تبادل اسرا برای دولت مستعفی هادی گزینه‌ای سیاسی در خدمت شرایط میدانی است

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، مسئله تبادل اسرا میان صنعا با متجاوزان در شکل ترکیبی مزدوران – حامیان، ازجمله مسائلی است که از همان ابتدا موردتوجه دولت نجات ملی در صنعا با هدایت انصارالله بوده است. به‌طوری‌که در طی مذاکرات دو یا چندجانبه با متجاوزان - مزدوران و حتی در گفتگوهای دوطرفه با نمایندگان سازمان ملل در امور یمن و حتی صلیب سرخ مبادله اسرا همواره موردتوجه و تأکید بوده است. اهمیت این موضوع برای صنعا آن‌چنان زیاد بوده که مذاکره‌کنندگان آن‌ها در ذیل شرایط مبادله تلاش کرده‌اند تمام ابعاد مسئله حتی دغدغه‌های طرف مقابل را نیز در نظر بگیرند. درواقع لحاظ کردن ابعاد انسانی دراین‌باره و ارجح دانستن آن به چالش‌ها و تهدیدهای سیاسی – نظامی در میدان‌های نبرد و درگیری، نمونه واقعی اهمیت این مسئله برای صنعا است. بااین‌حال طرف مقابل به نمایندگی از متجاوزان یعنی دولت مستعفی هادی همواره سعی کرده است به بهانه‌های مختلف دراین‌باره کارشکنی کند.

نکته جالب‌توجه درباره تصمیم و اقدام به مبادله اسرا از سوی دولت مستعفی هادی با اجازه و چراغ سبز ریاض این است که دولت مستعفی بنابر شرایط و با توجه به مزیت‌های سیاسی این فعل به‌عنوان دستاوردی مهم در میدان سیاست یا میدان نظامی به تبادل اسرا نگاه می‌کند. به‌طوری‌که برحسب شرایط سیاسی و بر مبنای ضرورت‌های میدانی هر از چند گاهی موضوع تبادل اسرا را پیش می‌کشد و یا در یک اقدام محدود، به تبادل اسرا مبادرت می‌ورزد. آنچه در راستای تبادل اسرا در روزهای گذشته میان صنعا و دولت مستعفی انجام گرفت در زمره همین اقدامات و اتفاقات است که در میدان سیاست و میدان‌های نبرد رخ‌داده است.

بیشتر بخوانید:

آزادی شمار بیشتری از اسرای ارتش و نیروهای مردمی یمن

رئیس کمیته امور اسرای یمن: عربستان در اجرای مذاکرات تبادل اسرا کارشکنی می‌کند

در حقیقت در ارتباط با اتخاذ تاکتیک تبادل اسرا باید به این نکته توجه داشت که هدف و دلیل از انجام این تبادل چه بوده است؟ آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که بنا بر تجارب قبلی و بر اساس تبادلات پیشین دراین‌باره، یا شرایط بین‌المللی موجب این رقم خوردن این اتفاق شده است و یا اینکه بن‌بست میدانی و تحولات در محورهای درگیری سبب شده است تا دولت مستعفی هادی تحت شرایط میدانی و بر اساس توصیه‌های حامی (ریاض) به‌طرف تبادل اسرا روی بیاورد. مضافاً اینکه تبادل اسرا در بازده زمانی مذکور علاوه بر آنکه می‌تواند جنبه روحیه‌بخش برای صنعا داشته باشد، می‌تواند شاخص‌های روحیه‌گرایانه‌ای نیز برای آن‌ها (مزدوران دولت مستعفی) در پی داشته باشد. بااین‌حال علاوه بر موارد ذکرشده روند تبادل اسرا برای دولت مستعفی در عرصه سیاسی می‌تواند وزنه‌ای جهت بازگرداندن آن‌ها به عرصه سیاست تلقی گردد که در تقابل با شورای انتقالی جنوب در عرصه میدانی در طول قریب دو سال اخیر متحمل شکست‌های متعددی شده است. درواقع معادلات در عرصه سیاست می‌تواند کارکردی جایگزین محور برای دولت مستعفی داشته باشد که در عرصه نظامی ناموفق عمل کرده است. بنابراین دولت مستعفی با چنگ زدن به ریسمان سوژه‌های سیاسی، درصدد بازگرداندن جایگاه سیاسی خود در مجامع بین‌المللی است، ازاین‌رو گمان می‌برد که با گزینه تبادل اسرا خواهد توانست از موقعیت رسمی خود در معادلات یمن رونمایی کند و در تقابل با شورای انتقالی که درصدد رایزنی‌های دیپلماتیک جهت قبولاندن خود به مجامع بین‌المللی و قدرت فرا منطقه‌ای به‌عنوان بازیگر هژمون جنوب است، بازی را نبازد.

گفتنی است که تصمیم و اقدام دولت مستعفی هادی به تبادل، سیاستی در گرو معادلاتی است که ریاض نقش محوری در آن را دارا است. درواقع آنچه دولت مستعفی در این راستا و در عرصه‌های دیگر بدان مبادرت دارد چه در عرصه میدان نظامی و چه در عرصه سیاسی بر اساس ترجیحات سیاسی – میدانی ریاض از وقایع در جریان در یمن اتفاق می‌افتد.

نکته پایانی اینکه درمجموع تبادل اسرا که با تلاش و وساطت‌های محلی و بین‌المللی انجام می‌گیرد و همیشه با موانع و نیز با کارشکنی‌های مختلف و به بهانه‌های واهی از سوی طرف مقابل (دولت مستعفی) روبرو می‌شود، بخشی از توافق امضاشده استکهلم در سوئد (۲۰۱۸) است. درواقع ازجمله دلایلی که در شکل موانع و در قالب کارشکنی بروز می‌کنند بر اساس واقعیات تحولات میدانی برای مزدوران ائتلاف به رهبری سعودی قابل‌تحلیل است. چراکه تعدد بازیگران و تعدد در اختلاف دیدگاه‌ها مانعی بزرگ بر سر راه مبادله اسرا است. از سوی دیگر نیز نقش مزدوری یمنی‌های همراه با ریاض درنبرد با صنعا اختیار هرگونه تصمیم‌گیری را از آن‌ها به‌عنوان بازیگران مستقل در یمن گرفته است و آن‌ها را به وابسته محض ریاض ولو در تصمیم و کنش تبدیل کرده است.

*دکترای علوم سیاسی و کارشناس مسائل شبه‌جزیره عربستان

انتهای پیام/۴۱۰۶/