گروه استان‌های خبرگزاری آنا، انجمن‌های علمی دانشجویی متشکل از دانشجویان فعال، باانگیزه و با ظرفیت‌های بالا هستند که موجب تجمیع و متمرکزشدن دانشجویان مشتاق به فعالیت‌های پژوهشی و علمی می‌شوند.

بخش عمده این ظرفیت‌ها، ابتدای کار به‌صورت بالقوه هستند و اگر دانشگاه‌ها بستر مناسبی را برای فعالیت انجمن‌ها فراهم آورند؛ بالفعل‌شدن این ظرفیت‌ها دور از دسترس نخواهد بود؛ بنابراین در راستای ترویج روحیه علمی، توانمندسازی و ایجاد انگیزه در دانشجویان، دانشگاه باید انجمن‌های علمی دانشجویی را فعال و حمایت کند.

چند سالی است که دانشگاه آزاد اسلامی سعی کرده تا با تغییر رویکرد در همه ابعاد خود به دانشگاهی مؤثر تبدیل شود، یکی از این تغییرات فعالیت انجمن‌های علمی است که با جذب دانشجویان در بدنه این انجمن‌ها شاهد شور علمی در بطن واحدهای دانشگاهی با حمایت باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان هستیم. ممارست و آمادگی دانشجویان در این انجمن‌ها برای ورود به مسئولیت‌های بعد از پایان تحصیلات نخستین دستاورد انجمن‌های علمی است.

بیشتر بخوانید:

بودجه کافی و بدون دردسر در اختیار انجمن‌های علمی قرار گیرد

فعالیت‌های پژوهشی مؤثر در انجمن‌های علمی

تسهیل روند کار انجمن‌های علمی در زیرمجموعه باشگاه پژوهشگران جوان

یونس کماچی رئیس انجمن علمی مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس در شماره 44 پرونده «توسعه دانش‌های نو با انجمن‌های علمی» با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌های این انجمن علمی دانشجویی گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم.

آنا: انجمن علمی مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس را با ذکر جزئیات، چگونگی تشکیل و نوع و حیطه کارکرد آن معرفی کنید.

کماچی: گروه مهندسی عمران یکی از گروه‌های مهم دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس بوده و به لحاظ تعداد دانشجویان در جایگاه مهمی در این واحد دانشگاهی قرار دارد. اکنون گرایش‌های این رشته شامل کارشناسی پیوسته مهندسی عمران، کارشناسی ناپیوسته مهندسی اجرایی، کارشناسی ارشد ناپیوسته سازه و کارشناسی ارشد ناپیوسته مدیریت ساخت است و در تمام مقاطع تحصیلی دانشجویان توانمند در گروه حضور دارند و در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشجویانی با توانمندی‌ها و تجربیات ارزشمند، مشغول به تحصیل هستند. انجمن علمی مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس در سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرده است و اکنون 150 نفر عضو این انجمن هستند.

آنا: جایگاه و وظایف انجمن‌های علمی در دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کماچی: انجمن‌های علمی به منظور گسترش و پیشبرد و ارتقای علم و توسعه کیفی نیروهای متخصص و بهبودبخشیدن به امور آموزشی و پژوهشی در زمینه‌های مربوطه تشکیل شده‌اند. از وظایف انجمن‌ها ایجاد زمینه‌های ارتباط میان‌ انجمن، دانشگاه و سایر مراکز علمی به‌منظور انجام امور آموزشی و پژوهشی رشته مورد نظر و انتقال دستاوردهای علمی و عملی است.

مهیاکردن محیطی مناسب برای اعضا به‌منظور تبادل نظر علمی، تخصصی و آماده‌سازی زمینه برای ایجاد خلاقیت و فعالیت‌های علمی و پژوهشی، شناخت استعدادها و هدایت صحیح آنها و کمک به توسعه علمی از طریق تشکیل کنفرانس‌ها، سمینارها و گردهمایی‌های علمی و تخصصی، ارائه طریق برای حل مشکلات و انعکاس نتایج حاصل از بررسی‌ها به مراجع ذی‌ربط در دانشگاه از وظایف دیگر انجمن‌های علمی است.

موضوعاتی مانند برگزاری همایش‌ها و برگزاری کارگاه‌ها بیشتر مورد توجه بوده است و بحث ایجاد ارتباط مناسب و مؤثر میان دانشجویان در دانشگاه‌ها و سطوح میان دانشگاهی کمتر مورد توجه بوده است. به‌طور قطع موضوع همفکری میان اعضای انجمن می‌تواند منجر به خروجی‌های ارزشمندی شده و بحث و تبادل روی مسائل علمی و پژوهشی می‌تواند منجر به خروجی‌هایی شود که در صنعت بسیار حائز اهمیت است.

آنا: انجمن‌های علمی به‌عنوان هسته‌های تخصصی چه نقشی در پیشبرد علمی کشور و توسعه علم و  دانش به‌ویژه دانش‌های نوین دارند؟

کماچی: به‌منظور گسترش علم، ارتباطات علمی ضروری به نظر می‌رسد، به همین دلیل است که در برخی کشورها بیشترین تلاش برای گسترش تولید علم معطوف به ایجاد ارتباطات در قالب‌های مختلف است، نمونه این ارتباطات را می‌توان در موضوع استارت‌آپ‌ها مشاهده کرد. ایجاد محیط‌های تبادل و ارتباطات علمی منجر به گسترش فعالیت‌های علمی شده و از دل این ارتباطات می‌تواند ایده‌ها و خروجی‌های ارزشمندی به دست آید.

در کشور ما این ارتباطات تا حدودی در محیط‌های دانشگاهی شکل گرفته است و متأسفانه بعضاً ارتباط مناسبی میان دانشگاه و صنعت برقرار نمی‌شود به این معنی که این ارتباط، بیشتر میان استادان و دانشجویان است که در فعالیت‌های علمی شرکت می‌کنند و متأسفانه بیشتر آنها جنبه آموزش دارد؛ امّا حوزه فعالیت انجمن‌ها فراتر از این است به‌صورتی که افراد مختلفی که ممکن است زمینه‌های فعالیت علمی‌شان در موضوعات خاص باشد، بتوانند در یک محفل علمی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و تبادل اطلاعات کنند و از نوع فعالیت علمی همدیگر آگاه شوند و فعالیتشان را در محیطی کاملاً علمی نقدپذیر با نگاه کلان‌تر رصد کنند.

آنا: حمایت از انجمن‌های علمی دانشجویی را چگونه ارزیابی می‌کنید و مشکلات و  چالش‌های مسیر فعالیت خود را چه چیزهایی می‌دانید؟

کماچی: حمایت‌ها که در حد خیلی مطلوب و رضایتبخش نیست، گرچه با این سطح حمایت مالی می‌توان یک سری اقدامات را اولویت‌بندی کرد و به انجام رساند. به‌طور قطع حمایت مالی بیشتر باعث می‌شود که فعالیت‌های انجمن گسترش یافته و شناخته‌ شده‌تر از قبل نزد دانشجویان و استادان باشد.

در مورد چالش‌ها هم باید گفت که نداشتن آشنایی کافی دانشجویان با ماهیت و فعالیت‌های انجمن، کمبود بودجه، مشخص‌نبودن جایگاه انجمن‌های علمی، نداشتن ارتباط مؤثر میان هسته اصلی انجمن‌های علمی با استادان و دانشجویان، کم‌شدن انگیزه استادان برای هدایت انجمن‌ها، کم‌شدن انگیزه دانشجویان برای مشارکت در فعالیت‌های انجمن ازجمله مشکلاتی است که با آن روبه‌رو هستیم.

محدودشدن فعالیت‌ انجمن‌های علمی به برگزاری دوره‌ها به تنهایی و یا دوره‌هایی با کیفیت پایین، افزایش روحیه فردگرایی در اعضای انجمن به جای همکاری و هم‌افزایی اعضا، نبود تمرکز فعالیت‌ها بر روی مسایل مهم و کاربردی، پرداختن به مسائل حاشیه‌ای به غیر از فعالیت‌های علمی-پژوهشی از دیگر معضلاتی است که با آن روبه‌رو هستیم.

آنا: انجمن های علمی چگونه تقویت می شوند تا در پیشبرد علم موفق باشند؟

کماچی: شاید مهم‌ترین موضوع در توسعه موضوعات مالی باشد، در زمینه توسعه و پیشرفت انجمن‌های علمی نیز تخصیص بودجه‌های مناسب، ارائه تسهیلات مالی، درنظرگرفتن مشوق‌های مالی و مواردی از این دست می‌تواند باعث توسعه و پیشرفت انجمن‌های علمی شود.

امروزه تبلیغات و رسانه عنصری مهم در پیشرفت فعالیت‌های مختلف محسوب می‌شود، موضوع انجمن‌ها و فعالیت‌های آنان کمتر رسانه‌ای شده است. قطعاً با تبلیغات مناسب و معرفی بهتر جایگاه انجمن‌ها و ارائه فعالیت‌های آنها، گام مهمی در شناخت و پیشرفت انجمن‌ها برداشته خواهد شد. در این راستا پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و خبرگزاری‌ها نقش بسیار مهمی دارند. با توجه به داوطلبانه بودن فعالیت‌های آموزشی پژوهشی انجمن‌ها، فرآیند کسب دانش در انجمن‌های علمی برای دانشجویان از جذابیت بیشتری برخوردار است. هرچه اطلاع‌رسانی بهتری به‌منظور تشویق دانشجویان برای مشارکت داوطلبانه در فعالیت‌های علمی و پژوهشی صورت گیرد، ایده‌ها و توانایی‌های بیشتری شناسایی می‌شود.

برگزاری سلسله جلسات با مسئولان ذی‌ربط و مرتبط با امور انجمن‌های علمی، داشتن نماینده‌ در جلسات وزارت علوم و مراسم‌ مختلف در حضور رئیس‌جمهور، مقام معظم رهبری و ...، برگزاری جشنواره‌های مختلف و … برای ایجاد فضایی سالم برای رقابت این تشکل‌ها با یکدیگر در سطح کشور، تشکیل کمیته‌ای از اعضای فعال انجمن‌های علمی سراسر کشور برای همفکری و ایجاد پویایی و بهره‌وری بهتر و بیشتر در سطح کلان با حضور نماینده‌ای از دانشگاه آزاد اسلامی، توجه به موضوع کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای و ایجاد مشارکت سازنده برای انجمن‌های علمی از جمله موارد دیگری است که انجمن‌های علمی تقویت می‌شوند.

آنا: نحوه همکاری مسئولان امر در دانشگاه با انجمن شما چگونه بوده است.؟

کماچی: همکاری و حمایت هیئت‌رئیسه و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس با توجه به شرایط موجود و مشکلاتی که از لحاظ اقتصادی در همه دانشگاه‌ها موجود است، مناسب بوده است؛ البته اگر در کنار موضوع آموزش روی موضوعات پژوهشی و تولید علم و فناوری نیز سرمایه‌گذاری مناسبی شود، تأثیر بیشتری روی روند پیشرفت علم و عملکرد انجمن‌ها می‌گذارد. خوشبختانه هیئت رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس و رئیس این واحد دانشگاهی بر موضوع درآمدزایی غیرشهریه‌ای و موضوعات تولید علم و فناوری و ارتباط مؤثر با صنعت تأکیدات فراوان دارند، به‌طور نمونه در رشته مهندسی عمران موضوعاتی مانند ایجاد آزمایشگاه بتن صنعتی بسیار مدنظر وی بوده و اقدامات بسیار مناسبی در این زمینه نیز صورت پذیرفته است

آنا: چنانچه فعالیت‌های اجتماعی، علمی، فرهنگی و موفقیت ها و دستاوردهایی داشته‌اید، تشریح فرمایید.

کماچی: برگزاری همایش‌های علمی، کارگاه‌های آموزشی، همکاری و برگزاری همایش‌های معارفه دانشجویان ورودی جدید، برگزاری بازدید از پروژه‌های مختلف عمرانی در حوزه‌های ساختمان، راهسازی و غیره، ارائه گواهی به شرکت‌کنندگان در کارگاه‌های تخصصی، برگزاری کلاس‌های حل تمرین و انتشار نشریه عمران، اقتصاد، انرژی از مهم‌ترین فعالیت‌هاست.

آنا: آیا در انجمن خود موفق به تولید محصول و یا موفقیت‌های دیگری شده‌اید؟

کماچی: یکی از مواردی که شاید بتوان گفت به واسطه انجمن صورت پذیرفته است، موفقیت‌ها و افتخاراتی بوده است که اعضای انجمن در مسابقات کسب کرده‌اند که از آن جمله می‌توان کسب دو مقام نخست مسابقات سازه محافظ تخم‌مرغ (EPD) در همایش مؤسسه بتن آمریکا (ACI) در دو سال پیاپی، کسب مقام دوم در مسابقات بتن متخلخل، کسب مقام دوم مسابقات بتن هدفمند را یادآور شد.

با توجه به وجود محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا و کاهش ارتباطات میان دانشجویان با دانشگاه در این مقطع زمانی مشکلاتی ایجاد شده و ارتباطات مؤثر کاهش یافته است.

آنا: و کلام آخر....

کماچی: در کشورهای پیشرفته انجمن‌های علمی سازمانی شناخته شده است که به‌صورت جدی روی آنها سرمایه‌گذاری می‌شود؛ چراکه یکی از مهم‌ترین کانون‌های علمی و تأثیرگذار بر تولید علم و روند فعالیت‌های علمی محسوب می‌شوند. قطعاً برقراری ارتباطات علمی میان دانشجویان فواید بسیاری دارد که یکی از بسترهای مناسب برای شکل‌گیری این ارتباطات انجمن‌های علمی دانشگاه‌ها هستند.

حضور و مشارکت دانشجویان در فعالیت‌های انجمن‌های علمی فواید بسیاری دارد، افزایش اعتماد به نفس دانشجویان، فراگیری انجام کارهای گروهی، پرورش شخصیت و سازگاری با محیط اجتماعی، کسب تجربیات مفید برای آینده کاری، استعدادیابی و پرورش ایده‌های دانشجویان، شکل‌گیری هسته‌های فناور و تقویت بنیه علمی و مهارتی ازجمله این فواید است.

در پایان لازم می‌دانم از مدیران سابق گروه مهندسی عمران و رؤسای سابق انجمن علمی مهندسی عمران حمیدرضا کمالان، امیرعباس فاطمی، حسین کیهانی و  حمید رحمانی سامانی نام ببرم که تلاش‌های بسیار ارزشمندی برای گروه مهندسی عمران و انجمن علمی مهندسی عمران متقبل شده‌اند و اوج شکوفایی فعالیت‌های انجمن در دوره مدیریت رحمانی سامانی رقم خورده است.

انتهای پیام/4117/4062/