بـلای بی‌آبی

 یک گزارش تلخ

 دفتر مطالعات پایه منابع آب وزارت نیرو، روز گذشته گزارشی از وضعیت بارندگی سال آبی 1400-1399 منتشر کرد که حاوی آمارها و اطلاعات تلخ و نگران‌کننده است. طبق این گزارش میزان بارندگی‌ها در کشور از اول مهرماه سال گذشته (آغاز سال آبی) تا 15 فروردین امسال 124 میلی‌متر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 48 درصد و در مقایسه با میانگین درازمدت (52 ساله) 33 درصد کمتر شده است.

 کاهش 34 درصدی ورودی به سدها

کم‌شدن بارندگی‌ها طبیعتا در میزان آب ورودی به سدهای کشور نیز تاثیر مستقیم داشته است. طبق گزارش وزارت نیرو، از ابتدای مهرماه سال گذشته تا 13 فروردین امسال، 19 میلیارد و 840 میلیون مترمکعب آب وارد سدهای کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته (29 میلیارد و 920 میلیون مترمکعب)، 34 درصد کاهش یافته است.

با این میزان بارش، هم‌اکنون 58 درصد ظرفیت مخازن سدهای کشور پر شده که  نسبت به سال قبل، 12 درصد کمتر است. به همین ترتیب، به تبع کاهش میزان ورودی آب به سدهای کشور، خروجی آب از سدها هم 30 درصد کاهش یافته است.

 1400 یک درجه گرم‌تر از 99

 علاوه بر کاهش‌های رخ‌داده در میزان بارش‌ها، وضعیت دمای کشور نشانه‌هایی در خود دارد که برخلاف اظهارنظرهای سال گذشته، از رسیدن دوره خشکسالی حکایت دارد، نه ترسالی. «احد وظیفه» رئیس مرکز ملی پایش خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: طبق پیش‌بینی‌های انجام شده طی سه‌ماه ابتدایی امسال، دمای هوا در نیمه‌شرقی کشور یک درجه از نرمال بیشتر خواهد شد و در نیمه‌غربی نیز شاهد یک و نیم تا دو درجه افزایش دما نسبت به دمای نرمال خواهیم بود. به گفته او، در مجموع به طور میانگین دمای کل کشور در سه ماه اول امسال، یک درجه نسبت به دمای نرمال بیشتر خواهد بود.

  استان‌های خراسان در بحران

 احد وظیفه درباره پیش‌بینی‌ها از وضعیت بارندگی در بهار 1400 هم گزارش می‌دهد: بارندگی‌ها در سه‌ماه ابتدایی سال کمتر از نرمال است، به ویژه در استان‌های خراسان. طبیعتا طبق شرایط اقلیمی کشور، تا پایان سال آبی (پایان تابستان) در بخش‌های جنوبی کشور هم دیگر بارندگی نخواهیم داشت و از ابتدای تابستان نیز بارش‌ها فقط در نوار شمالی کشور خواهد بود. او می‌افزاید: در مجموع در سه‌ماه ابتدایی همچنان میزان بارندگی در کل کشور پایین‌تر از نرمال خواهد بود و این کاهش در نیمه‌شرقی و شمال‌شرقی کشور بیشتر احساس خواهد شد.

 نگرانی‌ها در بخش کشاورزی و دام پروری

 رئیس مرکز ملی پایش خشکسالی و مدیریت بحران به برخی نگرانی‌های مهم ناشی از این اتفاقات آب و هوایی هم اشاره و تصریح می‌کند: در سال 99 با وجود کاهش میزان بارندگی‌ها نسبت به درازمدت، باز هم بارش‌های خوبی داشتیم که سبب شد کشاورزی و دام‎پروری کشور آسیب جدی نبیند و در شرایط سخت آسیب‌های کرونا بر اقتصاد، کشاورزان و دام‌داران توانستند اشتغال خود را داشته باشند و محصولات موردنیاز کشور را هم تولید کنند.

اما به نظر می‌رسد کاهش بارندگی‌ها در امسال، در حوزه کشاورزی و دام‌پروری تاثیرات منفی خواهد داشت و از بین رفتن چراگاه‌ها و علفزارها، احتمالا به کاهش تولید و بهره‌وری در این حوزه‌ها منجر خواهد شد. او یک نگرانی دیگر هم دارد: کم شدن بارش‌ها به خشک شدن عرصه‌های طبیعی می‌انجامد و با رسیدن تابستان خشک، خطرات ایجاد آتش‌سوزی در جنگل‌ها و علفزارها هم بیشتر می‌شود.