صارمیفر: دولت نقش مهمی در حذف روزنامهنگاری علم از چرخه ترویج علم دارد
به گزارش خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، ژورنالیسم علم بهعنوان یکی از گرایشهای روزنامهنگاری عمر کمتری نسبت به سایر حوزههای روزنامهنگاری در کشور دارد و همین موضوع باعث میشود تا افرادیکه قصد فعالیت در این حوزه را دارند همواره با سؤالات و ابهامات زیادی در ارتباط با آن مواجه باشند؛ بر همین اساس در گفتوگو با مهدی صارمیفر روزنامهنگار علم به بررسی این حوزه از ژورنالیسم پرداخته شد.
روزنامهنگاری علم با روزنامهنگاری علمی متفاوت است
مهدی صارمیفر در ارتباط با تفاوت میان روزنامهنگاری علمی و روزنامهنگاری علم به خبرنگار آنا گفت: روزنامهنگاری علمی در حقیقت یک ترکیب وصفی است که همه انواع ژانرهای روزنامهنگاری باید به آن توجه کنند و بر این اساس با نگاه علمی به بررسی سوژههای خود بپردازند که این یکی از الزامات فعالیتهای ژورنالیستی است.
وی تصریح کرد: شناخت روابط علی و معلولی و کسب اطلاعات از منابع معتبر بخشی از این نگاه علمی است ولی روزنامهنگاری علم تمامی این موارد را در حوزه علم مورد توجه قرار میدهد. بهعبارت دیگر ژورنالیسم علم به پوشش و تحلیل وقایعی که در حوزه تولید علم به آن پرداخته میشود، میپردازد و ترویج، عمومیسازی علم و بالا بردن درک عامه از علم جزئی از کارکردهای آن تعریف میشود.
چرا روزنامهنگاران علم در ایران از چرخه ترویج علم حذف شدهاند؟
این روزنامهنگار علم در ادامه در خصوص استقبال کمی که در کشور به این رشته از روزنامهنگاری میشود، پرداخت و عنوان کرد: یکیاز دلایل کمتوجهی به روزنامهنگاری علم در کشور ما به این دلیل است که توزیعکننده ثروت و تولیدکننده علم دولت است و از آنجاییکه ساختار دولت در کشور ما برخلاف کشورهای پیشرفته که وابسته به مالیات است، به منابع طبیعی و نفت تکیه دارد؛ این موضوع باعث میشود که عملاً روزنامهنگاری علم از چرخه ترویج علم حذف شده و با وجودیکه مقالات علمی زیادی در کشور تولید میشود تأثیر واقعی این فعالیتها در زندگی مردم دیده نمیشود.
صارمیفر افزود: علاوه بر این مورد حوزه گستردهای که یک روزنامهنگار علم به آن میبایست احاطه داشته باشد نیز حائز اهمیت است و از عواملی است که حتی تحصیلکردههای روزنامهنگاری را هم کمتر به این سمت و سو میکشاند.
چرا فارغالتحصیلان روزنامهنگاری کمتر به حوزه ژورنالیسم علم وارد میشوند؟
وی ادامه داد: در صورتیکه شما بخواهید در یک خبرگزاری و یا روزنامه نزدیک به جناح راست یا چپ در بخش اقتصادی فعالیت کنید با کمی مطالعه در این فضا و اطلاعات جانبی میتوانید به کار خبرنگاری مشغول شوید ولی برای فعالیت در حوزه روزنامهنگاری علم حتماً شما میبایست در یکی از شاخههای علومی همچون زیستشناسی، فیزیک و ریاضی در مقطع کارشناسی دارای تحصیلات دانشگاهی باشید و سپس در دوره تحصیلات تکمیلی در رشته روزنامهنگاری به تسلط لازم دست یابید.
صارمیفر اذعان کرد: درست است که ورود به حوزه ژورنالیسم علم دشوار است اما افرادیکه با وجود سختیها در این حوزه گام برمیدارند حتی میتوانند در سایر حوزههای روزنامهنگاری همچون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی ورزشی هم موفق باشند. همچنین روزنامهنگاران با تسلط بر ژورنالیسم علم به راحتی قادر خواهند بود سره را از ناسره تشخیص دهند.
بهکارگیری اصول علمی در روزنامهنگاری به این معنی نیست که شما ژورنالیست علم هستید
وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان ژورنالیسم علم را بخشی از روزنامهنگاری تحلیلی دانست نیز عنوان کرد: شاید بتوان گفت روشها و اصولی که در بررسی یک موضوع اجتماعی مورد توجه خبرنگاران این حوزه قرار میگیرد با اصول و جهانبینی علمی در ژورنالیسم علم تفاوت چندانی ندارد البته ژورنالیسم علم، جهانبینی و رویکرد علمی است و این بدان معنی نیست اگر شما در کارتان اصول علمی را رعایت کردید کار شما ژورنالیسم علم محسوب میشود.
این فعال حوزه رسانه همچنین در ارتباط با موضوع اقتصاد رسانه و اینکه چگونه میتواند زمینه کسب درآمد مالی برای فعالان این حوزه فراهم کند نیز گفت: قطعاً روزنامهنگاری علم در چرخه تولید علم نقشی را ایفا نمیکند و صرفاً یک نقش تسهیلگری را در این میان دارد. یک مثال در این زمینه میتواند به نقش روزنامهنگاری علم در جامعه کمک کند؛ ایالات متحده در دهههای 1950 و 60 سرمایه زیادی را صرف برنامههای تحقیقاتی سفر به ماه هزینه کرده بود ولی در شرایطی قرار گرفت که ابهامات زیادی برای مردم نسبت به این موضوع ایجاد شد و همین موضوع باعث شد تا برای رفع این ابهامات دست به دامان روزنامهنگاران علم شوند.
این روزنامهنگار علم افزود: در چنین شرایطی سیاستگذاران این حوزه با تخصیص اعتبار به روزنامهنگاران حوزه علم زمینه را برای بررسی، تحقیق و تهیه گزارشهایی در این خصوص فراهم کرد و از این طریق هم گردش مالی برای رسانه فراهم شد و هم مردم از نسبت به پیشرفتهای علمی و ابهاماتشان در این خصوص آگاه شدند.
انتهای پیام/4105
انتهای پیام/