایی به عضو هیئت‌علمی داده می‌شود و دوم اینکه با نظر رئیس واحد دانشگاهی یا نظر و تأیید رئیس استان، ظاهراً تمام یا بخشی از موظفی غیر تدریس استاد می‌تواند به این کار اختصاص پیدا کند که باز یک امتیاز جالب و لازم است.»
بیشتر بخوانید:
طرح «الف» و «ب» اعضای هیئت علمی چه مزایایی دارد؟
۵ نکته برای اجرای مؤثرتر طرح الف و ب
مروری بر «طرح الف و ب اعضای هیئت علمی»
جزئیات سازوکار همکاری هیئت علمی دانشگاه آزاد
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه می‌دهد: «مزیت دیگر، کسر موظفی تدریس استادان تا ۵۰ درصد برای طرح‌های برون‌دانشگاهی است، این مؤلفه مناسب هم از تلف شدن وقت استاد جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود استاد به کار علمی و پژوهشی بپردازد و خودش را از نظر علمی ارتقا دهد و هم در ارتقای دانشگاه و جامعه ایفای نقش کند.»
رجایی‌پور اظهار می‌کند: «موردی دیگر که جزء مزایای طرح الف و ب محسوب می‌شود، این است که اگر ساعات موظف تدریس هیئت علمی به هر دلیلی تکمیل نشد، حداقل ۶ مورد جایگزین در نظر گرفته‌شده، طرح تعاون یکی از طرح‌های بسیار ارزشمند است؛ چراکه در واحدهای کوچک واقعاً مشکل داریم، خیلی از واحدهای دانشگاهی دانشجو به‌اندازه کافی ندارند؛ اما هیئت علمی‌هایی دارند که حقوق خود را درست دریافت نمی‌کردند؛ بنابراین با طرح تعاون بسیاری از مشکلات آنان حل می‌شود.»
عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد درباره مزیت و فایده دیگر طرح الف و ب می‌گوید: «تمام اعضای هیئت علمی تمام‌وقت برای تراز هیئت علمی، تمام‌وقت محسوب می‌شوند. قبلاً اعضای هیئت علمی نیمه‌وقت داشتیم که با اجرای طرح الف و ب بسیاری از اعضای هیئت علمی نیمه‌وقت حذف و همه به اعضای هیئت علمی تمام‌وقت تبدیل می‌شوند که آثار مثبتی برای عضو هیئت علمی دارد.»
وی خاطرنشان می‌سازد: «فایده بعدی؛ کسی که سه سال متوالی موفق به ترفیع نشود، او باید به هیئت‌علمی نوع ب تبدیل شود؛ در دانشگاه‌های جهان، اکثر قریب به‌اتفاق دانشگاه‌ها روال‌شان این است که اگر کسی مبتلا به رکود علمی شود، گاهی اوقات این استاد را اخراج می‌کنند یا اینکه کرسی درس استادی‌اش از او گرفته می‌شود. یک هیئت علمی وقتی هیئت علمی است که یکسره مشغول پژوهش و کار علمی و تحقیقاتی باشد و طبیعتاً استادی که سه سال متوالی نتواند، ترفیع بگیرد، معلوم می‌شود که بهایی به مباحث پژوهشی نمی‌دهد و شأن یک استاد دانشگاه آزاد اسلامی را در کشور اسلامی ایران ندارد.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد درباره مزیت و فایده دهم ذکر می‌کند که «نظارت بر انجام تعهدات عضو هیئت علمی به ترتیب توسط مدیر گروه، رئیس دانشکده و معاون آموزشی واحد دانشگاهی است. گاهی اوقات استادانی داریم که متأسفانه وظایفشان را انجام نمی‌دهند و مدیر گروه نمی‌تواند کار چندانی در این زمینه انجام دهد و همه مماشات می‌کنند؛ اما بخشنامه طرح الف و ب، مدیر گروه، رئیس دانشکده و معاون آموزشی را موظف به نظارت و گزارش می‌کند و طبیعی است اگر استادی وظایفش را انجام نداد باید برخورد لازم با او صورت بگیرد.»
استعدادیابی و بهره‌وری از اعضای هیئت علمی
عضو هیئت علمی گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد درباره اجرای طرح الف و ب به خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا می‌گوید: «بسیاری از اعضای هیئت علمی همکاری‌های ارزنده‌ای با دانشگاه دارند که اثرگذاری آنان با اجرای صحیح بخشنامه طرح الف و ب شناسایی و تکریم می‌شود.»
پژمان فاضلی اظهار می‌کند: «این طرح به‌منظور استفاده بهتر از ظرفیت اکثریت اعضای هیئت علمی دانشگاه تعریف شده است تا زمینه مناسب‌تری برای استعدادیابی و بهره‌وری آنان فراهم شود.»
تقاعدی: منابع مالی برای اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به اندازه کافی وجود ندارد که باید تدابیری در این‌باره اندیشیده شود.وی بیان می‌کند: «بسیاری از اعضای هیئت علمی همکاری‌های ارزنده‌ای با دانشگاه آزاد اسلامی انجام می‌دهند و برای رفع موانع دانشگاه گام برمی‌دارند، در حالی که تا قبل از ابلاغ این بخشنامه، اثرگذاری این دسته از اعضای هیئت علمی دیده نمی‌شد و با وجود این بخشنامه به‌خوبی می‌توان آنان را شناسایی و تکریم کرد.»
عضو هیئت علمی گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد مطرح می‌کند: «طرح‌های مشابه بخشنامه طرح الف و ب در سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی زیر نظر وزارتخانه‌های متبوع تعریف شده است که نشان‌دهنده ضرورت وجود این طرح در دانشگاه آزاد اسلامی است، به عنوان مثال بخشنامه مربوط به اعضای هیئت علمی عادی و ویژه، طرحی بود که در دانشگاه‌ها با نظر وزارت علوم در سال جاری پیاده‌سازی شد و رویکرد این طرح مشابه بخشنامه نحوه همکاری الف و ب در دانشگاه آزاد است.»
اجرای موفق «طرح الف و ب» نیازمند منابع مالی کافی است
رئیس کارگزینی هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان هم در این باره به خبرنگار آنا می‌گوید: «منابع مالی برای اجرای طرح الف و ب اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به اندازه کافی وجود ندارد که باید تدابیری در این‌باره اندیشیده شود.»
سیدروح‌الله تقاعدی درباره اجرای طرح الف و ب استادان دانشگاه آزاد اسلامی و مزایا و فواید آن اظهار می‌کند: «با توجه به اینکه اختلاف حقوق میان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه دولتی بسیار زیاد شده بود در راستای کاهش این اختلاف، طرح موسوم به الف و ب اجرا می‌شود.»
وی می‌افزاید: «در قبال حضور پررنگ‌تر استادان در دانشگاه حق مرتبه علمی آنان ۵۵ درصد افزایش یافت؛ البته در صورتی که استادان مایل به حضور نباشند به اندازه ۴۵ درصد کاهش حقوق دارند. با این طرح افزایش اختلاف حقوق در دانشگاه آزاد اسلامی و دولتی کمتر شده اما باید در نظر داشت که هنوز این اختلاف وجود دارد و از چند منظر این طرح قابل نقد و بررسی است.»
رئیس کارگزینی هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان مطرح می‌کند: «نخست؛ منابع مالی در دانشگاه آزاد اسلامی برای اجرای این طرح به اندازه کافی وجود ندارد که باید تدابیری اندیشیده شود، دوم اینکه با این افزایش همچنان اختلاف حقوق بین دانشگاه آزاد و دولتی کماکان وجود دارد و بیش از ۵۰ درصد است، سوم اینکه در قبال این افزایش بحث‌های درآمدزایی و امور پژوهشی مطرح شده که اجرای آن با مشکلاتی همراه است.»
تقاعدی می‌گوید: «از لحاظ موظفی استادان هم اختلاف چشمگیری همچنان وجود دارد به این معنی که موظفی تدریس استادان دانشگاه آزاد به مراتب بیشتر از دانشگاه دولتی است، اجرای طرح الف و ب در راستای کاهش دغدغه استادان بوده اما عملاً برای بعضی از استادان مشکلات جدیدی را ایجاد کرده است.»
بیشتر بخوانید:
انجام مأموریت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی با ظرفیت اعضای هیئت علمی
بهره‌گیری از دانش کاربردی در صنعت با اجرای «طرح الف و ب»
نظام‌مندی فعالیت استادان در ساعت غیرموظفی تدریس
«طرح الف و ب» مقدمه‌ای بر حرکت بزرگ علمی
«طرح الف و ب» به‌خوبی تبیین و اطلاع‌رسانی نشد
به گزارش آنا، با ابلاغ بخشنامه جزئیات نحوه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب) در اسفند ۹۹ «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» از نیمسال دوم ۱۴۰۰-۱۳۹۹ اجرایی شده است. در این مقطع، انتخاب نحوه همکاری به شکل نوع (الف) در سامانه ساجد پس از تائید موافقت‌نامه و گردش کار، میسر شده و سایران، نوع ب خواهند بود.
بر اساس این شیوه‌نامه، هیئت‌علمی متقاضی نوع الف در شروع طرح در سامانه ساجد فرم درخواست را تکمیل می‌کند. ابتدای طرح، نحوه همکاری از اسفند ۱۳۹۹ تا تابستان ۱۴۰۰ تداوم می‌یابد. از تابستان ۱۴۰۰ به بعد، نحوه همکاری برای سال تحصیلی بعد، از ۱۵ تیر هر سال، فرآیند اداری آن آغاز و تا ۳۰ تیر تداوم می‌یابد و از اول شهریور به‌صورت سالانه اجرا می‌شود.
در این مدت، لازم است عملکرد عضو هیئت‌علمی در سال گذشته (از اول تیر سال تحصیلی قبل از آن تا اول تیر سال بعد ارزیابی) به‌منظور حق جذب، توسط هیئت علمی وارد و توسط استان محاسبه شود؛ البته تغییر وضعیت حق جذب در سال اول نیز در تابستان مشابه سال‌های آتی خواهد بود و از اول شهریور ۱۴۰۰ اجرا می‌شود.
مدیران اجرایی سازمان مرکزی، استانها و واحدهای دانشگاهی به شکل ۴۴ ساعته، نیازی به انتخاب نحوه همکاری ندارند و الزاماً نوع الف خواهند بود.
بر اساس این شیوه‌نامه و ازآنجایی‌که برنامه‌ها یک ساله تنظیم می‌شود، بازگشت عضو هیئت‌علمی نوع ب به الف و بر عکس در فاصله دو نیمسال در موارد خاص مورد تقاضای واحد و استان، فقط در صورت تائید امور هیئت علمی سازمان و آن هم قبل از پایان نیمسال میسر است.
انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
توسط متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان؛
