اجرای طرح‌های ضربتی ساماندهی زنان معتاد متجاهر بی‌نتیجه است

سپیده علیزاده در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در مورد طرح ساماندهی زنان معتاد متجاهر شهر تهران اظهار کرد: براساس تبصره 2 ماده 16 قانون مبارزه با مواد مخدر، زنانی که معتاد متجاهر شناخته می‌شوند را می توان به صورت اجباری برای درمان اعتیاد به کمپ فرستاد. در کمپ‌های ترک اعتیاد حدود 500 تا یک هزار زن معتاد نگهداری می‌شوند در حالی که هر یک از زنان به اندازه 100 نفر خدمات و حمایت نیاز دارد.

وی که خود تجربه سه دوره فعالیت در زمینه مددکاری به زنان معتاد متجاهر را دارد، افزود: بسیاری از این زنان پس از طی سه ماه درمان، مجددا به سوی اعتیاد روی می‌آوردند بنابراین براساس تجربه به این نتیجه رسیدیم که تا زمانی که برنامه و طرحی برای ارائه در دوران پس از خروج زنان از کمپ اعتیاد نداشته باشیم این طرح نمی‌تواند موثر واقع شود زیرا صرف اینکه زنان معتاد یک دوره کوتاهی در کمپ ترک اعتیاد مستقر شوند و روانشناسی و روان درمانی روی آنان صورت گیرد نمی‌توان انتظار داشت که دیگر این زنان به سمت مواد مخدر نروند زیرا در این مدت کوتاه نمی توان روان درمانی عمیق روی این زنان انجام داد.

علیزاده ادامه داد: زمانی که زنان در کمپ‌های ترک اعتیاد حضور می‌یابند پس از گذشت یک تا دو ماه اثر مواد مخدر از بدن آنان پاک ‌می‌‌شود و آنان تازه آماده می‌شوند که در کلاس‌های مشاوره و روانشناسی حضور یابند. براساس مطالعات و تجارب در ترک اعتیاد اجباری زنان به این نتیجه رسیدیم که زنان معتاد پس از ترخیص از کمپ‌ها چون محلی برای زندگی و اشتغال ندارند مسلما به پاتوق‌های سابق خود باز می‌گردند.

این روانشناس و مددکار اجتماعی یادآور شد: سال گذشته که ما این طرح را اجرا کردیم خوشبختانه اولین مرکز اجتماع پذیری و توانمندسازی زنان با مجوز سازمان بهزیستی کشور بودیم البته این مرکز به صورت پایلوت راه اندازی شد. با توجه به وجود این مرکز با ظرفیت 20 نفر، تعدادی از بیماران که برای درمان به صورت اجباری فرستاده شده بودند، بعد از ترخیص بلا تکلیف رها نکرده و آنها را در یک خانه میان راهی نگهداری کردیم اما تعدادی از این زنان در خانه‌های میان راهی نماندند زیرا این خانه‌ها حالت کمپ نداشته و درهای آن نیز باز است و زنان به راحتی امکان تردد دارند.

وی افزود: دنیا و خواسته‌های زنان معتاد و زنان بهبود یافته از اعتیاد با یکدیگر بسیار متفاوت است. باید توجه داشته باشیم که برای هر زن قطع مصرف کننده مواد مخدر به 10 مددکار اجتماعی در خانه‌های میان راهی نیاز داریم زیرا گرفتن شناسنامه المثنی، وصل کردن این زنان به خانواه، ثبت نام فرزندان این زنان در مدرسه و پیدا کردن شغل برای زنان بهبود یافته از سوی این مددکاران باید پیگیری شود.

علیزاده ادامه داد: بهزیستی با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری تهران در یک طرح ضربتی نسبت به ساماندهی زنان معتاد متجاهر شهر تهران اقدام کرد و زنان معتاد به صورت اجباری برای ترک و درمان به کمپ شفق منتقل شدند در حالی که شرط اصلی تغییر زندگی و ترک اعتیاد زنان معتاد، تمایل شخصی و درونی آنان است زیرا بسیاری از زنان بخاطر اجباری بودن دوره ترک از کمپ ترک اعتیاد فرار می‌کردند و حتی این زنان همیشه به دنبال یافتن راه‌های فرار از این مجموعه هستند به طوری که وقتی راجع به ترخیص کلامی به زبان می آورد فکرش به دنبال آزادی و رهایی از کمپ است و روزی چندین بار از مددکار و روانشناس کمپ سوال می‌کند «ما کی آزاد می‌شویم» و حتی از واژه ترخیص استفاده نمی کند.

این روانشناس گفت: شاید خانم کارتن خوابی با این مراکز آشنایی نداشته باشد و قدرت تصمیم گیری از وی سلب شده است بنابراین باید مهارت، ایجاد رغبت و تمایل به حضور در این مراکز را در زنان معتاد ایجاد کنیم. البته من مطمئن نیستم که چنین توانی را مددکاران و روانشناسان ما داشته باشند زیرا ما دوره‌هایی را برای آموزش و توانمندی این روانشناسان برگزار نکرده‌ایم.

وی در مورد ضعف آموزش به مددکاران و روانشناسان نسبت به نحوه برخورد با معتادان گفت: متاسفانه روانشناس متخصص در حوزه اعتیاد را در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تربیت نکرده‌ایم و حتی یک دانشجوی رشته مددکاری در دانشگاه در مورد اچ آی وی آموزش ندیده است و شاید اگر در مورد اعتیاد هم دو واحد درس اختیاری نبود یک دانشجوی مددکاری هرگز با بحث اعتیاد نیز آشنا نمی‌شد. در دو واحد درس اختیاری مشاوره نیز به صورت کلی به مسایل و موضوعات اعتیاد می‌پردازند و مشاوره تخصصی اعتیاد را به دانشجویان آموزش نمی‌دهند بر همین اساس روانشناسان و مددکاران اجتماعی به صورت تجربی با این مسایل آشنا می‌شوند بنابراین از آنجایی که ما نیروهای متخصص و مشاور در زمینه اعتیاد نداریم بعید می‌دانم که بتوانند تمایل حضور در مراکز ترک اعتیاد را بتوانند برای زنان بوجود آورند.