در وضعیت خشکسالی، هندوانه در رتبه یک صادرات قرار دارد

به گزارش خبرنگار حوزه کشاورزی، صنعت تعاون گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، ایران درحالیکه در وضعیت خشکسالی به سر می‌برد، هندوانه بیشترین مقدار ارزآوری را در محصولات کشاورزی به خود اختصاص می‌دهد و نکته مهم‌تر آنکه بخشی از سود حاصل از صادرات هندوانه را نیز باید صرف وارادت گندم شود؛ گندمی که ضمن اینکه توانایی تولید آن را در کشور داریم آب کمتری نیز به نسبت هندوانه مصرف می‌کند.

اتاق بازرگانی در جدیدترین آمار خود برای صادرات محصولات کشاورزی اعلام کرد: در بین واردکنندگان کالاهای کشاورزی از ایران، عراق صدرنشین است. عراق در فصل نخست سال جاری، نزدیک به ۲۰۰ میلیون دلار محصولات کشاورزی از ایران وارد کرده و از این نظر صدرنشین است.

بر اساس آمارهای ارائه شده در این سه ماه، میزان واردات هندوانه عراق از ایران ۶۸ میلیون دلار بوده است. پس از آن گوجه فرنگی زراعی با ۵۰ میلیون، سیب با ۲۲ میلیون، گوجه گلخانه‌ای با ۱۷ میلیون و خربزه با ۱۶ میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار دارند. صادرات هندوانه ایران به عراق در طول این مدت بیش از ۲۶ درصد افزایش یافته است.

افغانستان دومین کشور واردکننده محصولات کشاورزی ایران در فصل نخست سال جاری بوده است. در این کشور گوجه فرنگی با بیش از ۱۵.۵ میلیون دلار اصلی‌ترین کالای وارداتی از ایران بوده و پس از آن سیب با ۱۳.۵ و سیب زمینی با ۹.۷ میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار داشته‌اند. در این مدت صادرات سیب ایران به افغانستان در قیاس با مدت مشابه سال قبل افزایشی حدودا ۱۳۰ درصدی را تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید:

چالش‌های اساسی کاهش قیمت مرغ و گوشت چگونه برطرف می‌شود؟

امارات متحده عربی سومین مقصد عمده کالاهای کشاورزی ایران به شمار می‌رود. این همسایه جنوبی در سه ماهه نخست ۱۴۰۰، از ایران حدودا ۳۰ میلیون دلار هندوانه وارد کرده است. پس از آن گوجه گلخانه‌ای با ۱۳ میلیون دلار، پسته با ۹ میلیون دلار و مغز پسته با هفت میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار دارند. صادرات مغز پسته ایران به امارات متحده عربی نسبت به سال قبل افزایشی حدودا ۷۳ درصدی را تجربه کرده است.

روسیه چهارمین خریدار عمده محصولات کشاورزی ایران به شمار می‌رو. این عضو اتحادیه اوراسیا نیز بیش از هر محصول دیگری از ایران هنوانه خریداری کرده و رقم آن به ۱۴ میلیون دلار رسیده است. پسته با پوست، سیب، فلفل و کیوی دیگر کالاهای کشاورزی پرطرفدار ایران در روسیه است. صادرات هندوانه ایران به این کشور شمالی، ۲۵۵ درصد رشد کرده است.

آمار گمرک ایران نیز از صادرات دو ماهه محصولات کشاورزی در سال ۱۴۰۰ نشان می دهد که هندوانه در جایگاه نخست صادرات این بخش قرار دارد و از صادرات پسته نیز سبقت گرفته است. در این مدت هندوانه با حدود ۸۸ میلیون دلار، ارزآورترین فراورده کشاورزی کشورمان بوده است.

همانطور که مشاهده می‌کنید هندوانه در محصولات کشاورزی ارز آورترین محصول است به طوریکه مجموع صادرات این محصول در چند ماه ابتدای سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲۶ میلیون دلار بوده است.

اگر قیمت دلار را ۲۴ هزار تومان در نظر بگیریم، هر کیلو هندوانه به تاجر خارجی ۵ هزار تومان، هر کیلو خربزه ۶ هزار تومان و هر کیلو سیب هم حدود ۷ هزار تومان فروخته شده است. این درحالی است که قیمت مصوب هندوانه ۴۵۰۰ تومان است و در بازار آزاد نیز نزدیک به ۳۵۰۰ تومان معامله می‌شود.

این مقدار ارزآوری برای کشور بسیار سومند است اما اگر هزینه فرصت این محصول را بررسی کنیم متوجه ضررهای بسیار زیادی که به کشور وارد می‌شود، خواهیم شد. برای تولید هر کیلو هندوانه حدود ۸۰۰ متر مکعب آب مصرف می شود. البته با استفاده از سیستم‌های نوین میزان مصرف آب برای تولید هندوانه به ۴۵۰۰ متر مکعب آب کاهش می‌یابد.

با توجه به اینکه در دو ماهه سال جاری ۴۰۲ میلیون و ۵۷۶ هزار و ۵۱۰ کیلو هندوانه به خارج صادر شده است، می توان نتیجه گرفت که تعداد ۱۰۰ میلیون و ۶۴۴ هزار و ۱۲۷ عدد هندوانه به خارج از کشور صادر شده است. اگر برای تولید هر هندوانه همان ۴۵۰۰ مترمکعب آب مصرف شده باشد می توان نتیجه گرفت که ۴۵۳ میلیارد مترمکعب آب مجازی ایران به خارج صادر کرده است. این در حالی است که کشور ایران در خشکسالی به سر می برد.

علت کاهش تولید گندم و وارادت این محصول چیست؟

یکی از مهمترین محصولات وارداتی کشور گندم است؛ گندم به دلیل سازگاری گسترده کشت با شرایط مختلف آب و هوایی، سهولت کشت، امکان نگهداری طولانی مدت، ارزش غذایی بالا و قابلیت مصرف در اشکال مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار است. همچنین، گندم از لحاظ داشتن پروتئین، کربوهیدرات ها، چربی، مواد معدنی و ویتامین ها نسبت به سایر اقلام خوراکی دارای ارزش غذایی بیشتری است. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و افزایش قیمت این کالا در بازار بین‌المللی اهمیت دستیابی به خودکفایی با این محصول استراتژیک، روز به روز افزایش بیشتری پیدا می‌کند. در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان، نان حاصله از گندم مهم‌ترین ماده غذایی روزانه مردم را تشکیل می‌دهد و نقش عمده‌ای در تأمین انرژی و پروتئین مورد نیاز بدن به عهده دارد.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس درباره واردات گندم بیان کرد: «دلایل متعددی از جمله کمبود بارش و نرخ تضمینی نامناسب موجب شده است تا میزان تولید گندم درکشور کاهش یابد و نیاز به واردات ۷ تا ۱۰ میلیون تن گندم وارداتی وجود داشته باشد».

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران درباره علت واردات گندم گفت: تا زمانی که یارانه ارزی برای واردات گندم و جو و سایر فرآورده‌های کشاورزی مصرف شود، مشکلات در بخش کشاورزی حل نخواهد شد و در واقع ارز ۴۲۰۰ تومانی این اجازه را نمی‌دهد. حال آنکه اگر ارزش ارز در داخل کشور واقعی شود، دیگر واردات گندم از روسیه توجیه پیدا نمی‌کند.

انتهای پیام/