سرنوشت برجام چه می‌شود؟
دولت جدید آمریکا درحالی‌که گمانه‌زنی‌ها را درباره بازگشت به برجام افزایش داده، ولی در عمل گامی ملموس برای پیوستن به توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های ضدایرانی برنداشته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، گرچه رسانه‌های غربی در روزهای اخیر به‌نقل از منابع آگاه اخباری از تصمیم‌های احتمالی دولت بایدن درباره بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها منتشر کرده بودند، مصاحبه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا با شبکه سی‌بی‌اس و مخالفتش با غنی‌سازی ایران از سویی و خروج جنبش انصارالله یمن از فهرست گروه‌های تروریستی وزارت امور خارجه آن کشور از سوی دیگر فضای مبهم روابط آتی ایران و آمریکا را اندکی روشن کرد.
تارنمای پولیتیکو به‌تازگی در مقاله‌ای به گام‌های احتمالی آمریکا برای بازگشت به برجام یا تسهیل مذاکرات آتی دو کشور پرداخت و نوشت: درحالی‌که تهران و واشنگتن قصد ندارند نخستین طرفی باشند که به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای بازگردند، بایدن باید راهی ماهرانه و دشوار بیابد که هر دو طرف را به بازگشت به تعهداتشان به‌طور هم‌زمان سوق دهد. این رویکرد ممکن است خوشایندترین گزینه باشد، اما مستلزم مذاکرات فنی قابل توجه میان دو طرف است.
نویسنده پولیتیکو افزود: بایدن باید باب مذاکرات مستقیم را بگشاید. نخستین گام وی باید به قدری کافی باشد تا اعتقاد به منطق اولیه «برد - برد» توافق را احیا کند و منطق معتبری پیش روی مقام‌های ایرانی برای تعامل با آمریکا قرار دهد؛ اما اگر بایدن در این مسیر گام نهد، مقام‌های آمریکا، اروپا و ایران این مسئله را بررسی می‌کنند که اقدام نخست منطقی چه می‌تواند باشد.
دولت آمریکا می‌تواند معافیت‌های موقتی را که به ایران امکان فروش نفت در عین برقرار بودن تحریم‌های آمریکا را می‌دهد مهیا، از درخواست وام ایران از صندوق بین‌المللی پول حمایت، یا آنکه دسترسی ایران به ذخایر ارزی موجودش را تسهیل کند.
تارنمای شبکه خبری بلومبرگ نیز در حالی که خبر داده بود دولت بایدن در راستای احیای برجام مشغول بررسی راه‌هایی برای کاهش فشار مالی بر ایران بدون برداشتن تحریم‌هاست، به‌نقل از منابع آگاه خبر داد صدور معافیت‌های تحریم‌ها درباره فروش نفت ایران در بازار بین‌المللی فعلاً مورد بررسی جدی دولت بایدن قرار ندارد.
بلومبرگ به‌نقل از چهار فرد مطلع از این موضوع نوشت: برخی از گزینه‌هایی که مقام‌های آمریکا در حال بررسی آن‌ها هستند، عبارت است از حمایت از تأیید درخواست وام ۵ میلیارد دلاری ایران از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با کرونا و کاهش تحریم‌هایی که مانع ارائه کمک‌های بین‌المللی برای مقابله با این ویروس در ایران شده است.
به‌گفته این منابع، بایدن همچنین ممکن است فرمانی اجرایی امضا کند که طبق آن تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا برای خروج از برجام لغو شود.
رویترز نیز چند روز پیش به‌نقل از منابع آگاه نوشت، دولت آمریکا در حال بررسی ایده‌های گوناگون برای بازگشت به توافق هسته‌ای است و گرچه بایدن هنوز در زمینه سیاست خود تصمیم نگرفته و موضع اعلام شده وی همچنان بر این امر استوار است که ایران پیش از هر چیز به تعهدات کامل خود بازگردد، با وجود این آمریکا طیف وسیعی از ایده‌ها را در مورد چگونگی بازگشت به توافق هسته‌ای ایران ارزیابی میکند، ازجمله گزینه‌ای که هر دو طرف قدم‌های کوچکی را در کوتاه مدت برای بازگشت به تعهدات بردارند.
به نوشته رویتزز، موضوع بازگشت آمریکا به برجام یکی از چالش‌های بزرگ سیاست خارجی دولت بایدن به‌شمار می‌آید. هدف از اجرای سیاست احیای گام‌به‌گام توافق هسته‌ای خنثی کردن پیامدهای سیاست ترامپ در زمینه خروج آمریکا از این توافق اعلام شده است.
لس‌آنجلس تایمز به‌تازگی در مقاله‌ای نوشت، بایدن می‌تواند بر بازگشت ایران به پایبندی کامل به برجام اصرار کند، اما صرفاً صبر کردن برای این اتفاق، پیش از اینکه به ایران، متحدان اروپایی، چین و روسیه نشان دهد در نجات برجام جدی است، اشتباه خواهد بود.
این روزنامه نوشت، بایدن باید به رابرت مالی، نماینده ویژه در امور ایران اختیار گشایش کانال ارتباطی با تهران بدهد. ایالات متحده باید پیشنهاد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران مبنی بر برداشتن گام‌هایی هماهنگ برای بازگشت کامل آمریکا و ایران به برجام را به‌طور جدی در نظر گیرد.
روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی نوشت: بازگشت دوباره آمریکا به برجام در عمل سخت‌تر از آن چیزی است که بایدن در شعارهای انتخاباتی از آن حرف زده بود. ترامپ با خارج کردن آمریکا از توافق هسته‌ای و وضع تحریم علیه ایران کاری کرد که وضعیت را برای سیاستمداران در ایران و امریکا دشوار کرده است.
طبق گزارش نیویورک‌تایمز، ایران خواستار پرداخت بهای خروج واشنگتن از برجام به‌وسیله دولت بعد از ترامپ و لغو تحریم‌ها شده است. ایران برای چانه‌زنی اهرم‌هایی در اختیار دارد. زمانی که ترامپ به قدرت رسید ایران در حدود ۱۰۲ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در اختیار داشت که طبق مفاد برجام محدود شده بود. پس از خروج آمریکا از برجام سطح اورانیوم غنی‌شده ایران به بیش از سطح ذکر شده در برجام افزایش یافت.
از سویی هم‌زمان با تصمیم وزیر امور خارجه آمریکا برای خارج کردن جنبش انصارالله یمن از فهرست گروه‌های تروریستی این وزارتخانه، تحلیلگران با ادعای حمایت ایران از انصارالله، این اقدام را گامی در راه کاهش تنش‌های تهران و واشنگتن دانستند.
فارغ از آنکه گام‌های آمریکا بلند باشد یا کوتاه، اقدام‌های اعتمادساز آن ناچیز باشد یا قابل توجه، به‌دنبال جلب رضایت متحدان منطقه‌اش باشد یا حق غنی‌سازی ایران را زیر سؤال ببرد، آنچه در شرایط کنونی تعیین‌کننده سیر آتی تحولات مرتبط با برجام است، نه چانه‌زنی‌های دولت بایدن بلکه مهلت مجلس شورای اسلامی است که مدت زیادی به پایان آن نمانده و طبق آنچه مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده اند، «پنجره کنونی به سرعت در حال بسته شدن است».
بعد از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با هدف فشار بر طرف غربی برای انجام تعهدات برجام، وارد گود شدند و ۱۲ آذرماه طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» را با ۲۳۲ رأی موافق تصویب کردند.
طرح نمایندگان که بعد از تصویب شورای نگهبان، شکل قانونی به خود گرفت، دولت و سازمان انرژی اتمی را مکلف میکند در مدت سه ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی‌سازی و ذخیره‌سازی مواد را با درجه غنای مورد نیاز با حداقل یک‌هزار دستگاه ماشین IR-۲M آغاز کنند. همچنین در مدت یادشده عملیات غنی‌سازی و تحقیق و توسعه با ماشین‌های ۶ IR را با دست‌کم ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز و آن را در یک سال به یک‌هزار دستگاه ماشین توسعه دهد.
دولت در قانون یاد شده موظف است طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام در مدت دو ماه از تصویب قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند. علاوه بر آن، دولت موظف شده سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد را تولید و در داخل کشور ذخیره کند.
مطابق ماده ۶ قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، دولت موظف است در صورت عادی نشدن روابط کامل بانکی، رفع نشدن کامل موانع صادرات و فروش نفت دو ماه پس از لازم اجرا شدن قانون، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
انتهای پیام/4033/
انتهای پیام/
