هرج‌ومرج در فرودگاه کابل، ناتو را از همراهی با آمریکا پشیمان کرد/ اروپا در سودای استقلال نظامی از کاخ سفید

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، وقتی نیروهای مسلح ایالات‌متحده آمریکا در اقدامی شک‌برانگیز خیلی شتاب‌زده دست به تخلیه بزرگ‌ترین پایگاه‌های خود در افغانستان زدند و نیروهای هم‌پیمان خود در کابل را به حال خود رها کردند، وقتی‌که کارشناسان امنیتی و حتی برخی مقامات اروپایی در خصوص عواقب عقب‌نشینی شتاب‌زده از افغانستان به واشنگتن هشدار دادند و پاسخ مثبتی نشنیدند، و وقتی گروه طالبان ولایات افغانستان را یکی پس از دیگری فتح می‌کرد و کاخ سفید توجهی به تحولات سیاسی و نظامی در منطقه نداشت دیگر جای هیچ شکی برای هم‌پیمانان آمریکا ازجمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا و اعضای سازمان پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) باقی نماند که اعتماد کردن به حمایت نظامی آمریکا حتی در قالب ناتو هم جایز نیست و زمان آن فرا رسیده است که اروپا مسیرش را از آمریکا جدا کرده و استقلال نظامی داشته باشد.

البته مبحث خودمختاری استراتژیک اروپا از آمریکا و داشتن ارتشی مستقل با مأموریتی مستقل از نیروهای مسلح ایالات‌متحده و ناتو از مدت‌ها پیش نقل محفل سیاستمداران دوراندیش اروپایی بود اما ماجرای افغانستان آب پاکی را بر دست همه ریخت و همه اعضای اتحادیه اروپا حتی انگلیس که از این اتحادیه خارج‌شده هم متوجه شدند که ایالات‌متحده فقط منافع خود را در نظر دارد و هر زمان که ببیند منافعش تأمین نمی‌شود هر هم‌پیمانی را رها خواهد کرد.

سیاستمدارانی که از سال ۲۰۰۱ در پی سقوط دولت طالبان و اشغال افغانستان توسط آمریکا در کابل به قدرت رسیده بودند ۲۰ سال به غرب و مخصوصاً به آمریکا خدمت کردند اما واشنگتن آن‌ها را تنها گذاشت تا در مدت ۱۱ روز همه داشته‌ها را به طالبان واگذار کنند بدون اینکه هم‌پیمان آمریکایی واکنش مؤثری نشان بدهد.

عبور از آمریکا دستور کار نیروهای مسلح کشورهای اروپایی عضو ناتو

اروپا با این عملکرد آمریکا مخالف بود زیرا که تبعات بی‌ثباتی در افغانستان می‌توانست گریبان کشورهای قاره سبز را دست‌کم از بابت هجوم سیل پناهندگان بگیرد اما مگر مقامات خودرأی و مغرور از قدرت واشنگتن به خواسته‌های اروپایی‌ها اعتنا می‌کردند؟ درواقع اروپا به این نتیجه رسیده است که تنها مسیر درست این است که باید از بابت نظامی راه خود را از آمریکا جدا کند.

ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو به‌صورت غیرمستقیم گفته است که اروپا باید نیروهای مستقل خود را برای محافظت از شهروندانش داشته باشد

در همین راستا جوسپ بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتقاد از سیاست آمریکا در افغانستان تأکید کرد که سقوط کابل به دست طالبان و تخلیه شتاب‌زده نیروها نشان داد که اروپا باید ظرفیت نظامی خود را مستقل از ایالات‌متحده ایجاد کند.

بر اساس تصمیم جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا نیروهای این کشور باید تا ۳۱ آگوست نهم شهریور به‌طور کامل خاک افغانستان را ترک کنند. یعنی حتی نیروهایی که در فرودگاه کابل هستند هم باید تا یک هفته دیگر به کشورشان بازگردند. این در حالی است که هنوز تخلیه شهروندان خارجی و افغان‌هایی که در خدمت نهادها و افراد غربی بوده‌اند ونیز بسیاری از مقاماتی افغانستانی از فرودگاه کابل به اتمام نرسیده است و احتمالاً تا نهم شهریور هم تمام نخواهد شد. تعدادی از متحدان آمریکا ازجمله بوریس جانسون از واشنگتن خواسته‌اند عملیات خروج نیروهایش از افغانستان را به تأخیر بیندازد. بایدن هنوز تصمیم خود در این زمینه را اعلام نکرده است. از طرفی مشخص نیست که طالبان با تمدید ضرب‎‌الاجل خروج موافقت کنند.

در این میان ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو روز جمعه تأیید کرد بدون نقش محافظتی ۶ هزار سرباز آمریکایی اعزامی در فرودگاه ممکن بود عملیات تخلیه نیروها از سوی متحدان اروپایی متوقف شود. گفته استولتنبرگ به این معنی است که اگر این ۶ هزار سرباز آمریکایی بر اساس یک تصمیم عجولانه دیگر مقامات ارشد آمریکایی فرودگاه کابل را به حال خود رها کنند تکلیف افرادی که قصد خروج از فرودگاه را دارند چه خواهد بود؟ استولتنبرگ به‌صورت غیرمستقیم گفته است که اروپا باید نیروهای مستقل خود را برای محافظت از شهروندانش داشته باشد زیرا وابستگی به ارتش آمریکا زیان‌بار خواهد بود.

اما بورل که به‌شدت از رفتار آمریکا نسبت به هم‌پیمانانش عصبانی بود تصریح کرد: بعضی از کشورها از خود درباره آمریکا به‌عنوان یک کشور متحد سؤال می‌کنند زیرا جو بایدن گفته است نمی‌خواهد به خاطر آن‌ها در جنگ دیگر کشورها شرکت کند. اروپایی‌ها گزینه دیگری ندارند. ما باید خود را برای رویارویی با جهان- همان‌طوری که هست- و نه جهانی که در رؤیاها داریم، آماده و مهیا کنیم.

بیشتر بخوانید:

ناتو درباره افغانستان نشست فوری برگزار می‌کند

انتقاد دوباره ترامپ از آلمان به دلیل عدم پرداخت هزینه مصوب ناتو

فرانسه یکی از حامیان سرسخت استقلال نظامی اتحادیه اروپا از آمریکا است. آذرماه سال ۱۳۹۹ بود که فرانسه به‌عنوان دومین قدرت اقتصادی قاره سبز، اعلام کرد که برای بی‌نیازی به فناوری‌های آمریکایی در ساخت تجهیزات نظامی تلاش می‌کند و عزم خود را برای استقلال نظامی اتحادیه اروپا نیز جزم کرده است.

البته در اسفندماه سال ۱۳۹۸ در همین راستای خودکفایی نظامی اروپا، آلمان و فرانسه یک توافق‌نامه ۱۵۰میلیون یورویی برای ساخت جت جنگنده نسل جدید در چارچوب تقویت نظامی اروپا امضا و اعلام کردند که خود را برای برنامه ساخت یک پهپاد اروپایی و نیز دیگر طرح‌های دفاعی و اقتصادی مشترک اروپا متعهد می‌دانند.

در آن زمان فلورانس پارلی وزیر دفاع فرانسه گفت:"این اقدام نشان‌دهنده اراده و آرزوی ما برای دفاع از اروپا بوده و ما را قادر می‌سازد تا در نیمه دوم قرن بیست و یکم با تهدیدها و چالش‌ها به صورت مستقل روبرو شویم."

البته برخی مقامات در اروپا ازجمله در آلمان با بدبینی به اصرار فرانسه در خصوص استقلال نظامی اروپا نگاه می‌کردند. در واکنش به این بدبینی‌ها امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه خواستار استقلال اروپا از آمریکا شد و گفت:"آمریکا تنها زمانی به ما اروپایی‌ها به‌عنوان متحد احترام می‌گذارد که خودمان، خود را جدی بگیریم و درزمینهٔ دفاعی به استقلال برسیم."

رئیس‌جمهوری فرانسه پیش از آن نیز بارها بر ضرورت تشکیل ارتش مستقل اروپایی تأکید کرده بود. این ایده ماکرون با استقبال ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه مواجه شد.

با توجه به یکجانبه‌گرایی آمریکا به نظر می‌‎رسد تنها راه برای گریز از سلطه آمریکا ایجاد یک ارتش اروپایی است که در آینده باید جای ناتو را بگیرد

می‌توان گفت که از زمان همه‌پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ ، اتحادیه اروپا خواهان همکاری مشترک درزمینهٔ سیاست‌های دفاعی بود. در همین راستا تا انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپا در ماه مه ۲۰۱۹ ، کشورهای عضو فعالیت‌هایی نیز داشتند و سیاست دفاعی مشترک دائمی با نام «پسکو» را نیز در دستور کار قرار دادند.

کار به صورت جدی دنبال می‌شد تا جائیکه وزرای دفاع و امور خارجه اتحادیه اروپا در نشستی دوروزه در اواخر پائیز سال ۱۳۹۹ درباره چگونگی تبدیل کردن اتحادیه اروپا به یک قدرت نظامی مستقل با یکدیگر گفت‌وگو کردند.

ماکرون که از هنگام رسیدن به کرسی ریاست جمهوری فرانسه بر ایجاد یک ارتش مشترک نظامی تأکید می‌ورزیده، بارها به صراحت گفته است که اروپا باید اتکایش را به امریکا کاهش دهد.

به گفته رئیس‌جمهور فرانسه، اروپا باید بتواند از خود در برابر قدرت‌های نظامی جهانی مانند چین، روسیه و حتی امریکا دفاع کند.

ناتو دیگر یک نیروی متحد و یک‌صدا در خدمت همه اعضا نیست

به همین دلیل است که ماکرون خواهان ایجاد یک نیروی نظامی از ۹ کشور اروپایی، خارج از ساختار ناتو است تا آن‌ها توانایی مبارزه فوری با بحران‌ها و رویدادهای طبیعی را داشته باشند ومعطل دستورات یا تصمیمات عضو ارشد ناتو یعنی آمریکا نمانند.

تحولات اخیر در افغانستان مخصوص فرودگاه کابل باعث شد که شارل میشل رئیس شورای اروپا و میزبان اجلاس‌های سران اتحادیه اروپا در توئیتی بنویسد: "اوضاع افغانستان روایت موفقیت‌آمیزی برای جامعه بین‌المللی نبود. ما اکنون این موضوع را بررسی می‌کنیم که اتحادیه اروپا چگونه می‌تواند از نفوذ خود در روابط بین‌المللی برای دفاع از منافعش استفاده کند. خودمختاری راهبردی اتحادیه اروپا همچنان در اولویت برنامه‌های ما قرار دارد."

بیشتر بخوانید:

آمریکا برای تأمین منافع خود نزدیک‌ترین متحدانش را هم رها می‌کند

شکست نیروهای تحت آموزش آمریکا در افغانستان تحلیلگران را شگفت‌زده کرد

پیداست که ناتو از این عزم جزم اتحادیه اروپا برای تشکیل ارتش اروپایی مطلع شده است و می‌داند که این موضوع به نابودی ناتو خواهد انجامید به همین دلیل است که به‌صورت جدی برای بقای خود می‌جنگد. شکاف‌هایی عمیق و جدی در درون این سازمان به وجود آمده و دیگر آن اتحاد، انسجام، نظم، رهبری و هم‌صدایی دیرینه‌ای که تاکنون از آن سراغ داشتیم، وجود ندارد.

با توجه به یکجانبه‌گرایی آمریکا به نظر می‌‎رسد تنها راه برای گریز از سلطه آمریکا ایجاد یک ارتش اروپایی است؛ ارتشی که در آینده باید جای ناتو را بگیرد، اروپا را از حمایت نظامی ایالات‌متحده، بی‌نیاز سازد و توان ایستادگی در برابر تهدیدات را داشته باشد.

به هر حال سال‌ها وابستگی به نیروهای مسلح آمریکا باعث شده که تشکیل ارتش مستقل اروپایی دشوار به نظر بیاید اما غیرممکن نیست. اروپا می‌تواند طرح یک پیمان جدید نظامی بین کشورهای این قاره بدون مشارکت آمریکا را در دستور کار قرار دهد.

به اعتقاد کارشناسان نظامی- امنیتی اگر ارتش اروپایی شکل بگیرد، دنیا شاهد یک نظام سه قطبی شامل امریکا و متحدانش ازجمله اسراییل و چند رژیم عربی، کشورهای اروپایی، و ائتلافی بین روسیه، چین و ایران خواهد بود.

انتهای پیام/۴۱۵۵/