الزام قانونی شماره‌گذاری خودروی جدید در ازای اسقاط خودروی فرسوده

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری آنا از سازمان حفاظت محیط زیست، پیش از این به دلیل ابطال آیین نامه قبلی با رأی دیوان عدالت اداری، مشکلات متعددی از قبیل بلاتکلیفی موضوع اسقاط ناوگان فرسوده، پدید آمده بود، این امر به دلیل از بین رفتن ملاک و معیار اسقاط ناوگان فرسوده با ابطال آیین نامه ماده ۸ قانون هوای پاک در خصوص از رده خارج نموده ناوگان فرسوده تشدید شد.

با توجه به اهمیت موضوع و لزوم اطلاع رسانی عمومی موضوع وسایل نقلیه فرسوده، گفت و گویی با آقای محمد مهدی میرزایی قمی، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم به منظور واکاوی این موضوع، به شرح ذیل انجام گرفته است.

موضوع ماده ۸ قانون هوای پاک و آیین نامه آن چیست؟

طبق قانون هوای پاک مصوب مرداد ماه سال ۱۳۹۶ که توسط مجلس شورای اسلامی به دولت ابلاغ شده است؛ "تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلفند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسئولیت خود را از این جهت، نزد یکی از مؤسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیمه کنند.

تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری موضوع این ماده براساس آیین‌نامه‌ای است که حداکثر ظرف مدت سه‌ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌تصویب هیئت ‌وزیران می‌رسد.

حمل بار و مسافر، ‌صدور گواهی معاینه فنی،‌ تخصیص بیمه شخص ثالث، ‌خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع است.

پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران خودروهای فرسوده را به ازای هر روز تردد با عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، ‌محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند."

بنابر قانون هوای پاک، آیین نامه‌ای با موضوع تعیین سن فرسودگی باید توسط دولت تدوین شده و تکلیف خودروهای فرسوده را مشخص نماید.

سیر تحولات آیین نامه ماده ۸ قانون هوای پاک به چه شکل بوده است و تاکنون چه مسیری در این خصوص طی شده است؟

آیین نامه ماده ۸ قانون هوای پاک (نسخه قدیم) مصوب ۱۸ مهرماه۱۳۹۷ توسط هیئت وزیران تصویب شد.

در این آیین نامه برای هریک از انواع وسایل نقلیه "سن فرسودگی" تعیین شد. به این ترتیب ملاک ممنوعیت تردد و اسقاط خودروهای فرسوده، سن آنها لحاظ شد.

پس از تصویب آیین‌نامه ماده ۸ قانون هوای پاک در سال۱۳۹۷، یکی از شهروندان با توضیح اینکه ملاک قراردادن سن وسیله نقلیه به عنوان تنها عامل موثر در فرسودگی خودرو، موجبات وارد آمدن ضرر و زیان به مالکان خودرو می شود؛ اقدام به طرح شکایت در این خصوص کرد.

آیین‌نامه ماده ۸ قانون هوای پاک طی رأی به تاریخ ۱۵/۴/۹۹ دیوان عدالت اداری براساس نظر فقهای شورای نگهبان، ابطال شد.

بنابر نظر شورای نگهبان، با توجه به این‌که راه‌های مطمئن دیگری به منظور احراز شرایط قانونی لازم برای ادامه فعالیت خودروها از جمله آلاینده نبودن وجود دارد؛ اطلاق از رده خارج شدن خودروها صرفاً با رسیدن به سن مذکور در مصوبه، از جهت اسراف و تضییع حقوق مالکین، خلاف شرع شناخته شد.

 لذا این آیین نامه توسط دیوان عدالت اداری ابطال شد.

پیش نویس جدید با تغییر رویکرد توسط سازمان حفاظت محیط زیست و با اخذ نظر از سایر دستگاه‌ها، به دولت ارسال شد.(آذر ماه۹۹)

در آیین نامه جدید، دو نوع سن برای انواع وسایل نقلیه تعریف شده است.

الف) سن مرز فرسودگی ب) سن فرسودگی

وقتی وسیله نقلیه به سن "مرز فرسودگی"می رسد، به منظور کارکرد بیشتر و آلایندگی مضاعف آن، نیازمند مراقبت و تعمیرات بیشتر بوده و باید تعداد دفعات معاینه فنی سالانه آن و عوارض سالیانه مربوطه افزایش یابد.

 در صورتی‌که وسیله نقلیه به دلیل افت و کاهش عملکرد و از بین رفتن قطعات کنترل آلایندگی و ایمنی، توانایی قبولی در آزمون‌های معاینه فنی را نداشته باشد؛ "فرسوده" تلقی شده و مشمول محدودیت های ذکر شده در متن ماده ۸ قانون هوای پاک می شود.

در واقع در صورتی‌که وسیله نقلیه تحت مراقبت و تعمیرات و نگهداری منظم و مناسب قرار گیرد و مشروط بر توان اخذ معاینه فنی؛ می‌تواند به تردد خود ادامه دهد. در غیر این صورت باید از رده خارج و اسقاط شود.

این آیین نامه به هیچ عنوان نافی وظایف دستگاه‌های ذیربط مانند وزارت کشور و شهرداری‌ها در نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی نیست. کماکان وزارت کشور و سازمان راهداری باید طبق قوانین و مقررات نوسازی ناوگان تحت پوشش خود را انجام دهند.

از آنجا که خودروهای دولتی از نظر کیفیت نگهداری، نسبت به خودروی شخصی، وضعیت نامناسب‌تری دارند؛ بنابراین سن "مرز فرسودگی" خودرویی دولتی نسبت به خودروی شخصی، کمتر در نظر گرفته شده است. بنابراین خودروهای دولتی در سن کمتری، مشمول افزایش تعداد دفعات معاینه فنی سالانه می شوند.

موضوع اسقاط وسایل نقلیه کما فی السابق در جریان بوده و منتفی نشده است. در این خصوص وفق آیین نامه ماده۲ قانون هوای پاک، به ازای شماره گذاری وسایل نقلیه نوشماره ناوگان دیزلی و موتورسیکلت‌ها، تولیدکنندگان و واردکنندگان، مکلف به اسقاط وسیله نقلیه مشابه شده‌اند.

انتهای پیام/۴۱۰۵